Blog: USAR-team Turkije (deel 2)

22 februari 2023

Ruim een week geleden schetste ik mijn dilemma rondom USAR. Moet je zo’n team wel willen? Zeer velen lazen het stukje en reageerden. Nu inmiddels een aantal dagen later is het goed nog enkele observaties te delen.

Ruim een week geleden schetste ik mijn dilemma rondom USAR. Moet je zo’n team wel willen? Zeer velen lazen het stukje en reageerden. Nu inmiddels een aantal dagen later is het goed nog enkele observaties te delen, mede gebaseerd op de indrukwekkende documentaire over het USAR-team en een gesprekje dat ik gisteren voerde met de ‘baas’ van het USAR-team Arjen Littooij.

Overleven, meeleven en troosten

Meer en meer is (mij) duidelijk geworden dat de waarde van het team meer zit in de nevendoelstellingen dan in de hoofddoelstelling (mensen levend onder het puin vandaan halen). Dat laatste was dit keer zeer succesvol, maar dat is echt uitzonderlijk. Een belangrijke nevendoelstelling was om ter plaatse ook zoveel mogelijk lijn te brengen in de inzet en hulp van al die tientallen USAR-teams vanuit de hele wereld.

Het Nederlands team was er al zeer snel waardoor deze rol ook meer vanzelfsprekend kon worden. Daarnaast vormde het bieden van ondersteuning ter plaatse, aandacht voor het leed van betrokkenen en vooral het meeleven en troosten een cruciaal onderdeel. De documentaire liet daar ook het nodige van zien.

Giro 555

Daarnaast nodigde de inzet (inclusief de media-aandacht en de documentaire) van het team inwoners van ons land nog meer uit om een bijdrage te storen op giro 555. Met het team – maar uiteraard ook met vele anderen (waaronder Turkse-Nederlanders) – kreeg deze extreme ramp ook zeer veel aandacht. Het zal niet alleen mij zijn opgevallen dat het leed in Syrië, net over de grens – om diverse deels verklaarbare redenen – veel minder aandacht kreeg.

Dilemma’s over leven en dood

Zelden kwamen dilemma’s over leven en dood – die we vaak zeer gekunsteld zien terugkomen in rampoefeningen – zo schokkend (in de goede betekenis van het woord) in beeld als in de documentaire over het USAR-team. Het valt niet mee om de – onder die omstandigheden verstandige – beslissing te nemen om in sommige situaties (te hoog eigen risico voor de hulpverlener; te omvangrijke operatie die dagen zou duren) geen redding uit te voeren in de puinhopen.

Troost

Troost ten slotte is misschien wel het kernwoord rond de inzet van USAR. Troost daar maar ook troost hier voor de grote Turkse gemeenschap die zag dat Nederland ook op een positieve manier richting Turkije kan handelen. Daarmee was de waarde van de inzet van dit USAR-team nog groter dan ik een week geleden benoemde.  

Helaas zal voor vele overlevenden de crisis nog vele jaren en soms nog de rest van hun leven duren. Het idee om de komende weken en maanden nafase-teams te sturen is misschien nog niet zo gek….

Menno van Duin, lector Crisisbeheersing

Blog: Batterijveiligheid: laten we de kou uit de lucht halen

21 februari 2023

Waarnemen is belangrijk, maar snappen wat je wel en niet ziet is nog veel belangrijker, bloggen lector Energie- en transportveiligheid Nils Rosmuller en onderzoeker Henk Brans.

De afgelopen dagen was het afwisselend wat warm en soms aan de koele kant: het lenteweer lijkt er aan te komen. Los van het humeur van sommige mensen bij koud weer (of juist warm weer) heeft de temperatuur ook impact op het functioneren van de li-ion batterij.

De faalmechanismen bij li-ion batterijen als gevolg van oververhitting zijn bekend: naast de mechanische en elektrische faaloorzaken, is thermische (over)belasting één van de drie hoofdoorzaken van het falen van li-ion batterijen.

Er wordt bij thermische (over)belasting vaak gedacht aan hoge temperaturen, als gevolg van bijvoorbeeld externe branden of de thermal runaway. Maar ook kou kan leiden tot het (vermeend) falen van de li-ion batterij. Wij gebruiken hier het woord ‘vermeend’ niet voor niets. Want er blijken vanwege de kou ook effecten op te treden die het doen lijken alsof de batterij faalt, maar schijn bedriegt. Hoe zit dat precies?

Condensatie bij het laden van een Tesla

Op donderdag 16 februari 2023 kwam, in de vroege ochtend, bij Veiligheidsregio Haaglanden een melding binnen van een ‘dampende’ Tesla. De Tesla stond aan de laadpaal, een supercharger. Het had die nacht gevroren en de temperatuur was nog altijd onder het vriespunt. Onder de Tesla kwamen kleine dampwolkjes vandaan, wat mogelijk een indicatie is voor een instabiel batterijpakket in de Tesla.

De damphoeveelheid intensiveerde niet. Het idee van een brand of thermal runaway viel daarmee eigenlijk weg. Navraag bij Tesla door de veiligheidsregio leert dat een Tesla die bij koud weer geladen wordt aan een supercharger damp kan afgeven aan de voorzijde van de auto.

Dit is dus niet het gevolg van brand, maar een effect van het snelladen bij koud weer. Het Tesla-batterijpakket heeft een verwarmingselement dat in werking gaat bij kou, waardoor vocht aan de buitenzijde van het pakket condenseert en tot kleine dampwolkjes kan leiden.

Het is dus belangrijk om te weten dat dit mechanisme zich afspeelt bij kou: het scheelt veel onrust!  Wat je ziet, is dus niet altijd wat je denkt te zien. In dit geval was er geen sprake van brand: schijn bedriegt.

Plating bij e-bikes

Er worden steeds meer e-bikes verkocht. Consumenten trekken er op uit, maar zijn zich niet altijd bewust van mogelijke schade aan de batterij van hun e-bike door… koude temperaturen!

Het opladen van li-ion batterijen bij temperaturen onder het vriespunt kan schade toebrengen aan de batterijcellen. Hoewel van buitenaf de batterij normaal lijkt op te laden onder 0 °C, tonen experimenten aan dat het inwendige van de batterijcellen degradeert. Als gevolg hiervan is een afname in prestaties waar te nemen en kan op termijn ook de veiligheid afnemen.

De negatieve effecten zijn nog sterker bij een grotere laadstroom en dus wordt snelladen, door middel van een hogere laadstroom, bij lage temperaturen in het bijzonder afgeraden (Buchmann, 2022; Ouyang et al. 2019). Het opladen van batterijen bij temperaturen onder het vriespunt kan permanente schade toebrengen aan de batterijcellen. De optimale gebruikstemperatuur voor opladen en ontladen ligt tussen de 15 en 35 °C (Ma et al. 2018).

Theorie

De afgenomen capaciteit en prestaties worden verklaard door het feit dat de ionische geleidbaarheid van materialen afneemt als de temperatuur daalt. In batterijen wordt dit met name waarneembaar bij temperaturen onder de 0 °C. Lithiumionen worden dan minder makkelijk doorgelaten, waardoor de batterij minder goed werkt. Bovendien leidt dit tot een hogere interne weerstand van de batterij. Hierdoor nemen de prestaties en capaciteit zowel tijdens opladen als ontladen af bij temperaturen onder het vriespunt (Ma et al. 2018).

Hoewel de batterij door een verhoogde interne weerstand ook enigszins opwarmt, is dit onvoldoende om hiervoor te compenseren. Voor wat betreft het ontladen wordt geschreven dat de afgenomen capaciteit alleen van toepassing is bij lage temperaturen en weer wordt hersteld bij een kamertemperatuur rond de 20 °C (Buchmann, 2022).

Plating leidt tot permanente degradatie van batterij

Het opladen van batterijen bij temperaturen onder het vriespunt kan echter wel permanente degradatie van de batterijcel veroorzaken. Dit komt doordat de efficiëntie van de elektrochemische reacties, die plaatsvinden tijdens het opladen, lager is onder het vriespunt. Hierdoor worden de lithiumionen tijdens het opladen bij lage temperaturen als het ware geforceerd. Dit houdt in dat een aantal lithiumionen niet wordt opgenomen in de anode, maar vast blijven kleven op het oppervlak ervan en een laagje lithiummetaal op de anode vormen. Dit wordt plating genoemd en is schematisch weergegeven in de figuur. Het afgezette lithiummetaal is hier in het donkerblauw weergegeven. Plating leidt tot permanente degradatie van de batterij (Petzl, 2015). Hoe hoger de laadstroom, hoe sterker ongewenste plating optreedt.

Aanbevelingen

• Laad een elektrische fiets en scooter op bij een omgevingstemperatuur tussen de 0 en 45 °C.
• Laad ’s winters enkel op als de temperatuur in de schuur (of iets dergelijks) boven de 0 °C is. Als dat niet kan, laad dan binnen op maar blijf in de ruimte gedurende het laden en controleer regelmatig of de accu en de lader niet te warm worden. Als dat wel het geval is, stop het laden en breng de accu en lader naar buiten. 
• Zorg bij het gebruik van een snellader, met hogere laadstroom, voor een minimale omgevingstemperatuur van 5 °C. Houd rekening met een lager bereik van elektrische fiets, scooter en auto op koude winterdagen.

Lees ook de 10 tips op de website van de brandweer om veilig op te laden.

Weet wat je ziet, deel wat je weet!

Zowel bij het condensatiemechanisme als bij het platingmechanisme is de batterijveiligheid in het geding. Bij het Tesla-condensatievoorbeeld zie je damp, maar feitelijk is er niets aan de hand. Bij het e-bike-plating-mechanisme zie je geen schade, maar feitelijk is hier het gevaar wel degelijk in ontwikkeling (1). De crux is kennis. Waarnemen is belangrijk, maar snappen wat je wel en niet ziet nog veel belangrijker. En dat vraagt om kennis en het delen (2) en toepassen van die kennis. In winter, de zomer, het hele jaar door.

Lector Energie- en transportveiligheid Nils Rosmuller en onderzoeker Henk Brans

Wat veroorzaakt schade aan li-ion batterijen?

21 februari 2023

NIPV geeft met literatuuronderzoek inzicht in factoren die schade laten optreden.

Veel consumenten zijn er niet van op de hoogte dat het opladen van li-ion batterijen bij temperaturen onder het vriespunt schade kan toebrengen aan de batterijcellen. In handleidingen van voertuigen en op websites worden wel adviestemperaturen genoemd, maar de onderbouwing daarvoor ontbreekt.

Het lectoraat Energie- en transportveiligheid vindt het van belang inzicht te krijgen in de factoren, die ervoor zorgen dat schade kan optreden. Daarvoor is een literatuuronderzoek uitgevoerd. De uitkomsten van het onderzoek staan in dit rapport.

Meer informatie

Lees ook het blog over Batterijveiligheid: laten we de kou uit de lucht halen van lector Energie- en transportveiligheid Nils Rosmuller en onderzoeker Henk Brans.

Onderzoek naar gebruik dompelcontainer geactualiseerd

16 februari 2023

Het aantal alternatief aangedreven voertuigen groeit en daarmee ook het aantal incidenten. Zijn dompelcontainers nog steeds de meest geschikte blusmethode voor elektrische voertuigen?

Het aantal elektrische voertuigen op de weg groeit steeds verder. Daarmee stijgt ook de kans dat de batterij van een dergelijk voertuig bij brand betrokken raakt. Dompelcontainers kunnen door bergers effectief worden ingezet om de gevolgen van een batterijbrand te beperken, maar zijn niet in elke situatie even goed toepasbaar.

Alternatieven voor dompelcontainers

In 2021 heeft de werkgroep Veiligheid elektrisch vervoer van de Nationale Agenda Laadinfrastructuur het IFV, tegenwoordig NIPV, daarom gevraagd onderzoek te doen naar mogelijke alternatieven voor dompelcontainers. Omdat er de laatste jaren steeds meer nieuwe blustechnieken op de markt zijn gekomen, hebben wij het onderzoek geactualiseerd met de nieuwste technieken en inzichten.

Vulopening in batterijpakket

Daarbij is onder meer gekeken naar het BEST batterij blussysteem, de bluszak en de blusdeken. Uit het geactualiseerde onderzoek komt naar voren dat een vulopening in het batterijpakket de meest geschikte methode is om een brand in het batterijpakket van een elektrisch voertuig te doven. Heeft het voertuig niet zo’n opening, dan is de dompelcontainer nog steeds de best beschikbare methode om een thermal runaway te stoppen.

Staat het voertuig op een lastige bereikbare plaats, dan is het BEST batterij blussysteem de meest geschikte methode, vooral vanwege het koelend vermogen van deze methode. Tevens is gebleken dat het gebruik van de dompelcontainer als vervoermiddel, dus zonder onderdompelen, nog steeds het best geschikt is voor het veilig vervoeren van een voertuig waarvan onbekend is of het batterijpakket is gemanipuleerd.  

Blog: Dilemma’s rond de USAR-teams

9 februari 2023

De waarde van het hulpteam ter plaatse is aanmerkelijk groter dan alleen het redden van slachtoffers, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.

Na iedere aardbeving of andere situatie met instortingen komen vanuit de gehele wereld USAR-teams naar de plaats des onheils om reddingswerkzaamheden te verrichten. Als het aantal uitzendingen van deze teams wordt afgezet tegen het aantal succesvolle reddingen zou hier beter gestopt kunnen worden. Het aantal reddingen is vrijwel altijd zeer gering en veelvuldig wordt er niemand levend uit het puin gehaald.

Cru gezegd zou dat geld dus beter uitgegeven kunnen worden door het totaal van alle kosten gewoon over te maken naar het betreffende land c.q. betrokken NGO’s. Daarbij moet niet vergeten worden dat (sommige van) deze teams ter plaatse ook weer gebruik maken van schaarse middelen (bijvoorbeeld auto’s en voedsel).

Toch is deze redenering veel te eenzijdig en zijn er zeker diverse redenen te noemen waarom het sturen van deze – veel aandachttrekkende – hulpteams ook nuttig kan zijn. Het is soms een waardevol politiek gebaar dat ook weer kan aanzetten de banden met het betreffende land te versterken. Het helpt soms mee om het thuisland van dat team bewust te maken van de ernst van de situatie (hetgeen de giften soms doet toenemen).

Verder is de waarde van de teams ter plaatse altijd beduidend groter dan alleen het redden van personen. Ook het onder het puin vandaan halen van overledenen heeft voor de nabestaanden grote waarde. Duidelijkheid is over het algemeen beter dan lange onzekerheid. Daarnaast brengen deze teams vaak enige structuur ter plaatse in de hulpverlening en de reddingswerkzaamheden. Bij elkaar wordt over het algemeen de inzet van deze teams ter plaatse zeer gewaardeerd en ook dat is het nodige waard.

Dat er deze keer daadwerkelijk mensen (al zo’n 10) zijn gered is zeer uitzonderlijk en geeft ook aan dat dit keer men ook echt snel ter plaatse was. In het verleden ging er soms erg veel tijd overheen alvorens toestemming e.d. was verleend om naar het gebied te vertrekken en werd bij aankomst ook nog veel tijd verloren.

Ten slotte is ons Nederlandse USAR-team inmiddels zo ervaren en getraind dat het ook in eigen land prima inzetbaar is – ook voor andere klussen dan de primaire werkzaamheden. Ook hiervoor zijn soms nog net te veel drempels.

Menno van Duin
lector Crisisbeheersing

Inzet USAR.NL bij zware aardbeving in Turkije

7 februari 2023

Turkije en Syrië zijn getroffen door zware aardbevingen. USAR.NL is gevraagd om bijstand te leveren in Turkije. NIPV ondersteunt de uitzending, zowel in de voorbereidingsfase als tijdens de inzet.

NIPV biedt logistieke ondersteuning aan de USAR-organisatie om mensen en materieel naar het rampgebied te krijgen. De piketorganisatie van het team Landelijke Middelen is hiervoor 24/7 beschikbaar.

Roland Douqué werd maandagochtend om 06:15 uur opgeroepen om de vrachtwagen met USAR-materieel in gereedheid te brengen. “De USAR-oplegger staat altijd voor 95% klaar in Zoetermeer. Alleen de laatste zaken zoals medicijnen en brandstof moesten we nog toevoegen. Binnen drie kwartier stonden we klaar voor vertrek. Voor de USAR-uitzending naar het rampgebied in Turkije is een complete uitrusting voor 4 reddingsteams geleverd, in totaal zo’n 15 ton aan materieel. Denk daarbij aan zwaar gereedschap zoals hydraulische scharen, slijptollen, zagen en touwen om slachtoffers onder het puin vandaan te kunnen halen. Maar ook aan tenten, water en voedselpakketten waarmee de leden van het USAR-team 10 dagen zelfvoorzienend moeten kunnen functioneren.”

Samen met Mark Overste reed Douqué de volgeladen vrachtwagen naar vliegveld Eindhoven waar de spullen door de douane konden worden ingeklaard. “Voor dat moment zat onze belangrijkste taak erop. De grootste klus staat ons nog te wachten, over 10 dagen komen alle spullen weer terug. Dan moeten we controleren of alles compleet is, de boel weer schoonmaken en repareren. Het geeft mij enorm veel voldoening om een bijdrage te kunnen leveren aan zo’n belangrijke maatschappelijke taak. Het maakt mij heel trots op NIPV en op mijn collega’s. Dit is onze kracht als NIPV en de voornaamste reden dat ik voor deze organisatie werk.”

USAR.NL

USAR.NL (Urban Search and Rescue Nederland) is een landelijk bijstandsteam, ingesteld door het Ministerie van Justitie en Veiligheid en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Het USAR-team bestaat uit mensen die beroepsmatig werkzaam zijn voor politie, brandweer, ambulance en defensie. Alle USAR-leden zijn gedetacheerd aan NIPV vanuit hun werkgever (bv. veiligheidsregio’s, politie, defensie, etc.). USAR.NL kan door zware betonconstructies zagen, heeft naast de technische hulpmiddelen ook speurhonden en bouwkundigen. Ook heeft het team speciaal opgeleide ambulanceverpleegkundigen, die zijn getraind om zelf in de puinhopen eerste hulp aan een bedolven slachtoffer te bieden.

Meer informatie

Voor meer informatie: bekijk het liveblog op USAR.nl.

Actualisatie handreiking Voorbereiding spoorincidentbestrijding

25 januari 2023

Handreiking biedt ondersteuning aan de multidisciplinaire operationele voorbereiding op spoorincidenten in de veiligheidsregio’s.

De handreiking ‘Voorbereiding spoorincidentbestrijding voor spoorpartijen en overheidshulpdiensten’ is in beheer bij het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV). De geactualiseerde handreiking vervangt de versie uit 2016. In de handreiking worden voorbeelden en adviezen gegeven op basis van vier beeldvormende scenario’s (brand, hulpverlening, gevaarlijke stoffen en dreiging) en een aantal praktische bijlagen.

Belangrijkste wijzigingen

De belangrijkste wijzigingen in de geactualiseerde handreiking zijn

• Er is een ondertekening van de samenwerkingsafspraken;
• Het programma ‘Samen werken aan veilig spoor’ in 2019 is afgerond;
• De specifieke producten als de ‘Werkwijze eigen veiligheid hulpverleners bij spoorwegincidenten’, vakbekwaamheidsadviezen, de Landelijke Informatiekaart Spoor, Landelijke Aandachtskaarten Spoor en Betuweroute, de Integrale praktijktest spoorincidentbestrijding en het Spoorrisicoprofiel van het programma ‘Samen werken aan veilig spoor’ zijn opgeleverd en te vinden op de pagina Spoorveiligheid.

Werkgroep en samenwerking

De werkgroep Plannen en Procedures (bestaande uit medewerkers van ProRail, Politie en Veiligheidsregio’s) van het samenwerkingsoverleg SO Spoor heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de herziening van deze handreiking die bij het NIPV in beheer is.

Bekijk ook

Kijk voor meer informatie op de pagina Spoorveiligheid.

Protocol Verdachte Objecten herzien

23 januari 2023

Het herziene Protocol Verdachte Objecten (PVO) versie 2 wordt op 1 april 2023 van kracht en vervangt voorgaande versies.

Het PVO beschrijft de gezamenlijke respons van de primair betrokken hulpdiensten en andere organisaties bij verdachte incidenten met (mogelijk) gevaarlijke chemische, biologische, radioactieve agentia en/of explosieven. Dergelijke incidenten zijn vrijwel dagelijks aan de orde, wat het PVO een belangrijk protocol maakt.

Het PVO is in beheer bij NIPV. Na evaluatie van de vorige versie heeft een werkgroep onder leiding van NIPV het PVO herzien. Deze werkgroep bestond uit inhoudelijk gemandateerden van de betrokken organisaties: Brandweer Nederland, Defensie (CBRN Responseenheid en Explosieven Opruimingsdienst Defensie), GGD GHOR Nederland, Koninklijke Marechaussee, Nationale Politie, NFI en RIVM. Deze gezamenlijke inspanning heeft geresulteerd in de nieuwe versie van het PVO: PVO versie 2.

Vanwege het vertrouwelijke karakter van dit protocol, wordt het PVO niet openbaar gepubliceerd. Het PVO wordt door NIPV alleen aan een beperkte doelgroep verstrekt: de medewerkers van de (hulpverlenings)diensten van de overheid die met het PVO dienen te werken. Zij kunnen het PVO aanvragen via de webpagina’s Protocollen en CBRN.

Voor vragen en aanvullende informatie

Martina Duyvis

Natuurbrandsignaal ’23: meer onbeheersbare natuurbranden met grotere impact op samenleving

23 januari 2023

In de toekomst krijgt een groter deel van Nederland te maken met meer natuurbranden. “De natuurbranden worden steeds vaker intense branden die niet meer zijn te blussen, maar pas stoppen als er geen brandstof meer is. In combinatie met een verdere verdichting van ons land zal dit leiden tot een grotere impact op gezondheid, welzijn, natuur en economie. Doordat droogte en warmte elkaar versterken, neemt het natuurbrandrisico sneller toe dan dat het klimaat verandert”, concludeert onderzoeker en projectleider Hans Hazebroek.

Bevoegdheden van burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) digitale incidenten onderzocht

16 januari 2023

Wat kunnen (en mogen) burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij digitale incidenten van het Rijk verwachten en andersom?

Het Veiligheidsberaad heeft het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) verzocht een verkenning uit te voeren naar bestuur­lijke bevoegdheden bij (dreigende) digitale incidenten. Daarbij gaat het om juridische bevoegdheden en andere interventies van burgemeesters en/of voorzitters van veiligheidsregio’s.

Digitale ontwrichting als crisisscenario

De digitalisering van de samenleving blijft één van de grote ontwikkelingen van deze tijd. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in een onverminderd tempo op. Dit brengt vele kansen voor de samenleving met zich mee. Maar zorgt, vanwege onze toenemende afhankelijkheid van digitale systemen, ook voor kwetsbaarheden. De vervlechting van digitale systemen en maatschappelijke processen zorgt ervoor, dat we als samenleving rekening moeten houden met digitale ontwrichting als crisisscenario.

Wat zijn de bevoegdheden van burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) cyberincidenten?

Burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s hebben géén specifieke bevoegdheden waarmee zij bij cyberincidenten in kunnen grijpen. Wel staan hen, zo blijkt uit deze studie, in de ‘koude/ lauwe fase’ andere interventies ter beschikking op het gebied van cyberwaakzaamheid en cyberweerbaarheid. Denk hierbij aan interventies op het gebied van vergunningen, risicodialoog en stakeholdermobilisatie. Deze interventies bieden burgemeesters (vanuit hun rol als bestuurder, aanjager en bemiddelaar) aangrijpingspunten voor het bevorderen van cyberwaakzaamheid en -weerbaarheid. Deze interventies worden in praktijk niet of nauwelijks gebruikt.

Net zoals in de ‘koude/lauwe fase van een (dreigende) crisis’, beschikt een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio’s in de ‘warme fase’ over reguliere bevoegdheden ten aanzien van openbare orde en veiligheid. Een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio beschikt niet over specifieke bevoegdheden die hij/zij kan inzetten bij digitale incidenten. Net als bij andere bovenregionale crises spelen er bij digitale incidenten, waarbij meerdere regio’s betrokken zijn, wel een aantal terugkerende vragen en onduidelijkheden. Onder meer op het gebied van informatievoorziening, bestuurlijke afstemming en wederzijdse verwachtingen: wat kan (en mag) een burgemeester/voorzitter veiligheidsregio bij digitale incidenten van het Rijk (NCTV, NCSC) verwachten en andersom?