Onderzoek geeft inzicht in redenen om te stoppen als brandweervrijwilliger
1 maart 2023
Wat zijn redenen voor brandweervrijwilligers om te stoppen? In onderzoek van NIPV zijn oud-vrijwilligers hierover bevraagd. Het onderzoek is onderdeel van een serie onderzoeken die NIPV heeft gedaan naar vrijwilligheid bij de brandweer.

Met regelmaat worden ervaringen van brandweervrijwilligers en professionals in beeld gebracht, maar niet eerder zijn oud-vrijwilligers ondervraagd over hun ervaringen. “Het is goed dat we nu leren van de groep die zelf om welke reden dan ook gestopt is. Als brandweer, een organisatie die grotendeels drijft op vrijwilligers, wil je graag weten wat redenen zijn waarom mensen stoppen. En of er manieren zijn waarop je deze mensen toch langer vast had kunnen houden. De zogenoemde beïnvloedbare factoren”, vertelt Marco Out, namens het Veiligheidsberaad de voorzitter van de stuurgroep Programma Vrijwilligheid.
Aantrekkelijke werkgever zijn en blijven
Gemiddeld 6 procent van het aantal vrijwilligers vertrekt jaarlijks. Het rapport meldt dat het gemiddeld aantal dienstjaren van de gestopte vrijwilligers ruim 19 jaar is. Dat aantal dienstjaren loopt de afgelopen jaren iets terug. De wijze waarop de organisaties worden bestuurd en de onvrede hierover is de vaakst genoemde vertrekreden door oud-brandweervrijwilligers, melden de onderzoekers. De ervaren problemen binnen de eigen post zijn een andere belangrijke vertrekreden. Het gaat dan vooral om sociale problematiek en onvrede hierover. Out: “Als een vrijwilliger stopt, omdat deze verhuist, dan is dat een gegeven en natuurlijk verloop. Maar als brandweermensen stoppen vanwege hoe de organisatie of brandweerpost wordt aangestuurd, dan wil je daar inzicht in hebben. Een onderzoek als dit helpt daarbij.”
Handreiking voor binden van vrijwilligers
Commandant Fred Heerink, trekker van het onderwerp namens Brandweer Nederland, vindt het waardevol om het oor te luister te leggen bij de voormalige vrijwilligers. “Ik vind het heel belangrijk dat we dit onderzoek hebben gedaan. We hebben het aangedurfd om volop in de spiegel te kijken.” Het onderzoek is er één in een serie, en dat is belangrijk voor hoe de resultaten gelezen moeten worden geeft hij aan. “Bij ieder onderzoek is het verleidelijk om snelle conclusies te trekken. Maar wat ook telkens weer blijkt, is dat er veel redenen te benoemen zijn waarom de brandweer wel of juist geen aantrekkelijke werkgever (meer) is voor een vrijwilliger. Wel geeft het onderzoek opnieuw handreikingen voor het binden van vrijwilligers en om dat wat beter kan, op te pakken. Daarom is het nu belangrijk dat we deze feiten als onderdeel van het geheel tot ons nemen. En dat we dit bespreekbaar te maken in alle veiligheidsregio’s, zodat we daar waar nodig actie kunnen ondernemen.”
Programma Vrijwilligheid
In 2018 heeft Brandweer Nederland de opdracht gekregen om in samenwerking met de Vakvereniging van Brandweer Vrijwilligers, NIPV en het ministerie van Justitie en Veiligheid, het programma Vrijwilligheid op te starten. Het doel is om te komen tot een betere inzet van vrijwilligers, te zorgen voor continuïteit en handvatten geven voor vrijwilligheid in de toekomst. De serie onderzoeken naar vrijwilligheid is een onderdeel van dit programma. Later dit jaar volgt een rapport dat de conclusies van alle onderzoeken naar dit thema aan elkaar verbindt.
Bekijk ook:
Lees ook
Het NIPV heeft een literatuuronderzoek uitgevoerd naar de ventilatie en detectie van waterstof.
Het LEC Industriële Veiligheid heeft in 2024 stevig geïnvesteerd in zijn positie als kennisplatform voor het veiligheidsdomein.
De wereld is volop in beroering. Tijdens de komende netwerkdag van het LEC Industriële Veiligheid op 13 maart ligt de focus op dit veranderende dreigingsbeeld, waar ook industriële bedrijven zich op moeten prepareren.
Kort voor het kerstreces heeft de staatssecretaris van IenW een brief aan de Tweede Kamer gestuurd over een robuust basisnet en de veiligheid van spoorwegemplacementen.
De trainees omgevingsveiligheid die afgelopen najaar aan de slag zijn gegaan, hebben hun plek bij de veiligheidsregio’s gevonden. Ook de landelijke samenwerkingsnetwerken, zoals het LEC IV plukken daar de vluchten van.
Door de inwerkingtreding van de Omgevingswet en andere nieuwe ontwikkelingen was het nodig om de kennisbundels te actualiseren.
Officieren van Dienst (OvD’s) testen de meerwaarde van AR tijdens praktijkoefeningen. OvD Harco van Oorschot: “het zou wat mij betreft onderdeel van het brandweeronderwijs moeten zijn.”
“Met onze nieuwe voertuigen zijn we flexibeler als er een grote natuurbrand is.” Christiaan Velthausz is teamleider bij Fire Bucket Operations (FBO). “Deze sterk terreinvaardige wagens helpen ons ook beter samen te werken met de lokale leiding tijdens een natuurbrand.”
Hoe bereiden we de maatschappij voor op mogelijke oorlogsdreigingen of andere crises? En hoe maken we onze samenleving weerbaar en veerkrachtig? Daarover vertelden sprekers Michiel Verlinden en Paul Gelton in de derde masterclass van het NIPV.