Blog: Een watertekort kan er ook nog wel bij …

5 augustus 2022

“Uiteraard zijn de waterschappen en Rijkswaterstaat waakzaam voor de mogelijke gevolgen, maar ervaringen uit het verleden leren dat ook gemeenten en veiligheidsregio’s verhoogd waakzaam zouden mogen zijn”, bloggen Menno van Duin, Frank Cools en Vina Wijkhuijs.

Het is al eerder gezegd, we rollen van de ene crisis in de andere crisis. Terecht kan de vraag worden gesteld wat nu werkelijk een crisis is en wat niet, maar feit is dat het sinds begin 2020 niet meer rustig is geweest in ons land (en daarbuiten). Natuurlijk heeft het geen zin om alles een crisis te noemen – of in de heldere woorden van professor Arjen Boin: “Als we alles een crisis noemen, is niets een crisis meer” ‒ en heeft het tv-programma EenVandaag in een op zich aardige animatie geprobeerd uit te leggen wat dan wel een crisis is. [1] Nu is dat filmpje enigszins beperkt, omdat daarin een crisis een-op-een gerelateerd wordt aan de nationale crisisstructuur, alsof gemeenten en veiligheidsregio’s bij een crisis geen rol zouden hebben. Ook zonder opschaling naar een Ministeriële Commissie Crisisbeheersing (MCCb) ‒ en een serieus kijkende premier Rutte ‒ kan er sprake zijn van een crisis.

Met het staartje van de coronacrisis (wat gaat er nog komen?), een mogelijk toch wat snel verspreidend apenpokkenvirus en natuurlijk de vluchtelingencrisis is er sinds 3 augustus officieel een nieuwe crisis bijgekomen, namelijk de watercrisis. Er is officieel sprake van waterschaarste en dat betekent dat het landelijke managementteam watertekorten (afgekort MTW) vanaf nu gerechtigd is de verdeling van (mogelijk schaars wordend) water te bepalen. De langdurige droogte (als gevolg van de hitte en het gebrek aan neerslag) eist zijn tol. De waterstanden van de grote rivieren zijn extreem laag. Dat heeft gevolgen voor de scheepvaart, maar ook voor de hoeveelheid drinkwater; een fors deel van ons drinkwater komt immers uit de Maas en de Rijn. En dan te bedenken dat net iets meer dan een jaar geleden Valkenburg en andere gemeenten fors getroffen werden door extreme wateroverlast. Het MTW, waarin onder andere Rijkswaterstaat, de waterschappen en drinkwaterbedrijven participeren, coördineert de verdeling van het (schaarse) water. Er is inmiddels opgeschaald naar niveau 2 (feitelijk watertekort) en bij opschaling naar niveau 3 is er sprake van een (dreigende) nationale crisis.

Uiteraard zijn de waterschappen en Rijkswaterstaat waakzaam voor de mogelijke gevolgen, maar ervaringen uit het verleden leren dat ook gemeenten en veiligheidsregio’s verhoogd waakzaam zouden mogen zijn. Zo was er in 2003 een dijkverschuiving bij Wilnis waardoor de achterliggende woonwijk onder water liep. De langdurige droogte en de lage waterstand hadden de veenkade verzwakt. Hoewel de directe gevolgen beperkt bleven, zag de gemeente De Ronde Venen zich geconfronteerd met een enorme som aan herstelkosten en diende ze bij het Rijk een verzoek in voor een rijksbijdrage. Over deze casus heeft menig jurist zich indertijd gebogen. De afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State hanteerde het toen geldende criterium van een ramp en ging ervan uit dat onder meer een gecoördineerde inzet van diensten en organisaties vereist is. De rechter kwam daarbij tot de conclusie dat alleen bij GRIP-2 (of hoger) er sprake is van een dergelijke gecoördineerde inzet. De gemeente kwam niet in aanmerking voor de kosten die waren gemaakt nadat er was afgeschaald naar GRIP-1 of lager, waardoor de gemeente die kosten uiteindelijk zelf diende te dragen. [2] Het advies aan veiligheidsregio’s is daarom: houd eventueel straks (net iets langer) een ROT (regionaal operationeel team) in de lucht – je weet maar nooit!

Menno van Duin, Frank Cools, Vina Wijkhuijs
lectoraat Crisisbeheersing

[1] Wat er moet gebeuren om iets een crisis te noemen (YouTube)

[2] Uitspraak Raad van State, 200708717/1 (rechtspraak.nl)

Blog: Voorbereiden op ‘de natuurbrand van morgen’

21 juli 2022

“Om ons land voor de toekomst veilig te houden is het van groot belang dat we meer weten over de effecten van het klimaat en hoe we natuurbranden het meest effectief kunnen beheersen gegeven de bijzondere situatie in Nederland”, blogt senior onderzoeker Hans Hazebroek.

Na een nacht met regen en onweersbuien durven brandweer en terreinbeheerders in ons land weer even opgelucht adem te halen. Ondanks de droogte en een natuurbrandrisico dat volgens het Europese EFFIS-systeem een aantal dagen aan ‘extreem’ grensde, zijn deze zomer in Nederland de gevreesde onbeheersbare natuurbranden – tot nu toe – uitgebleven.

Situatie in Frankrijk en Engeland

Dit in tegenstelling tot andere Europese landen zoals Frankrijk en Engeland. Frankrijk valt op door de enorme omvang en snelle uitbreiding van natuurbranden, waar dagelijks duizenden hectares ten prooi vallen aan de vlammen. Ter vergelijk: de grootste natuurbrand in Nederland in de Deurnese Peel in 2020 was ongeveer 700 hectare groot. In Frankrijk zijn vele duizenden mensen verplicht geëvacueerd van campings en uit dorpen omdat de Franse brandweer niet kan garanderen deze plekken van het vuur te kunnen vrijwaren, ondanks de dagenlange inzet van honderden brandweermensen en blusvliegtuigen. Rondom één van de grootste branden is gisteren, 20 juli, een brandgang van 300 meter breed (!!) en kilometers lang getrokken om het vuur in bedwang te krijgen. Momenteel speelt in Frankrijk een tweede ‘effect’-probleem naar aanleiding van de natuurbranden: de rookkolom van de branden heeft een lengte van soms 150-200 kilometer en onder invloed van atmosferische omstandigheden komt deze regelmatig weer aan de grond, met ernstige smog en ademhalingsmoeilijkheden voor kwetsbare groepen tot gevolg.

Beelden uit Zuidoost-Engeland waren bijna apocalyptisch: natuurbranden die zich uitbreidden naar woonwijken waarbij honderden mensen op stel en sprong hun huis moesten verlaten om het vege lijf te redden. De Londense brandweer, toch niet het kleinste korps, kondigde een ‘major incident’ af om aan de natuurbranden, maar ook aan de tientallen andere branden die zich onder invloed van het extreme weer snel uit konden breiden, het hoofd te bieden.

De reden waarom er in Nederland dit jaar (nog) geen grote branden zijn uitgebroken is niet duidelijk. Misschien een gevolg van de maatregelen die door terreinbeheerders de afgelopen jaren zijn genomen? Waren er vanwege de hitte veel minder mensen buiten waardoor de kans op het ontstaan van branden kleiner was? Hebben we beginnende branden snel opgemerkt en geblust? Pure mazzel?

Gezamenlijk onderzoek

Los van de vraag waarom er nú (of tot nu toe) geen grote natuurbranden zijn uitgebroken:  Nederland zal naar verwachting in 2050 het klimaat van Bordeaux nu hebben, wat betekent dat de kans op natuurbranden toe zal nemen. Wat deze toename betekent voor de Nederlandse situatie is in het najaar onderwerp van een gezamenlijk onderzoek van NIPV, KNMI, Wageningen University & Research (WUR), Vrije Universiteit en Deltares. Daarbij zullen we ook moeten definiëren wat ‘natuurbrandrisico’ eigenlijk is: De kans op ontstaan? De verwachte grootte? Het aantal natuurbranden tegelijk? De intensiteit van branden? Of de verwachte impact van natuurbranden?

Observaties

Naar aanleiding van de branden in het buitenland een paar observaties van mijn kant:

• De branden bevestigen wat we eigenlijk al wisten: als een natuurbrand een grote omvang bereikt, is deze niet te blussen en dus moeten we veel meer energie en geld steken in voorkomen dat branden deze omvang kunnen bereiken. Dat is echter gemakkelijker gezegd dan gedaan in een land waar natuurbranden niet hoog op de bestuurlijke en nauwelijks op de politieke agenda staan.
• In Nederland is niet zozeer de natuurbrand zelf het grootste probleem, maar de impact van die natuurbrand. Er zijn geen andere landen in de wereld waarin er zo veel (kwetsbare) andere functies in en rond de natuur zijn ondergebracht. Denk aan campings, recreatieterreinen, zorginstellingen, maar ook aan hele dorpen. Met name de branden in Engeland laten zien dat de brandweer in een dergelijke situatie nooit iedereen en alle bebouwing tijdig kan beschermen. Spontane evacuatie zal dus noodzakelijk zijn. Vroeger of later zullen we mensenlevens, campings en gebouwen gaan verliezen. De grens tussen ‘natuurbrand’ en ‘crisis’ is dus maar heel erg dun.
• Gekoppeld hieraan: de noodzaak om de problematiek van natuurbranden breder dan alleen binnen de brandweer en terreinbeheerders op te pakken, is groot. Binnen crisisbeheersing,  maar ook binnen bijvoorbeeld TenneT, omgevingsdiensten en waterschappen (vanwege het beperken van droogte) moet het onderwerp natuurbrand op de agenda.
• De brandweer is in Nederland qua systeem primair ingericht op het voorkomen en bestrijden van een gebouwbrand van een beperkte omvang, zoals een keukenbrand. Daarop zijn wetgeving, dekkingsplannen, slagkracht, materieel, persoonlijke bescherming, opleidingen en werkwijzen afgestemd. Naarmate natuurbranden een dominanter risico vormen, zal op al deze aspecten actie moeten worden genomen zodat het brandweersysteem wordt afgestemd op dit nieuwe risico.
• Bijzonder aspect hierin is gelijktijdigheid: in de huidige (brandweer)wereld wordt gelijktijdigheid veelal weggeschreven als ‘statistisch onwaarschijnlijk’, maar gelijktijdigheid is echt een factor als het gaat om natuurbranden. Aangezien het vrijwel altijd grotere gebieden zijn die kampen met droogte, neemt ook de kans toe dat er twee of meer natuurbranden tegelijk optreden. Dat betekent dat we een brandweersysteem nodig hebben dat erop is voorbereid langdurig meerdere branden tegelijk te bestrijden.
• Het lijkt erop dat ‘fire weather’ (droogte, hitte, wind) niet alleen zorgt voor een toename in (grote) natuur- en bermbranden, maar ook ontwikkeling van andere branden in bijvoorbeeld woningen en industrie bevordert. Dit legt extra druk op het systeem van de brandweer en crisisbeheersing dat ten tijde van grote natuurbranden al fors belast wordt.

Ter afsluiting

We worden in Nederland steeds beter als het gaat om het voorkomen en bestrijden van natuurbranden met bijvoorbeeld de gebiedsgerichte aanpak, het inzetten van drones voor het detecteren van natuurbranden en nieuw materieel dat specifiek bedoeld is voor natuurbranden. In het licht van de klimaatverandering moeten we ons echter fundamenteel afvragen of we nu en in de toekomst nog de goede dingen aan het doen zijn; we bereiden ons nu immers vooral voor op ‘de brand van gisteren’. Wat de kenmerken van ‘de brand van morgen’ zijn, weten we echter niet doordat er specifiek voor de Nederlandse situatie en de invloed van klimaatverandering relatief weinig kennis is over dit onderwerp. Om ons land voor de toekomst veilig te houden is het van groot belang dat we meer weten over de effecten van de klimaatverandering en hoe we het meest effectief natuurbranden kunnen gaan beheersen, gegeven de bijzondere situatie in Nederland. Dat dit urgent is, blijkt uit de weersvoorspelling: ook de komende periode wordt er weer (erg) weinig neerslag verwacht…

Hans Hazebroek
senior onderzoeker

Veilig gebruik van alternatief aangedreven voertuigen op chemische bedrijfslocaties

7 juli 2022

In opdracht van de chemische industrie en Safety Delta Nederland doet het NIPV onderzoek naar de veiligheidsrisico’s van het gebruik van alternatief aangedreven voertuigen op chemische bedrijfslocaties. Het eerste deel van dit onderzoek bestaat uit een literatuurverkenning naar bestaande wet-en regelgeving en (bedrijfs)procedures.

Het aantal voertuigen dat rijdt op een alternatieve brandstof, zoals een elektrische batterij, aardgas of waterstof, neemt flink toe. Dat geldt ook voor voertuigen die worden gebruikt voor het transport over bedrijfsterreinen waar grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen aanwezig zijn. Welke veiligheidsrisico’s brengt dit met zich mee? Dit onderzoekt NIPV in opdracht van de chemische industrie en Safety Delta Nederland.

Bedrijfsinitiatieven

Wel bestaan er nationale en internationale voertuigeisen waaraan AAV’s moeten voldoen, zijn er regels voor tankstations met alternatieve brandstoffen enbestaan er leidraden voor incidentbestrijding. Daarnaast worden initiatieven ontwikkeld die ingaan op de veiligheid van het gebruik van AAV’s op locaties waar gevaarlijke stoffen aanwezig zijn, zoals bijvoorbeeld een initiatief van CEFIC (European Chemical Industry Council) met als doel het opstellen van een handleiding voor de industrie voor veilig gebruik van alternatief aangedreven vrachtwagens. In het vervolgonderzoek wordt aansluiting bij deze initiatieven gezocht.

Vervolgonderzoek

In fase 2 van het onderzoek, dat wordt uitgevoerd in de tweede helft van 2022, worden incidentscenario’s ontwikkeld om daarmee inzicht te krijgen in de omvang van de risico’s op petrochemische bedrijfsterreinen en directe omgeving. Op basis hiervan zal een handreiking worden opgesteld waarin wordt beschreven hoe op deze locaties veilig met transportmiddelen aangedreven door alternatieve brandstoffen kan worden omgegaan. In fase 3 wordt deze handreiking op een specifieke ‘pilot-locatie’ toegepast.

Download de rapporten van fase 1 en 2

Meer informatie

Bekijk onze pagina over alternatief aangedreven voertuigen.

Contact

Johan Reinders

Start samenwerking Kiwa en NIPV met eerste cursus binnen Leerlijn Energietransitie voor brandweerinstructeurs

5 juli 2022

De brandweer heeft dagelijks te maken met nieuwe uitdagingen en veiligheidsrisico’s als gevolg van de energietransitie. Om hier zo goed mogelijk op voorbereid te zijn, slaan Kiwa en NIPV de handen ineen met de gezamenlijke ontwikkeling van de Leerlijn Energietransitie voor brandweerinstructeurs. De eerste cursus van deze leerlijn gaat over waterstof.

Kiwa biedt wereldwijd verschillende services aan op het gebied van certificering, inspectie, testen, training en consultancy. Energietransitie is een belangrijk aandachtsgebied voor Kiwa. Het bedrijf bouwt op dit speelveld aan een duurzaam en innovatief netwerk van o.a. overheden, kennisinstellingen, netbeheerders en energieleveranciers. Kiwa helpt NIPV door het delen van kennis en relaties met stakeholders die van belang zijn voor een veilige energietransitie. Met de energietechnische kennis van Kiwa kan NIPV het brandweeronderwijs verrijken.

Vakinhoudelijke en didactische handvatten

De Leerlijn Energietransitie voor brandweerinstructeurs is bedoeld voor docenten en instructeurs van manschappen, bevelvoerders of ploegen. Rijk Hofman, projectleider vakbekwaamheid bij NIPV: “Het doel van de leerlijn is dat brandweerinstructeurs zowel vakinhoudelijke als didactische handvatten krijgen om hun collega’s op de posten bij te scholen en te oefenen in het veilig repressief optreden bij energiegerelateerde incidenten. Dit proberen we zo praktijkgericht mogelijk te doen. Wel met die kanttekening dat instructeurs ook enige theoretische verdieping nodig hebben om voldoende boven de stof te staan. Hierdoor begrijpen ze straks niet alleen het wat en hoe, maar ook het waarom van de handelingsperspectieven die het Lectoraat Energie- en transportveiligheid samen met het brandweerveld heeft ontwikkeld”.

Eerste cursus over waterstof

De eerste cursus binnen de Leerlijn Energietransitie voor brandweerinstructeurs gaat over waterstof en de risico’s en inzetmogelijkheden bij incidenten met waterstof. Er wordt onder meer ingegaan op de rol van waterstof in de energietransitie en de kenmerkende eigenschappen van waterstof. De pilot van de cursus heeft recent plaatsgevonden. Na de zomer van 2022 krijgt de cursus over waterstof een vervolg. U kunt zich hiervoor al inschrijven. Momenteel werken NIPV en Kiwa samen aan volgende thema’s van deze leerlijn, zoals veilig optreden bij incidenten met elektriciteit, zonnepanelen en buurtaccu’s. Het streven is om nog dit najaar een tweede thema uit te rollen.

Meer informatie

Rijk Hofman

Nieuw: e-module Drukluchtschuim

30 juni 2022

Bij het bestrijden van een brand kan drukluchtschuim (DLS) worden ingezet. Voor manschappen die met DLS gaan werken is er een e-module ontwikkeld. Deze bevat alle basiskennis die nodig is om met DLS in de oefenpraktijk aan de slag te gaan. De e-module is nu beschikbaar in de ELO.

De e-module is ontwikkeld door Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek en NIPV en bevat alle relevante kennis over DLS voor manschappen. De e-module geeft uitleg over wat DLS is, hoe het werkt en wat de voor- en nadelen zijn van het gebruik van DLS. Met behulp van filmpjes worden zaken uitgelegd. Zo zijn de DLS-blustechnieken inschuimen en de boogmethode met directe blussing te zien. Ook wordt met behulp van video’s uitgelegd hoe de korte- en lange deurprocedure met DLS gaan en hoe DLS gebruikt kan worden bij een offensieve buiteninzet. In de e-module is ook aandacht voor andere praktijksituaties waarbij DLS kan worden ingezet, zoals bij een kelder- of voertuigbrand. Naast uitleg bevat de e-module ook vragen om kennis direct te toetsen.

E-module nu beschikbaar in de ELO

Het doorlopen van de e-module duurt ongeveer 30 minuten. Aan het eind van de e-module heb je de basiskennis van DLS die nodig is om er in de oefenpraktijk mee aan de slag te gaan. De e-module is nu beschikbaar in de ELO.

Geslaagde tweede editie van EU Energy Storage Systems Safety Conference

24 juni 2022

Op dinsdag 21 juni vond de tweede EU Energy Storage Systems Safety Conference plaats. Een groot aantal bezoekers van over de hele wereld schoof online aan voor interessante presentaties rondom de veiligheid van Energie Opslag Systemen (EOS’en), ook wel bekend als buurtbatterijen. De conferentie was georganiseerd door NIPV, samen met het U.S. Department of Energy en het Amerikaanse Pacific Northwest National Laboratory (PNNL).

Uitermate waardevol

Nils Rosmuller, lector Energie- en transportveiligheid, was dagvoorzitter van het digitale congres: “Ik kijk terug op een zeer geslaagde bijeenkomst. In zeven presentaties van inleiders uit Australië, Noorwegen, de VS, Groot-Brittannië en Nederland hebben we stilgestaan bij nieuwe ontwikkelingen op het gebied van batterijveiligheid, regelgeving en bij de ‘lessons learned’ van twee incidenten met grootschalige batterijsystemen. Kennis delen over de veiligheidsrisico’s en risicobeheersing van de energietransitie blijft uitermate waardevol. Komend jaar organiseren we dan ook zeker opnieuw een dergelijke bijeenkomst.”

Meer informatie

Kijk voor meer informatie op de pagina Elektrificatie.

Contact

onderzoeker Tom Hessels

Hoogwater in Limburg: de aanpak van Rijkswaterstaat

22 juni 2022

Rijkswaterstaat (RWS) heeft NIPV gevraagd om een evaluatie uit te voeren van de aanpak van de hoogwatercrisis in Limburg in de periode 12 tot en met 20 juli 2021. RWS wil als crisisorganisatie leren van de inzet.

Deze evaluatie richt zich op de periode van volledige opschaling tot en met de afschaling en heeft als doelstelling dat de crisisorganisatie van RWS kan leren van de inzet en waar nodig de crisisaanpak aan kan scherpen.  

Het evaluatierapport behandelt de volgende thema’s:

• de samenwerking binnen RWS
• het organiseren van het crisismanagement
• het adviseren over een hoogwatersituatie.

Rollen en taken

Op basis van de evaluatie blijkt dat de crisisaanpak over het algemeen goed verlopen is. Wel moet er meer aandacht komen voor de rollen en taken in de crisisorganisatie. Zowel binnen Rijkswaterstaat als in de samenwerking met de veiligheidsregio’s en waterschappen. Ook blijkt dat RWS de effecten van de waterstand en de waterafvoer beter moet uitleggen aan de samenwerkingspartners. 

Bekijk het volledige evaluatierapport op de pagina Incidentonderzoek.

Van PFAS-houdend blusschuim naar fluorvrij blusschuim

16 juni 2022

Fluorhoudend blusschuim is een zeer effectief middel voor de brandweer en industrie. Maar het heeft ook nadelen. Het is slecht voor het milieu en de gezondheid. Daarom gaan veiligheidsregio’s, brandweer en bedrijfsbrandweer de komende jaren over naar een minder schadelijk, fluorvrij blusschuim. Om hen daarbij te helpen is een handig stappenplan ontwikkeld.

Fluorvrij blusschuim vraagt om een andere werkwijze. Zo zijn mogelijk aanpassingen nodig aan het materieel en kan bijscholing nodig zijn voor de brandweermensen die een schuiminzet moeten uitvoeren. Daarnaast is de keuze voor het juiste blusschuim essentieel om effectief te kunnen blussen of voor het goed afdekken van een giftige plas. Om een veilige transitie te maken naar fluorvrij blusschuim is een handig stappenplan ontwikkeld voor veiligheidsregio’s, brandweer en bedrijfsbrandweer. Dit helpt om bijvoorbeeld wegwijs te worden in verschillende normeringen en schuimkenmerken bij de aanschaf van het juiste blusschuim. Het stappenplan vindt u op www.transitieblusschuim.nl.

Naar verwachting wordt het gebruik van PFAS (Per- en Poly Fluor Alkyl Stoffen) bevattend blusschuim door de brandweer in 2025 verboden. Er wordt door fabrikanten al veel gedaan aan het ontwikkelen van fluorvrij blusschuim. Er is op dit moment al fluorvrij blusschuim op de markt dat voor de toepassingen door de brandweer goed bruikbaar is. Voor de hele grote scenario’s, zoals tankputbranden, wordt nog onderzocht of de fluorvrije blusschuimen ook geschikt zijn. Deze scenario’s zijn van toepassing voor grote bedrijven met brandbare vloeistoffen waarvoor primair de bedrijfsbrandweren verantwoordelijk zijn.

Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen

Het stappenplan is opgesteld door de werkgroep ‘Schuiminzet en alternatieven als bronbestrijding bij brand en IBGS’ die onderdeel is van het landelijk specialisme Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen (IBGS). In de werkgroep zitten specialisten en vertegenwoordigers van verschillende regio’s en van de grotere bedrijfsbrandweren. Daarnaast is er ook een vertegenwoordiger van het Landelijk Expertisecentrum Industriële Veiligheid aangesloten.

Meer informatie

Kijk voor meer informatie op de website van Brandweer Nederland of neem contact met ons op. Voor vragen over bijscholing kunt u terecht bij Cees van Andel.

Contact

landelijk coördinator Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen Jan Jacobs

Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid Cees van Andel

Gesprekstool Vrijwilligheid bij de brandweer nu beschikbaar

16 juni 2022

In nauwe samenwerking met het Netwerk Vrijwilligheid van Brandweer Nederland is de ‘Gesprekstool vrijwilligheid bij de brandweer’ ontwikkeld. Met de gesprekstool kunnen brandweerkorpsen in gesprek gaan over het thema vrijwilligheid.

In 2021 heeft NIPV onderzoek gedaan naar het werven en behouden van brandweervrijwilligers. Dit onderzoek heeft een aantal resultaten opgeleverd. De gesprekstool is een hulpmiddel om over die resultaten met elkaar in gesprek te gaan. Op die manier kunnen korpsen meer inzicht krijgen in lokale knelpunten en mogelijke oplossingsrichtingen.

Voor wie?

De gesprekstool is bedoeld voor vrijwilligers bij de brandweer en voor hun leidinggevenden.

Inhoud gesprekstool vrijwilligheid

De gesprekstool bestaat uit:

• een infographic met de belangrijkste resultaten van het onderzoek
• een gespreksleidraad met verschillende werkvormen en gesprekvormen die naar eigen inzicht kunnen worden ingezet.

Bestaande middelen

Daarnaast kunnen korpsen de volgende bestaande middelen gebruiken:

• rapport ‘Vrijwilligheid bij de brandweer in Nederland. Een onderzoek naar het werven en behouden van brandweervrijwilligers’.
• twee webinars over de resultaten uit het onderzoek (één gericht op leidinggevenden, de ander op vrijwilligers)

Meer informatie

U vindt de gesprekstool, het rapport en de twee webinars op de pagina Vrijwilligheid bij de brandweer.

Vragen?

Neem voor vragen en opmerkingen contact met ons op.

Contact

Decanaat Leiderschap en organisatie

René Hagen ontvangt koninklijke onderscheiding voor jarenlange inzet voor brandveiligheid

8 juni 2022

René Hagen, tot 1 januari van dit jaar lector Brandpreventie, is benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau. Tijdens het 14e International Congress Fire Safety & Science, waarvan Hagen de grondlegger is, werd hij verrast met een koninklijke onderscheiding. Ank Bijleveld, waarnemend burgemeester van Almere, speldde hem de daarbij behorende versierselen op.

Hagen ontving de onderscheiding voor de bijzondere en belangrijke bijdrage die hij heeft geleverd aan het verbeteren van de brandveiligheid in de woonomgeving. Vanuit zijn lectoraat heeft hij veel (meerjarig) onderzoek gedaan naar brandveiligheid, onder andere in relatie tot vergrijzing, cultureel erfgoed en veestallen. Ook leidde hij of leverde hij een bijdrage aan diverse onderzoeken naar (grote) incidenten, waaronder de cafébrand in Volendam, de brand in De Notenhout in Nijmegen en de brand in een studentenflat in Diemen.

Basis voor brandveiligheid

Samen met Louis Witloks schreef Hagen hét standaardwerk voor brandpreventie Basis voor brandveiligheid, dat veel wordt gebruikt door preventisten van binnen en buiten de brandweer. Daarnaast is het Hagen gelukt om het onderwerp brandpreventie op de politieke en bestuurlijke agenda te krijgen en te houden.

Vergrijzing en brandveiligheid

Al vroeg signaleerde Hagen de toenemende vergrijzing die in combinatie met het langer zelfstandig wonen van senioren gevolgen heeft voor de brandveiligheid en het aantal slachtoffers bij brand. Dat leidde onder meer tot een inzet op het stimuleren en ook het verplicht stellen van rookmelders. Ook heeft Hagen zich hard gemaakt voor het brandveiliger maken van meubilair en matrassen.

Brandveiligheid als coproductie

De rol van initiatiefnemer en verbinder is Hagen op het lijf geschreven. Tijdens zijn loopbaan heeft hij veel verschillende partijen bijeengebracht: brandweer, verzekeraars, ouderenbonden, industrie, zorginstellingen, ministeries, dierenbelangenorganisaties en beheerders van cultureel erfgoed. Ook richtte hij zijn aandacht op een heel bijzondere partij daarbij: de burger zelf. Door onderzoek te doen naar gedrag wil hij burgers meer kennis en eigen verantwoordelijkheid geven.

Praktijkonderzoek naar rookverspreiding

In het oog springend zijn de experimenten die Hagen, samen met zijn lectoraat, heeft uitgevoerd om op een wetenschappelijke manier de gevolgen van rookverspreiding in zowel woningen als woongebouwen in kaart te brengen. De twee onderzoeken, wereldwijd uniek in hun soort, konden op veel internationale belangstelling en waardering rekenen.

Afscheid

Hagen neemt na een dienstverband van 22 jaar afscheid van NIPV. Voordat hij in 2007 de functie van lector Brandpreventie op zich nam, vervulde hij verschillende leidinggevende functies binnen het instituut. Hiervoor was Hagen vele jaren werkzaam in diverse korpsen binnen de Nederlandse brandweer.