Leidraad Natech Risicobeheer: gevolgen van natuurgeweld voor de industrie
Nieuws van het LEC Industriële Veiligheid, februari 2024
Het Joint Research Centre van de Europese Commissie heeft een leidraad gepubliceerd voor het beheersen van risico’s van ‘Natech’ calamiteiten; industriële incidenten veroorzaakt door natuurgeweld, zoals aardbevingen, overstromingen of extreme temperaturen. Doel van de leidraad is het stimuleren van gerichte risicobeheersing voor dit type rampen binnen de Europese lidstaten en kwetsbare industriële installaties beter te beschermen tegen natuurgeweld. Het LEC Industriële Veiligheid (LEC IV) heeft het thema Natech-risicobeheersing opgenomen in zijn meerjarenplan.
Reële scenario’s
Werk aan de winkel voor de industrie én voor beleidsmakende en toezichthoudende overheden in de Europese lidstaten. Zeker gelet op de jongste klimaatscenario’s, die wereldwijd een toename van natuurrampen als gevolg van extreem weer voorspellen. Ook voor Nederland zijn Natech-calamiteiten zeer reëel. Vooral scenario’s gerelateerd aan extreem weer, zware storm, hitte, overstroming of juist extreme droogte. De grootste industriële clusters, met ook veel Seveso-bedrijven, zijn in Nederland geconcentreerd in laag gelegen gebieden in de delta’s en nabij de grote rivieren. In Nederland moeten overheid en industrie dus ook aan de slag met risicobeheersing en preparatie voor Natech-calamiteiten.
Het LEC IV heeft de Europese leidraad in het Nederlands vertaald en beschikbaar gesteld voor toepassing door landelijke en regionale overheden en voor de industrie. De leidraad beschrijft de typen Natech-calamiteiten, hun impact en gevolgen en een stappenplan om de risico’s en effecten van dergelijke incidenttypen gedetailleerd in kaart te brengen.
Kenmerken Natech-calamiteiten
Natech-calamiteiten onderscheiden zich van ‘normale’ industriële ongevallen door hun schaal en reikwijdte. Aardbevingen, stormen of overstromingen kunnen grote gebieden treffen en impact hebben op meerdere bedrijven of zelfs hele industrieclusters. Daardoor kunnen op zeer grote schaal gevaarlijke stoffen vrijkomen en zich (bij overstroming) over grote gebieden verspreiden. Ook moet rekening worden gehouden met keteneffecten als gevolg van de indirecte impact door uitval van energie of regelsystem. Bovendien kunnen preventieve voorzieningen en veiligheidssystemen als gevolg van de impact beschadigd raken, waardoor zij hun functie niet goed kunnen vervullen. Door deze kenmerken van Natech-rampen volstaan reguliere instrumenten voor industriële risicoanalyse niet en is een specifieke ‘Natech-risicoanalyse’ noodzakelijk.
Meerjarenagenda
Het LEC IV vindt Natech-risicobeheersing een belangrijk thema en heeft het daarom op initiatief van het Kernteam IV op de meerjarenagenda voor projecten en activiteiten gezet. Het NIPV werkt aan een ‘Handreiking Veilige klimaatadaptatie’ die de risico’s, impact en effecten van klimaatverandering op de veiligheid in Nederland beschrijft. In die handreiking wordt ook verwezen naar de Europese Natech-leidraad als basis voor risico- en gevolganalyse. Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland heeft al subsidie aangevraagd uit het fonds Meerjarenagenda Omgevingsveiligheid om met het thema aan de slag te gaan.
Lees de Leidraad Natech Risicobeheer
Lees ook
Sophie Lang (Veiligheidsregio Zuid-Limburg): Passie voor industrie en veiligheid. Haar drive is bij te dragen aan een grotere industriële veiligheid; voor deze en toekomstige generaties.
De VPS brengt alle voertuigposities van inzetbare eenheden van de veiligheidsregio’s bij elkaar op één plaats.
Het scenario ‘brand in afvalstapel’ wordt in vergunningen niet als relevant scenario beschouwd, terwijl juist dit type branden met een grote omgevingsimpact het meest voorkomt in de branche.
Op 1 december verzorgde het LEC IV een webinar om IV-specialisten in de veiligheidsregio’s wegwijs te maken in het nieuwe Scenarioboek Industriële Veiligheid.
Het LEC IV heeft voor de jaarlijkse kamerraportage de stand van zaken bedrijfsbrandweeraanwijzingen bij Brzo-bedrijven 2021 aangeleverd.
Het LEC IV heeft zijn Jaarplan voor 2023 gepresenteerd; het eerste in de nieuwe huisstijl en is opgebouwd in vijf thematische pijlers: ‘netwerkbeheer’, ‘kennismanagement’, ‘beleidsontwikkeling’, ‘professionele uitvoering’ en ‘communicatie en profilering’. Een andere belangrijke activiteit komend jaar is de implementatie van de Handreiking incidentonderzoek in de industrie.
Het Belgisch Nationaal Crisiscentrum (NCCN) is bezig met het ontwikkelingen van een programma dat zal dienen als ondersteunend platform om de noodplanning en crisisbeheer te organiseren: Paragon.
De oefeninspiratiebank is een online platform waar u oefeningen kunt vinden en delen en is ontstaan om organisaties meer van elkaar te laten leren en om kennis over netcentrisch werken te delen.
Het lectoraat Crisisbeheersing van NIPV organiseerde op 1 december een Proefschrift & Praktijk sessie. In deze sessie kwam onder andere het proefschrift van collega Willem Treurniet aan de orde, met als titel Between Chaos and Continuity: A Common Operational Picture in Support of Emergency Response Networks.