Leidraad Natech Risicobeheer: gevolgen van natuurgeweld voor de industrie
Nieuws van het LEC Industriële Veiligheid, februari 2024
Het Joint Research Centre van de Europese Commissie heeft een leidraad gepubliceerd voor het beheersen van risico’s van ‘Natech’ calamiteiten; industriële incidenten veroorzaakt door natuurgeweld, zoals aardbevingen, overstromingen of extreme temperaturen. Doel van de leidraad is het stimuleren van gerichte risicobeheersing voor dit type rampen binnen de Europese lidstaten en kwetsbare industriële installaties beter te beschermen tegen natuurgeweld. Het LEC Industriële Veiligheid (LEC IV) heeft het thema Natech-risicobeheersing opgenomen in zijn meerjarenplan.
Reële scenario’s
Werk aan de winkel voor de industrie én voor beleidsmakende en toezichthoudende overheden in de Europese lidstaten. Zeker gelet op de jongste klimaatscenario’s, die wereldwijd een toename van natuurrampen als gevolg van extreem weer voorspellen. Ook voor Nederland zijn Natech-calamiteiten zeer reëel. Vooral scenario’s gerelateerd aan extreem weer, zware storm, hitte, overstroming of juist extreme droogte. De grootste industriële clusters, met ook veel Seveso-bedrijven, zijn in Nederland geconcentreerd in laag gelegen gebieden in de delta’s en nabij de grote rivieren. In Nederland moeten overheid en industrie dus ook aan de slag met risicobeheersing en preparatie voor Natech-calamiteiten.
Het LEC IV heeft de Europese leidraad in het Nederlands vertaald en beschikbaar gesteld voor toepassing door landelijke en regionale overheden en voor de industrie. De leidraad beschrijft de typen Natech-calamiteiten, hun impact en gevolgen en een stappenplan om de risico’s en effecten van dergelijke incidenttypen gedetailleerd in kaart te brengen.
Kenmerken Natech-calamiteiten
Natech-calamiteiten onderscheiden zich van ‘normale’ industriële ongevallen door hun schaal en reikwijdte. Aardbevingen, stormen of overstromingen kunnen grote gebieden treffen en impact hebben op meerdere bedrijven of zelfs hele industrieclusters. Daardoor kunnen op zeer grote schaal gevaarlijke stoffen vrijkomen en zich (bij overstroming) over grote gebieden verspreiden. Ook moet rekening worden gehouden met keteneffecten als gevolg van de indirecte impact door uitval van energie of regelsystem. Bovendien kunnen preventieve voorzieningen en veiligheidssystemen als gevolg van de impact beschadigd raken, waardoor zij hun functie niet goed kunnen vervullen. Door deze kenmerken van Natech-rampen volstaan reguliere instrumenten voor industriële risicoanalyse niet en is een specifieke ‘Natech-risicoanalyse’ noodzakelijk.
Meerjarenagenda
Het LEC IV vindt Natech-risicobeheersing een belangrijk thema en heeft het daarom op initiatief van het Kernteam IV op de meerjarenagenda voor projecten en activiteiten gezet. Het NIPV werkt aan een ‘Handreiking Veilige klimaatadaptatie’ die de risico’s, impact en effecten van klimaatverandering op de veiligheid in Nederland beschrijft. In die handreiking wordt ook verwezen naar de Europese Natech-leidraad als basis voor risico- en gevolganalyse. Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland heeft al subsidie aangevraagd uit het fonds Meerjarenagenda Omgevingsveiligheid om met het thema aan de slag te gaan.
Lees de Leidraad Natech Risicobeheer
Lees ook
In 2022 is de voormalige Brandweeracademie deels overgegaan in het Centrum voor Opleiding en Vorming Brandweer (COVB) van het NIPV. Welke ontwikkelingen zijn er op het gebied van onderwijs en examinering? En wat zijn de plannen voor het komende onderwijsjaar?
“Door het Ontwikkelfonds structureel in te zetten voor vakbekwaam worden en vakbekwaam blijven, kan er beter en sneller worden ingespeeld op de vakbekwaamheidsbehoeften in het werkveld”, vertelt Jan Pieter Duhen, voorzitter van de stuurgroep namens de WVA.
“Met de leerblokken wordt ingespeeld op de individuele, uiteenlopende leerbehoefte van de deelnemers. Ook de nieuwe leerstroom Industriële Veiligheid houdt rekening met een doelgroep die steeds meer diversiteit kent en een werkomgeving die aan verandering onderhevig is”, legt onderwijskundige Marieke Geelen uit.
Aan de 53e voltijdopleiding Brandweerofficier nemen twee studenten van de Koninklijke Luchtmacht deel, vanuit de wens om een functie als officier bij de luchtmacht brandweer te vervullen. Student Martin vertelt over zijn ervaringen.
“Er gebeurt veel binnen het brandweeronderwijs. Via deze eerste, periodieke nieuwsbrief informeren we daarom graag collega’s in het land over de laatste ontwikkelingen”, vertelt Albert Gieling, manager bij het NIPV.
Tankopslagbedrijven in Zuid-Holland die foamdammen van aluminium toepassen op drijvende tankdaken, moeten deze uiterlijk eind 2025 hebben vervangen door foamdammen van staal of een aantoonbaar gelijkwaardig ander materiaal.
Doel van dit project is om recent afgestudeerde studenten aan het hoger beroepsonderwijs en universiteiten te interesseren voor een job met industriële specialisatie bij de veiligheidsregio’s.
Het scenarioboek en de bijbehorende 112 scenariokaarten maken deel uit van de ‘paraplu’ van scenarioboeken op de website van het NIPV, naast de publicaties over externe veiligheid en energietransitie.
Het aantal bedrijven met een bedrijfsbrandweeraanwijzing is in 2022 licht gestegen ten opzichte van 2021, van 96 naar 103. Ook het aantal beoordeelde bedrijven is gestegen, van 328 naar 362. Dat blijkt uit het rapport ‘Stand van zaken bedrijfsbrandweeraanwijzingen bij Brzo-bedrijven’, dat het LEC IV heeft opgesteld ten behoeve van de Staat van de Veiligheid 2022.