Traineeship Omgevingsveiligheid bij veiligheidsregio’s
Nieuws van het LEC Industriële Veiligheid, september 2023
Doel van dit project is om recent afgestudeerde studenten aan het hoger beroepsonderwijs en universiteiten te interesseren voor een job met industriële specialisatie bij de veiligheidsregio’s.
Henk van Wetten: “Omgevingsveiligheid is op de arbeidsmarkt en in het onderwijs relatief onbekend.” Foto: Megin Zondervan
Voor de veiligheidsregio’s valt het niet mee om nieuw talent aan te trekken voor de advies- en toezichttaken in Omgevingsveiligheid (industriële veiligheid en externe veiligheid). Om daarin verandering te brengen is het LEC IV in nauwe samenwerking met het Netwerk IV een initiatief gestart om een ‘traineeshipprogramma’ te ontwikkelen om potentiële kandidaten voor de veiligheidsregio’s te werven in het hoger onderwijs. De werving gaat eind dit jaar van start. Meerdere veiligheidsregio’s hebben zich al bereid verklaard deel te nemen aan dit project, dat tot doel heeft de interesse in het vakgebied IV te vergroten en kandidaat-specialisten IV sneller in de praktijk te kunnen inzetten.
Het project ‘Traineeship veiligheidsregio’s is een initiatief van Dina van der Aart, hoofd van de afdeling Risicobeheersing van Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant. Meerdere veiligheidsregio’s, die samenwerken in het Netwerk IV, staken de koppen bij elkaar vanwege de gezamenlijk ervaren knelpunten om vacatures voor specialisten industriële veiligheid opgevuld te krijgen. Doel van het project is recent afgestudeerde studenten aan het hoger beroepsonderwijs en universiteiten te interesseren voor een job met industriële specialisatie bij de veiligheidsregio’s.
Waarnemend projectleider Henk van Wetten (VR Rotterdam-Rijnmond): “Het vakgebied Omgevingsveiligheid is een ‘niche’, met een beperkte kring specialisten. Daardoor is dit specialisme op de arbeidsmarkt en in het onderwijs relatief onbekend. Ook is er geen vooropleiding met een passende aansluiting, waardoor het zeker twee tot vier jaar duurt voordat een medewerker op vlieghoogte is. Daarin willen we verandering brengen, met een campagne om bij onderwijsinstellingen meer belangstelling te wekken voor industriële veiligheid en ‘nieuw bloed’ aan te trekken. In samenwerking met adviesbureau Oostkracht 10 werken we aan een wervingscampagne, die eind dit jaar van start gaat. We hopen dan in de zomer van 2024 een eerste groep van acht tot tien ‘trainees’ te kunnen vormen, die vervolgens bij veiligheidsregio’s met vacatures aan de slag gaan.”
Leren en werken
Het tweejarig traineeship is een combinatie van leren en werken. Het oogmerk van het traineeship is volgens Henk van Wetten dat de trainees vanaf het begin binnen hun veiligheidsregio praktisch aan de slag gaan, zodat zij het vak leren kennen en beginnen met minder complexe Omgevingsveiligheidstaken. Parallel aan dit traject volgt de groep trainees een centraal georganiseerd scholingsprogramma. De trainees zijn na afronding van het programma dan sneller inzetbaar in de praktijk. Ook de kennismaking met de operationele kant van brandweer en crisisbeheersing behoort tot het traineeship.
Van Wetten: “Het opzetten van het traineeship wordt gefinancierd vanuit het Budget Versterking Omgevingsveiligheid. De uitvoering kost de veiligheidsregio’s wel tijd en menskracht, voor de begeleiding van de trainees, alsmede de kosten voor het in dienstnemen van de trainee. Een deel van het programma bestaat uit groepsgewijs onderwijs, waarvoor een lesprogramma wordt opgezet in samenwerking met NIPV. We proberen daarbij zoveel mogelijk gebruik te maken van de ontwikkelde modules en de leergangen SRV en SIV uit het nieuwe Leerlandschap Risicomanagement. We vinden het belangrijk om, naast kennis en vaardigheden, ook te investeren in sociale samenhang in de groep, zodat de nieuw instromende trainees als netwerk gaan fungeren.”
Een groep die aansluiting vindt bij het Netwerk IV, maar die ook voor het vakgebied als ambassadeursclub fungeert om de aandacht voor industriële veiligheid te vergroten. Zo snijdt het mes aan twee kanten: meer instroom van nieuw talent voor de veiligheidsregio’s en vergroting van de bekendheid van ons vakgebied in de onderwijswereld. Van Wetten: “Een specifieke studierichting hebben we daarbij niet op het oog. Studies milieukunde, chemie of chemische technologie liggen voor de hand als leveranciers van kandidaten, maar ook bestuurskundigen met interesse in techniek hebben onze aandacht. Wel belangrijk vinden we affiniteit met de technologische omgeving en fysieke veiligheid. Uiteindelijk zijn al deze inspanningen erop gericht om meer mensen binnen te halen bij de veiligheidsregio’s en ze zo enthousiast te maken dat ze ook blijven.”
Kanttekening is volgens Henk dat de veiligheidsregio’s voor nieuw talent in dezelfde vijver vissen als andere (inspectie)diensten én de industrie. Arbeidscapaciteit is in alle bedrijfstakken schaars en specialistische taken met een beperkte bekendheid ondervinden daardoor in bijzondere mate knelpunten. “Hopelijk kunnen we met dit traineeship het tij keren. De eerste groep, die dankzij de actieve medewerking van veiligheidsregio’s in 2024 aan de slag gaat, beschouwen we als een pilot. Als die slaagt, overwegen we daarna met een tweede groep te starten.”
Lees ook
De netwerkdag van het LEC IV op 14 maart jl. was ‘anders dan anders’. In plaats van de Brauerszaal van het NIPV was het voormalige klooster Mariënhof aan de rand van de historische binnenstad van Amersfoort de plaats van samenkomst voor de halfjaarlijkse bijeenkomst van de specialisten industriële veiligheid.
Met de omzetting van de PGS-reeks naar PGS’en ‘Nieuwe Stijl’, die enkele jaren geleden is gestart, is voor deze serie richtlijnen ook het digitale tijdperk begonnen. De nieuwe risico- en scenariogestuurde werkwijze met ‘doorklikfuncties’ werkt immers alleen in een digitale omgeving.
De eerste kandidaten voor het Traineeship Omgevingsveiligheid hebben zich gemeld. Op 5 maart ging de wervingscampagne online op de website van Brandweer Nederland en al binnen vier uur was de eerste reactie binnen.
Risicobeheersing en repressie zijn in het brandweerdomein de twee uitersten links en rechts in de veiligheidsketen. Maar verenigd in één persoon vormen ze een sterke combinatie. Mario Struik, specialist risicobeheersing bij Veiligheidsregio Utrecht, is één van de SIV’ers die kennis en kunde van beide taakvelden combineert in zijn brandweerloopbaan.
Joram Gielbert heeft op 1 februari zijn werkzaamheden voor de Veiligheidsregio Gelderland-Midden (VGGM) en het LEC IV beëindigd. Maar hij laat de industriële veiligheid beslist niet los, want als zelfstandig adviseur blijft hij in grote lijnen hetzelfde werk doen.
De inzet van waterschermen of waterstralen om bij chemische incidenten gas- of dampwolken te beïnvloeden, heeft vaak maar een beperkt effect.
Het afgelopen jaar stond voor het LEC IV vooral in het teken van het verstevigen van zijn positie en relaties in het netwerk van veiligheidspartners.
Directeur Risico- en Crisisbeheersing Edith van der Reijden geeft inzicht in samenwerking en veilige energietransitie.
Het Joint Research Centre van de Europese Commissie heeft een leidraad gepubliceerd voor het beheersen van risico’s van ‘Natech’ calamiteiten; industriële incidenten veroorzaakt door natuurgeweld, zoals aardbevingen, overstromingen of extreme temperaturen.