Webinar Scenarioboek Industriële Veiligheid
December 2022
Op 1 december verzorgde het LEC Industriële Veiligheid een webinar om IV-specialisten in de veiligheidsregio’s wegwijs te maken in het nieuwe Scenarioboek Industriële Veiligheid. De online presentatie werd live door zo’n vijftig mensen bijgewoond. Zij leerden in pakweg drie kwartier tijd hoe het scenarioboek hen kan helpen bij het bepalen van bedrijfsbrandweerscenario’s bij bedrijfsbrandweeraanwijzingen en in het traject van vergunningadvisering.
Het webinar werd verzorgd door Chantal Torn, Henk van Wetten en Ruud Looijmans. In de inleiding ging Henk kort in op de voorgeschiedenis. Het nieuwe scenarioboek vervangt het oude ‘Scenarioboek BrandweerBRZO’, dat dateert uit 2009 en een van de eerste producten was die onder het toenmalig LEC BrandweerBRZO tot stand kwam.
Henk: “Dat boekwerk richtte zich vooral op de rechterkant van de vlinderdas: scenario’s, effecten, brandbestrijding, vuistregels voor bedrijfsbrandweren en rekenregels voor bijvoorbeeld koeling en schuimblussing en inzet van personeel en materieel. In het coördinatorenoverleg is enkele jaren geleden al vastgesteld dat het scenarioboek nooit is geactualiseerd, terwijl de industrie zich sterk ontwikkelt en ook beleid en regelgeving continu veranderen. Met het oog op de aanstaande Omgevingswet en nieuwe scenariotypen als gevolg van de energie- en grondstoffentransitie, werd het dan ook tijd om het Scenarioboek een grondige update te geven. De nieuwe versie richt zich niet alleen op de preparatie en repressie aan de rechterkant, maar is ook bruikbaar om de taken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving te onderbouwen en als vraagbaak.
Het oogmerk was volgens Henk om een digitale web-based versie van het boek beschikbaar te stellen aan de gebruikers in de veiligheidsregio’s, maar dat was aanvankelijk een lastige opgave. Wel is de gelanceerde versie een digitaal pdf-document met hyperlinks, waardoor vanuit het scenarioboek snel en soepel kan worden doorgeschakeld naar andere relevante documentatie, zoals handreikingen, werkbladen en documenten uit de PGS-reeks. Tijdens het webinar wist Chantal Torn echter te melden dat aan de volledige web-based versie alsnog wordt gewerkt in de eerste helft van 2023.
Ruud Looijmans ging met de deelnemers de inhoud in, aan de hand van de vier stappen in het scenarioboek: milieubelastende activiteiten als basis voor de indeling van scenario’s, effecten van incidenten, het opstellen van het vergunningadvies en een rekenblad waar aan de hand van kentallen berekeningen kunnen worden gemaakt voor te hanteren lines of defense, repressief of preventief.
Twee praktijkvoorbeelden gaven een goede indruk van hoe het werken met het scenarioboek in de praktijk gaat. Henk van Wetten behandelde een incidentbestrijdingscasus aan de hand van het scenario tankputbrand en liet zien hoe dit scenario met behulp van de vier stappen snel kon worden vertaald in operationele prestaties, zoals de benodigde inzet en hoeveelheden water en schuim en de tijd waarbinnen het beoogde effect op de brand zichtbaar moet zijn. Ruud Looijmans behandelde een scenario met betrekking tot vergunningadvies, waarbij hij direct maar een nieuw scenariotype nam, dat in het oude scenarioboek nog niet voorkwam: aanvraag voor een opslag van grote hoeveelheden lithium-ion batterijen in een loods. Aan de hand van het scenario ‘brand in opslag van energiedragers’ wordt inzichtelijk met welke aspecten van preventieve brandbeheersing en repressieve inzet rekening moet worden gehouden in termen van geadviseerde maatregelen in het vergunningadvies. Ruud toonde hoe na de keuze voor een bepaald scenariotype snel geschakeld kan worden naar relevante andere documentatie, zoals handreikingen en werkbladen.
Ruud Looijmans lichtte ook toe hoe het nieuwe Scenarioboek IV up to date wordt gehouden. Vanwege de verwachte snelle ontwikkelingen in het industrie- en energielandschap, ligt het voor de hand dat scenario’s sneller zullen wijzigen. Een beheergroep, bestaande uit vertegenwoordigers van het LEC IV, NIPV en de netwerkpartners, zal het Scenarioboek bewaken en onderhouden, zodat het steeds aansluit op de meest recente praktijkontwikkelingen. Ruud onderstreept het belang van de web-based versie, die regelmatig aangepast zal worden aan nieuwe inzichten en scenario’s. “Belangrijk voor de gebruikers in de IV-praktijk is dan ook dat zij niet het Scenarioboek downloaden naar hun PC en die versie gedurende langere tijd gebruiken. Werk rechtstreeks in de webomgeving, zodat je zeker weet dat je altijd met de laatste geactualiseerde versie werkt.”
Lees ook
De netwerkdag van het LEC IV op 14 maart jl. was ‘anders dan anders’. In plaats van de Brauerszaal van het NIPV was het voormalige klooster Mariënhof aan de rand van de historische binnenstad van Amersfoort de plaats van samenkomst voor de halfjaarlijkse bijeenkomst van de specialisten industriële veiligheid.
Met de omzetting van de PGS-reeks naar PGS’en ‘Nieuwe Stijl’, die enkele jaren geleden is gestart, is voor deze serie richtlijnen ook het digitale tijdperk begonnen. De nieuwe risico- en scenariogestuurde werkwijze met ‘doorklikfuncties’ werkt immers alleen in een digitale omgeving.
De eerste kandidaten voor het Traineeship Omgevingsveiligheid hebben zich gemeld. Op 5 maart ging de wervingscampagne online op de website van Brandweer Nederland en al binnen vier uur was de eerste reactie binnen.
Risicobeheersing en repressie zijn in het brandweerdomein de twee uitersten links en rechts in de veiligheidsketen. Maar verenigd in één persoon vormen ze een sterke combinatie. Mario Struik, specialist risicobeheersing bij Veiligheidsregio Utrecht, is één van de SIV’ers die kennis en kunde van beide taakvelden combineert in zijn brandweerloopbaan.
Joram Gielbert heeft op 1 februari zijn werkzaamheden voor de Veiligheidsregio Gelderland-Midden (VGGM) en het LEC IV beëindigd. Maar hij laat de industriële veiligheid beslist niet los, want als zelfstandig adviseur blijft hij in grote lijnen hetzelfde werk doen.
De inzet van waterschermen of waterstralen om bij chemische incidenten gas- of dampwolken te beïnvloeden, heeft vaak maar een beperkt effect.
Het afgelopen jaar stond voor het LEC IV vooral in het teken van het verstevigen van zijn positie en relaties in het netwerk van veiligheidspartners.
Directeur Risico- en Crisisbeheersing Edith van der Reijden geeft inzicht in samenwerking en veilige energietransitie.
Het Joint Research Centre van de Europese Commissie heeft een leidraad gepubliceerd voor het beheersen van risico’s van ‘Natech’ calamiteiten; industriële incidenten veroorzaakt door natuurgeweld, zoals aardbevingen, overstromingen of extreme temperaturen.