Blog: Rampspoed in Spanje

4 november 2024

“Het is vaker gezegd: iedere ramp is anders, maar rampen kennen ook veel patronen en regelmatigheden. Dat geldt ook hier in Spanje,” zegt lector Crisisbeheersing Menno van Duin. In zijn nieuwste blog benoemt Van Duin acht zaken die hem aan deze ramp opvallen.

1. Na enkele dagen komen de verhalen los en komt ook de schuldvraag naar boven: de ‘blame game’ is begonnen. Het Spaanse KNMI zou te laat gewaarschuwd hebben. De boodschap was niet duidelijk genoeg. Gemeenten maar ook burgers namen de waarschuwingen – voor zover deze er al waren – onvoldoende serieus. ‘Het zou nog wel even duren, want het was nu nog zonnig’. Toch snel nog even boodschappen halen of naar huis; misschien zou het later niet meer kunnen. Velen kwamen om in hun auto.
2. Naast de ‘blame game’ zien wij ook vele voorbeelden van enorme solidariteit; mensen helpen elkaar op grote schaal. De veerkracht in de samenleving is ongekend. Ook daaraan – zo weten we – zal straks weer een eind komen, maar de komende dagen is deze spontane hulp nog van grote waarde.
3. De omvang van de ramp is groter dan gedacht; het overtrof alle verwachtingen. Dan blijkt ook dat de bedachte oplossingen (grote brede beddingen) om snel grote hoeveelheden water vanuit de heuvels snel af te voeren (het verschijnsel van enorme regenval komt vaker voor) richting de zee door de extreme hoeveelheden water in zo korte tijd deze keer onvoldoende soelaas bieden. Als zich een keer een ‘echte’ ramp voordoet, dan is deze meestal groter dan verwacht; groter ook dan men aankan.
4. In zo’n situatie maken de hulpverleners en ook militairen die worden ingezet vele overuren en zelfs dan nog krijgen deze organisaties de nodige kritiek te verwerken. Men was niet klaar voor een ramp van deze omvang; men was te laat; had niet de goede spullen. Alsof bij een ramp van een dergelijke omvang hulpverleners overal op tijd zouden kunnen zijn.
5. Bij een ramp van deze omvang is er snel sprake van schaarste aan bepaalde zaken: schoon drinkwater en voedsel; onderdak; medicijnen e.v. Maar ook om snel hulp te kunnen verlenen heb je allerlei zaken nodig die opeens schaars zijn (brandstof, juiste equipment, medicijnen).
6. Eigenlijk is dit nog maar het begin en zullen na de solidariteit ook de discussies volgen over herstel en wederopbouw. Wie draait op voor de miljarden aan schade? Gaan verzekeringen schades vergoeden; zal de overheid naar voren stappen? Zeker is dat over een jaar nog opvallende weinig zal zijn hersteld.
7. Media nemen alle kritiek van eenieder die wat kwijt wil voor de camera over alarmering, late hulpverleners, plunderingen e.v. vrijwel klakkeloos over. Men richt zich ook altijd op het ergste van het ergste.
8. Het lijkt erop dat enkele kleinere gemeenschappen onevenredig zwaar getroffen zijn. Vaak kan de aanwezige solidariteit (naoberschap in het Spaans) hier helpen, maar tegelijkertijd zijn kleine zwaar getroffen gemeenschappen vaak extra kwetsbaar. Soms kunnen de sociale verbanden zo geraakt zijn dat zo’n gemeenschap zelf ‘dood gaat’. Veerkracht is niet oneindig.

Menno van Duin
Lector Crisisbeheersing

Landelijk Functioneel Beheer Onderwijsapplicaties: hét loket voor vragen over onderwijsapplicaties

Februari 2025

Sinds 1 januari 2025 heeft team Landelijk Functioneel Beheer ELO een nieuwe naam: Landelijk Functioneel Beheer Onderwijsapplicaties (LFBO). Ook zijn zij binnen het NIPV ondergebracht bij team Ondersteuning Onderwijs. Samen vormen zij hét centrale loket voor alle vragen over de onderwijsapplicaties Canvas, Educator en Testvision en het komende half jaar ook nog de ELO Cumlaude Learning. Een nieuwe naam met een uitgebreider takenpakket, maar dezelfde dienstverlening. 

Het afgelopen jaar is door het projectteam implementatie Educator en Canvas hard gewerkt aan het inrichten de nieuwe onderwijsapplicaties. In september is gestart met de Instructeursopleiding in Educator en Canvas, en in januari zijn ook de eerste leergangen Manschap en Bevelvoerder van start gegaan in de nieuwe ELO. Vanaf maart gaat ook de toetsing en examinering plaatsvinden in de nieuwe systemen.  

“Een spannend moment”, aldus Frank van der Aart, teamleider a.i. van Landelijk Functioneel Beheer ELO bij het NIPV. “Nu is het moment aangebroken dat grote aantallen cursisten gebruik gaan maken van de applicaties. Het is dan ook van belang dat team Functioneel Beheer zo dicht mogelijk op de onderwijsprocessen zit, zodat ze de gebruikers optimaal van dienst kunnen zijn. Het team heeft dan ook versterking gekregen en bestaat nu uit vier functioneel beheerders, die nauw samenwerken met de inhoudelijk specialisten én met het Expertteam, een afvaardiging van regionaal functioneel beheerders uit de veiligheidsregio’s. Daarnaast blijft het team LFBO ook de oude ELO ‘Cumlaude Learning’ ondersteunen, totdat de uitfasering eind dit jaar is afgerond.” 

Online helpdesk 

Maaike Schuurs, functioneel beheerder bij het NIPV, verwacht dat er de komende tijd veel vragen zullen komen van gebruikers, docenten, begeleiders en onderwijsplanners. En niet alleen over Canvas, maar ook over het gebruik van Educator en Testvision.” Maaike legt uit: “Daarvoor hebben we onze online servicedesk Jira ingericht. Regionaal functioneel beheerders van de regionale opleidingsinstituten en veiligheidsregio’s kunnen via dit systeem al hun vragen stellen en deze worden beantwoord door ons team functioneel beheerders en onderwijsspecialisten. Gebruikers kunnen met vragen dus in eerste instantie bij de regionaal functioneel beheerder terecht.”  

Inloopspreekuur 

Daarnaast wordt de komende drie maanden voor verschillende doelgroepen online inloopspreekuren georganiseerd, waarvoor de betrokkenen zijn uitgenodigd. Het inloopspreekuur voor onderwijsontwikkelaars zal bijvoorbeeld in het teken staan van het delen van onderwijsmateriaal via Canvas Commons. In het spreekuur voor planners zal o.a. het plannen van toetsen en examens op de agenda staan. “Maar natuurlijk kunnen deelnemers zelf ook vragen inbrengen,” vult Maaike aan. “Samen zullen we de komende maanden gaan uitvinden hoe we de onderwijssystemen optimaal kunnen benutten en doorontwikkelen.”   

Contact

Landelijk Functioneel Beheer Onderwijsapplicaties

Programma Onderwijs Onderweg: “Moeten we supermensen opleiden?” 

Februari 2025

Een van de speerpunten waar het programma Onderwijs Onderweg mee aan de slag is gegaan, is de manschappenopleiding. Onderwijs Onderweg werkt de komende jaren aan verbetering van het onderwijs voor brandweer en crisisbeheersing. Het programma is opgezet in opdracht van de RCDV en het NIPV om het onderwijsstelsel voor de veiligheidsregio’s te verbeteren. De ambitie is om samen op weg te gaan naar een goed werkend onderwijsstelsel met praktijkgericht, flexibel en up-to-date onderwijs voor alle brandweer- en crisisprofessionals in de veiligheidsregio’s. Maar waarom moet het onderwijs anders, hoe gaat het programma dit doen en wat heeft het al bereikt? Op de pagina van het programma Onderwijs Onderweg is hier meer over te lezen, waaronder onderstaande artikel. Projectleiders Alex van Schaik en Pieter Lodder over de manschappenopleiding.

Waar moet een manschap anno nu aan voldoen? 

De kern van het vraagstuk: waar moet een manschap anno nu aan voldoen? En hoe zorgen we ervoor dat we tot een gezamenlijke vraag vanuit de beroepspraktijk komen? Het woord is aan projectleiders Alex van Schaik en Pieter Lodder. 

Pieter Lodder: “Het kwalificatiedossier Manschap is voor het laatst herzien in 2017. Sindsdien zijn er vanuit het land verschillende opmerkingen gekomen dat het anders moet. Op die behoeftes willen we nu inspelen en tot een breed gedragen voorstel komen voor een nieuwe opleiding voor manschap. Het doel is om het kwalificatiedossier en de manschappenopleiding actueel te maken. Met de flexibiliteit om in de toekomst snel te kunnen vernieuwen als de praktijk daar om vraagt.” 

Alex van Schaik: “Wij zijn al veel het land in geweest om input op te halen en dat zullen we blijven doen. Wat speelt er? Wat zijn de behoeftes om de opleiding aan te passen? De vraag vanuit de beroepspraktijk is leidend. Waar moet een manschap aan voldoen en hoe moet de opleiding eruitzien? We zetten heel bewust een stap terug om echt te starten bij de basis.” 

Eenheidsworst 

Pieter Lodder: “De herziening van de manschappenopleiding vraagt om een andere aanpak dan de huidige manier. Voorheen gingen we de bestaande opleiding verbeteren. Dan blijf je dus voor het grootste deel hangen in wat je al hebt. Waarbij de neiging is om er nóg méér kennis in te stoppen. Maar hoeveel kennis kan iemand aan? Heeft een manschap misschien meer baat bij digitale vaardigheden om snel iets op te zoeken?” 

Alex van Schaik: “Moeten we supermensen opleiden? En als we dat doen: hoe blijven ze supermensen? De vraag is of alle onderdelen van het vak nog in de basisopleiding moeten terugkomen. Misschien hebben we meer behoefte aan een stelsel met verschillende kwalificatiedossiers in plaats van de eenheidsworst die we nu aanbieden. Dat zou bijvoorbeeld kunnen helpen om de variabele voertuigbezetting, waar diverse veiligheidsregio’s behoefte aan hebben, een stap verder te brengen.” 

Sentiment 

Pieter Lodder: “De herziening van de manschappenopleiding gaat over de vraag hoe jij collega’s krijgt waarmee je het werk op straat kunt blijven doen. En voor leidinggevenden over de vraag hoe je de organisatie anders kunt inrichten als er keuzeopties zijn voor verschillende kwalificatiedossiers. Er is ook ruimte voor een kritische blik. Er zijn mensen die een minder complete basisopleiding zien als een uitholling van het brandweervak. Ook dat sentiment nemen we mee.” 

Alex van Schaik: “Een belangrijke vraag voor nu is: hoe gaan we iedereen bereiken? Cursisten, instructeurs, begeleiders, opleidingscentra en zittende manschappen. De ideale manier voor iedereen om mee te doen hebben we nog niet paraat. We gunnen onszelf de tijd om te leren. Houd in ieder geval de ontwikkelingen in de gaten. Bijvoorbeeld via vakbekwaamheid en de opleidingscentra in je eigen regio.” 

“Zie het als een kans, niet als een risico” 

“Ik ben heel positief over de zorgvuldige aanpak van Onderwijs Onderweg, omdat dit recht doet aan de vragen uit het werkveld”, aldus Marinus van de Velde, adjunct-commandant Brandweer Fryslân bij Veiligheidsregio Fryslân. “We hebben nu een vrij rigide onderwijssysteem. Sommige veiligheidsregio’s stoeien ermee om nieuwe mensen op te leiden. Zit er ballast in de huidige opleiding? Zijn bepaalde onderdelen niet heel erg regio specifiek? Waar het volgens mij vooral om gaat, is dat in de opleiding de goede dingen aan bod komen. Die inhoudelijke discussie is superinteressant. Maar het gaat verder dan dat, want het gaat ook om de ontwikkeling van een modern onderwijsstelsel. Iedereen die daar een goed beeld bij heeft, zou hierover moeten meepraten. Ik ken de kritische geluiden van mensen die een minder complete basisopleiding zien als de uitholling van het brandweervak. Daar moeten we het met elkaar over hebben. Maar ik zie deze herziening toch vooral als een kans en niet als een risico. Ik hoop dat we samen komen tot een breed gedragen en toekomstbestendig stelsel waar Brandweer Nederland echt mee verder kan.” 

Flexibel leerlandschap Risicomanagement nadert zijn voltooiing, maar is nooit echt ‘af’

Februari 2025

“Onderwijs is dynamisch en nooit ‘af’. Het flexibel leerlandschap blijft altijd in ontwikkeling”, vertelt Maarten de Groot, decaan Risicomanagement bij het NIPV.

“Ruim 6 jaar geleden is de wens ontstaan om het brandweeronderwijs te flexibiliseren. Het decanaat risicomanagement ging er als eerste binnen het NIPV mee aan de slag. Dit vanuit de gedachte dat het onderwijs beter flexibel aangeboden kan worden en meer passend bij de individuele leerbehoeften van de studenten. Zo zijn we aan de slag gegaan om de bestaande leergangen om te zetten naar adviesleerroutes. Een adviesleerroute bestaat, in tegenstelling tot een traditionele leergang, uit ‘stapelbare’ leerblokken die de opmaat vormen naar de eindproeve en diplomering. De student heeft de regie over zijn/haar leerproces en wij adviseren daarbij in de te kiezen leerblokken. Een voorbeeld van hoe de overgang naar het flexibele onderwijs in zijn werk ging wordt beschreven door docent Keven Kruiswijk. Hij was als voormalig student betrokken bij de totstandkoming van de adviesleerroute Industriële Veiligheid en geeft nu les over een van de leerblokken.”

“Twee jaar geleden ben ik als decaan begonnen bij het NIPV en verder gegaan met de ontwikkeling van het leerlandschap risicomanagement. De overkoepelende leerstroom (basiskennis voor alle leerroutes) en adviesleerroute voor Specialist ruimtelijke veiligheid (SRV) draaide toen al en kort na mijn aantreden startten de adviesleerroutes Adviseur industriële veiligheid (AIV) en Inspecteur industriële veiligheid (IIV).”

Voltooiing

“Afgelopen jaar is de leergang Brandonderzoek (BO) herontwikkeld tot een adviesleerroute. De eerste groep is nu in opleiding. Parallel aan de ontwikkeling van de adviesleerroute Brandonderzoek is ook de bestaande leergang Specialist brandpreventie (SBP) omgezet naar de adviesleerroute Specialist brandveiligheid (SBV). In april van dit jaar start de eerste adviesleerroute. Hiermee nadert het vooraf beoogde leerlandschap risicomanagement zijn voltooiing. Voor dit jaar staat alleen nog de herontwikkeling van de leergang Medewerker brandpreventie (MBP) tot Medewerkeker brandveiligheid (MBV) op het programma. We zijn hier onlangs mee gestart en gaan ervan uit dat de implementatie eind dit jaar gaat plaatsvinden.”

Met de naderende voltooiing van het leerlandschap risicomanagement is modern onderwijs ontstaan, zowel inhoudelijk als didactisch. Sneller instappen is nu mogelijk en samen met de studenten en de veiligheidsregio’s kunnen individuele leerroutes bepaald worden. De studenten worden opgeleid tot beginnend beroepsbeoefenaars.

Vakbekwaam zijn

“In het flexibel leerlandschap risicomanagement wordt geen onderscheid gemaakt in vakbekwaam ‘worden’ en ‘blijven’. We spreken van vakbekwaam ‘zijn’. Dat impliceert dat de leerblokken in het leerlandschap ook interessant zijn voor de zittende populatie. De leerblokken in het leerlandschap zijn namelijk op inhoud dynamisch en sluiten aan bij de actualiteit en recente onderzoeken van het NIPV. Zo is de mogelijkheid ontstaan om kennis actueel te houden. De individuele leerblokken kunnen via open inschrijving gevolgd worden. Dit doen we als decanaat natuurlijk in nauwe samenwerking met het werkveld maar ook met onderzoekers en andere onderwijsprofessionals binnen het NIPV. Zo blijven we werken aan een actueel en toonaangevend onderwijsaanbod.”

Nooit af

Onderwijs is dynamisch en nooit ‘af’. Het flexibel leerlandschap zal dan ook altijd in ontwikkeling blijven. In de toekomst zullen de leerblokken telkens geactualiseerd worden en zal er ruimte zijn voor het ontwikkelen van ‘expertblokken’ (bijscholing) voor de zittende populatie. Ook op andere vlakken is het (brandweer)onderwijs nooit ‘af’. Zo wordt er vanuit het programma Onderwijs Onderweg hard gewerkt aan het verbeteren van het onderwijsstelsel. Een van de speerpunten waar het programma mee aan de slag is gegaan is de manschappenopleiding. Ook is het kwalificatiedossier Officier van dienst herzien, is het loket Landelijk Functioneel Beheer Onderwijsapplicaties ingericht en wordt er vanuit het Ontwikkelfonds gewerkt aan de ontwikkeling van les- en leerstof voor de (v)mbo-functies bij de brandweer.

Trots

“Ik ben trots op het team van inhoudsdeskundigen (veiligheidsregio’s en NIPV) en onderwijskundigen die het flexibel leerlandschap tot stand hebben gebracht en nog brengen. Alleen door deze samenwerking is het mogelijk om actueel en passend onderwijs te realiseren. Voor meer informatie verwijs ik graag naar het leerlandschap risicomanagement.”

Landelijke dataset brandkraanlocaties bijgewerkt

1 oktober 2024

De Landelijke dataset Brandkraanlocaties is bijgewerkt per oktober 2024. De data is beschikbaar als WFS en WMS service in DATA4OOV en wordt voor de veiligheidsregio’s ook aangeboden als geopackage (als download van de landelijk set brandkranen).

Mail naar geodata@nipv.nl voor toegang. De landelijk set is alleen beschikbaar voor Veiligheidsregio’s. Gemeenten kunnen apart een verzoek doen aan geodata@nipv.nl voor een download van hun gebied.

22.000 brandweermensen in het nieuw 

28 oktober 2024

“50.000 polo’s, 34.000 broeken en 68.000 paar sokken. Eind dit jaar hebben we 22.000 brandweermensen in het nieuw gestoken.” Sabrina van Schendel is teamcoördinator kleding in Zoetermeer. Vanaf december 2022 werkte zij met haar team aan het inkopen en uitleveren van de nieuwe brandweerkleding. “We zijn nu nog bezig met de regio Rotterdam en in 2025 zijn er nog een paar regio’s waar we moeten uitleveren, maar een mega-operatie is langzamerhand wel tot een einde gekomen.”   

“Er was al een langere tijd een roep om een nieuw uniform. Uiteindelijk heeft de regio Haaglanden een ontwerp laten maken. Daarna is er door de Raad van Commandanten besloten dat de rest van het land datzelfde uniform zou krijgen en dat het NIPV die uitrol ging verzorgen. We hebben nu 33.500 pakketten uitgeleverd. Als je ervan uitgaat dat één orderpicker 30 pakketten per dag klaar kan maken, komt dat neer op 1120 werkdagen.”   

“Er komt natuurlijk een heleboel bij kijken. We hebben te maken met verschillende veiligheidsregio’s en ook met bedrijfsbrandweren. Iedere organisatie heeft eigen wensen over hoe een pakket eruit moet zien en wat ze precies willen hebben. Er was veel overleg nodig, we richtten de webshops in en maakten ons magazijn klaar om dit aan te kunnen. We moesten opschalen van zo’n 200 orders naar zo’n 1000 orders per week.”  

Lees ook Eerste nieuwe operationeel uniformen brandweer uitgeleverd

Beheer

“Of ik er trots op ben? Zeker. Ik ben bijzonder trots wat we als team hebben bereikt. Het is leuk om te zien als je brandweermensen op straat tegenkomt en ziet hoe goed ze eruitzien. Daar doen we het voor. Het is ook goed te horen dat er veel enthousiasme is over het nieuwe pak. Voorheen had je onderscheid tussen de officieren en de overige brandweermensen. Dat is nu niet meer zo en ik denk dat dat binnen de brandweer een goed signaal is. Er is eenheid.”   

“Er komt weer een nieuwe aanbesteding aan, maar we komen nu in de beheersfase. Hopelijk doet de brandweer zo’n 20 jaar met dit pak en voor straks zijn wij er voor vervangingsvragen en verzorgen we natuurlijk de kleding voor nieuwe mensen.” 

Tien veiligheidsregio’s gestart met leergang Instructeur in Canvas

24 oktober 2024

In september zijn tien veiligheidsregio’s van start gegaan met de herziene leergang Instructeur in de nieuwe elektronische leeromgeving (ELO) Canvas. Wat zijn de ervaringen van de docenten en cursisten van Brandweerschool Noord-Holland met het nieuwe systeem?  

Brandweerschool Noord-Holland is op 25 september gestart met de leergang Instructeur Basis. Tien deelnemers uit drie veiligheidsregio’s in Noord-Holland worden opgeleid tot instructeur. Jip Nauta en Roos Konijn-Kapteijn zijn als docenten van deze leergang erg enthousiast over het gebruik van Canvas in hun cursus.  

Ambassadeurs

Jip Nauta is behalve docent ook implementatiebegeleider van Canvas binnen de veiligheidsregio’s. “We hebben er bewust voor gekozen om te starten met de instructeursopleiding in Canvas. Instructeurs worden opgeleid om brandweermensen te scholen binnen hun veiligheidsregio. Het is dan ook belangrijk dat zij goed met de ELO leren omgaan en als ambassadeurs kunnen optreden. Wij vragen hun ook om begrip te hebben voor eventuele ‘kinderziektes’ en ons te helpen om het systeem verder te verbeteren.” 

Roos Konijn-Kapteijn is naast haar werk als docent ook geestelijk verzorger in opleiding, werkt freelance als docent en is OvD in Noord-Holland Noord. “Mijn eerste ervaringen zijn positief. Canvas is een overzichtelijk systeem dat makkelijk is in het gebruik. Het ziet er mooi uit en je kunt door middel van aankondigingen communiceren naar je cursisten. Ook is het fijn om de voortgang te kunnen volgen van de opdrachten die zij moeten maken. De leerwerkplekbegeleiders zijn gekoppeld aan hun eigen cursist en kunnen de opdrachten van deze cursist eenvoudig beoordelen.” 

Canvas-app

Carla Nijsten, onderwijskundig adviseur bij de Brandweerschool, komt binnen met taart. Ook zij is blij met het nieuwe systeem en laat trots de Canvas-app zien die zij heeft gedownload. “Zo heb je op je smartphone alle informatie van de cursus bij de hand en kun je zelfs e-modules bekijken. Het zou mooi zijn als er ook software wordt toegevoegd die de opdrachten voorleest, zodat ook mensen die moeite hebben met het lezen van de leerstof, deze op een andere manier tot zich kunnen nemen.”

Trots

De cursisten hebben allemaal al ingelogd in Canvas en sommigen hebben zelfs de app al gedownload, waaronder Lianne Meijer. Zij is werkzaam bij de afdeling Risicobeheersing in Amsterdam-Amstelland en vrijwilliger in Zaanstreek-Waterland. Ze heeft al diverse leergangen gevolgd, waaronder Manschap, Bevelvoerder en Bediener redvoertuig.  

Lianne Meijer: “Ik wil graag instructeur worden om mijn passie te delen over het brandweervak. Tijdens deze leergang hoop ik handvatten mee te krijgen hoe je de stof kan overbrengen. Ik ga stagelopen bij de opleiding Manschap. Mijn eerste indruk van Canvas is dat het fris en overzichtelijk oogt. De oude ELO is nogal rommelig, want er staat ontzettend veel in. Canvas ziet er gestructureerd uit. Je hoeft minder handelingen uit te voeren om hetzelfde gedaan te krijgen. Ik ben er best trots op dat we de eerste zijn die ermee gaan werken en dat we kunnen meedenken om het systeem verder te ontwikkelen.”  

Planning overige leergangen

Afgelopen jaar hebben de onderwijskundigen van het NIPV samen met het projectteam en ontwikkelaars in de veiligheidsregio’s hard gewerkt aan het inrichten van de leergangen in Canvas. Na de leergang Instructeur worden de overige landelijke leergangen vanaf oktober gedeeld met de regionale opleidingsinstituten en de veiligheidsregio’s. Zij kunnen deze leergangen dan nog naar hun eigen wensen inrichten, zodat de eerste opleidingen vanaf 2025 in Canvas van start kunnen gaan. In de komende maanden vinden trainingsmomenten plaats voor de gebruikers van Canvas. 

Volgende stap in programma Onderwijs Onderweg

21 oktober 2024

Het Programma Onderwijs Onderweg, dat is opgezet om het onderwijsstelsel voor de veiligheidsregio’s te verbeteren, start met de volgende fase. Op vrijdag 18 oktober 2024 hebben de RCDV en het MT NIPV akkoord gegeven op de vervolgstappen van het programma. Het programma is opgezet in meerdere etappes, waarbij na elke etappe wordt teruggeblikt en vooruitgekeken. Dit zorgt ervoor dat er continu kan worden geleerd en waar nodig kan worden bijgestuurd.

Volgende stap in programma Onderwijs Onderweg

21 oktober 2024

Het Programma Onderwijs Onderweg, dat is opgezet om het onderwijsstelsel voor de veiligheidsregio’s te verbeteren, start met de volgende fase. Op vrijdag 18 oktober 2024 hebben de RCDV en het MT NIPV akkoord gegeven op de vervolgstappen van het programma. Het programma is opgezet in meerdere etappes, waarbij na elke etappe wordt teruggeblikt en vooruitgekeken. Dit zorgt ervoor dat er continu kan worden geleerd en waar nodig kan worden bijgestuurd.

“Ik ben echt donkerrood, maar er is gewoon veel meer”

18 oktober 2024

Wilfred van Randwijk is sectormanager brandweerzorg bij Brandweer Amsterdam-Amstelland. Daar is hij verantwoordelijk voor een aantal brandweerkazernes en ondersteunende afdelingen waaronder de afdeling risicobeheersing en operationele voorbereiding. Daarnaast zit hij in het MT van de veiligheidsregio en is hij operationeel gezien hoofdofficier van dienst, leider CoPi en commandant van dienst. Onlangs heeft hij de opleiding Master of Crisis and Public Order Management (MCPM) afgerond. Hij vertelt graag over zijn ervaringen.

“Ik zag die opleiding en het leek mij heel leuk om eens in de keuken van anderen te kunnen kijken. Verder is er ook echt wetenschappelijke onderbouwing over manieren van samenwerking, crisisbeheersing, veiligheidsaspecten en bijvoorbeeld ook ethiek. Een heel breed palet dat je nodig hebt om als kolom brandweer goed te kunnen samenwerken. Even weg uit het rode, wel die kennis natuurlijk meenemen, maar vooral kijken hoe je samen crises kunt beheersen.”

Meestal zitten er bij een opleiding alleen brandweermensen in de zaal

“Maar nu waren er maar twee of drie collega’s en de rest was politie, geneeskunde of energie. Bij de eerste opdracht mocht ik met niemand van de brandweer in een groep en zo leer je elkaar direct kennen. Iedere organisatie is anders en heeft zijn eigen specifieke belangen en kenmerken. En daar leer je van. Ik ben echt donkerrood, maar er is gewoon veel meer. We leveren allemaal een aandeel en iedereen is even belangrijk. Maar binnen iedere kolom zitten ook rode lijnen en kun je van elkaar leren.”

De noodzaak tot samenwerking is groter geworden

Ik merk dat vooral bij de preparatie en aan de staart van het incident; de nazorg. Als we bijvoorbeeld betrokken raken bij een incident waarbij de continuïteit van de energielevering in het geding is, heeft dat een enorme impact op de samenleving. Hoe keer je na het incident terug in het normale? Daar heb je elkaar gewoon voor nodig. Je moet op de juiste momenten de juiste mensen goed in positie zetten. Communicatie wordt ook steeds belangrijker. Met de bevolking, maar ook naar elkaar. Hoe communiceren we bijvoorbeeld richting de gemeente? Wat speelt er nou bij een burgemeester? Waar zitten zijn of haar belangen bij het incident of de crisisbeheersing? Daar heb ik echt meer inzicht in gekregen.”

“Op een gegeven moment zie je dat de wereld in beweging is. En dat de brandweer en de veiligheidsregio in beweging zijn. En je beseft dat je het als brandweer alleen niet redt. Wij worden vaak als ‘de gereedschapskist’ gezien. Mensen weten het niet en bellen dan maar de brandweer. Maar als er echt iets aan de hand is, wordt dit alleen maar opgelost door de multidisciplinaire samenwerking tussen politie, GHOR, gemeenten en tegenwoordig bijvoorbeeld ook de energiebedrijven.”

Wat is er nou echt aan de hand?

“Tegenwoordig schrijf ik als een casus of vraagstuk zich aandient even op wat er nou echt aan de hand is. Wat moeten we hier beantwoord krijgen? En wat zijn onderliggende vragen die uiteindelijk bijdragen tot het antwoord op die vraag? Dat stuk onderzoek heb ik wel geleerd bij MCPM. Daarnaast heb ik veel meer begrip voor de verschillende belangen die spelen. En ook ben ik nog meer bewust geworden dat wij van de brandweer niet overal van zijn. Het besef dat je niet zomaar overal moet instappen en dat je niet altijd het wiel hoeft uit te vinden. Zo ben ik voor mijn thesis naar Duitsland, België en Frankrijk geweest. Je leert om je heen kijken in de wereld. Want er is al heel veel.”

“De samenleving verandert zo snel qua technologie, maar ook qua populatie en toch ook in de houding en gedrag van mensen. En dat speelt allemaal een rol, waardoor het heel belangrijk is dat je er niet door verrast gaat worden. Dat betekent meer goed aan de voorkant nadenken met elkaar. Als er een incident is, samen echt goed doorgronden wat er aan de hand is. En wat de effecten van besluiten zijn die we eventueel met elkaar gaan nemen.”

Meer informatie over de MCPM

Meer weten over de opleiding die op 10 januari 2025 weer van start gaat? Kijk op de opleidingspagina van de Master of Crisis and Public Order Management.