Onderzoek geeft inzicht in redenen om te stoppen als brandweervrijwilliger
1 maart 2023
Wat zijn redenen voor brandweervrijwilligers om te stoppen? In onderzoek van NIPV zijn oud-vrijwilligers hierover bevraagd. Het onderzoek is onderdeel van een serie onderzoeken die NIPV heeft gedaan naar vrijwilligheid bij de brandweer.
Met regelmaat worden ervaringen van brandweervrijwilligers en professionals in beeld gebracht, maar niet eerder zijn oud-vrijwilligers ondervraagd over hun ervaringen. “Het is goed dat we nu leren van de groep die zelf om welke reden dan ook gestopt is. Als brandweer, een organisatie die grotendeels drijft op vrijwilligers, wil je graag weten wat redenen zijn waarom mensen stoppen. En of er manieren zijn waarop je deze mensen toch langer vast had kunnen houden. De zogenoemde beïnvloedbare factoren”, vertelt Marco Out, namens het Veiligheidsberaad de voorzitter van de stuurgroep Programma Vrijwilligheid.
Aantrekkelijke werkgever zijn en blijven
Gemiddeld 6 procent van het aantal vrijwilligers vertrekt jaarlijks. Het rapport meldt dat het gemiddeld aantal dienstjaren van de gestopte vrijwilligers ruim 19 jaar is. Dat aantal dienstjaren loopt de afgelopen jaren iets terug. De wijze waarop de organisaties worden bestuurd en de onvrede hierover is de vaakst genoemde vertrekreden door oud-brandweervrijwilligers, melden de onderzoekers. De ervaren problemen binnen de eigen post zijn een andere belangrijke vertrekreden. Het gaat dan vooral om sociale problematiek en onvrede hierover. Out: “Als een vrijwilliger stopt, omdat deze verhuist, dan is dat een gegeven en natuurlijk verloop. Maar als brandweermensen stoppen vanwege hoe de organisatie of brandweerpost wordt aangestuurd, dan wil je daar inzicht in hebben. Een onderzoek als dit helpt daarbij.”
Handreiking voor binden van vrijwilligers
Commandant Fred Heerink, trekker van het onderwerp namens Brandweer Nederland, vindt het waardevol om het oor te luister te leggen bij de voormalige vrijwilligers. “Ik vind het heel belangrijk dat we dit onderzoek hebben gedaan. We hebben het aangedurfd om volop in de spiegel te kijken.” Het onderzoek is er één in een serie, en dat is belangrijk voor hoe de resultaten gelezen moeten worden geeft hij aan. “Bij ieder onderzoek is het verleidelijk om snelle conclusies te trekken. Maar wat ook telkens weer blijkt, is dat er veel redenen te benoemen zijn waarom de brandweer wel of juist geen aantrekkelijke werkgever (meer) is voor een vrijwilliger. Wel geeft het onderzoek opnieuw handreikingen voor het binden van vrijwilligers en om dat wat beter kan, op te pakken. Daarom is het nu belangrijk dat we deze feiten als onderdeel van het geheel tot ons nemen. En dat we dit bespreekbaar te maken in alle veiligheidsregio’s, zodat we daar waar nodig actie kunnen ondernemen.”
Programma Vrijwilligheid
In 2018 heeft Brandweer Nederland de opdracht gekregen om in samenwerking met de Vakvereniging van Brandweer Vrijwilligers, NIPV en het ministerie van Justitie en Veiligheid, het programma Vrijwilligheid op te starten. Het doel is om te komen tot een betere inzet van vrijwilligers, te zorgen voor continuïteit en handvatten geven voor vrijwilligheid in de toekomst. De serie onderzoeken naar vrijwilligheid is een onderdeel van dit programma. Later dit jaar volgt een rapport dat de conclusies van alle onderzoeken naar dit thema aan elkaar verbindt.
Bekijk ook:
Lees ook
Lees het nieuwste verhaal uit De veerkracht van Nederland van Caren Frentz en Charlotte van Ruijven.
Denk op 12 september mee tijdens de eerste etappebijeenkomst van het programma Onderwijs Onderweg.
“Mooi om te zien hoe er in de praktijkweek voor brandonderzoekers van elkaar wordt geleerd!”, aldus Sanne Wijnman, onderwijskundige bij het NIPV.
Lees het nieuwste verhaal uit De veerkracht van Nederland van Albert-Jan van Maren en Michiel Verlinden over de spontane hulp van burgers.
Een groep van 9 OvD’s uit de veiligheidsregio’s Zuid-Limburg en Midden- en West-Brabant is bijeengekomen om met en van elkaar te leren. En vooral om te erváren. “Het oefenen met gelijkgestemden is echt een meerwaarde: je ziet het, je hoort het en je voelt het”, aldus een deelnemende OvD.
“Ik vind het mooi om samen met een groep enthousiaste collega’s het verschil te kunnen maken voor de toekomst van het onderwijs”, aldus Dennis van Zanten, voorzitter van de Werkveldadviescommissie (WVA).
De website Waarstaatjegemeente.nl is uitgebreid met data over aantallen en typen gemelde incidenten bij de brandweer. De cijfers zijn afkomstig van het NIPV.
De verbinding met het werkveld, het maatschappelijke belang van de brandweer en de veranderopgave binnen het brandweeronderwijs zijn ingrediënten die mijn hart sneller doen kloppen en waar ik graag mijn bijdrage aan wil leveren.
Gaat het bij energietransitieprojecten om de kans op een incident of om het effect ervan? Onderzoeker Margreet Spoelstra blogt.