Leidraad ‘Management of Change’ transitie blusschuim

Nieuws van het LEC Industriële Veiligheid, mei 2022

Onder auspiciën van het LEC Industriële Veiligheid (LEC IV) wordt momenteel een handreiking ‘Management of Change’ voor de schuimtransitie ontwikkeld. Het document geeft specialisten industriële veiligheid houvast bij het beoordelen van bedrijven die de overstap maken van PFAS-houdend blusschuim naar fluorvrije alternatieve schuimmiddelen. De handreiking is ook bruikbaar voor bedrijven, die willen weten welke stappen zij moeten zetten om de transitie naar fluorvrij schuim te maken. Met het document beoogt het LEC IV meer structuur en duidelijkheid te brengen in de processen van overheid en bedrijfsleven bij de overschakeling op fluorvrij schuim.

In maart heeft een eerste start-upbijeenkomst plaatsgevonden van de projectgroep die de handreiking gaat opstellen. Het projectplan is besproken en er zijn afspraken gemaakt over details die komende tijd verder moeten worden uitgewerkt. Jan Meinster, die namens het LEC IV in de projectgroep participeert, verwacht dat de handreiking kan worden gepresenteerd tijdens de najaarsnetwerkdag in november. “Ons streven is dat we de handreiking al rond de zomer inhoudelijk op hoofdlijnen kunnen afronden, zodat we na de zomervakantie het proces van goedkeuring door de partners in het netwerk IV kunnen doorlopen. In de totstandkoming van het document is een belangrijke rol weggelegd voor H2K, dat veel kennis en expertise heeft over blusschuim en al veel bedrijven begeleidt en ondersteunt bij de schuimtransitie.”

De handreiking wordt geen beleidsdocument met wettelijke kaders, maar een praktisch raamwerk dat de veiligheidsregio’s en bedrijven kan ondersteunen bij het opstellen van een stappenplan. De processtappen worden helder beschreven en voorzien van een beslisboom, zodat de gebruikers een goed beeld krijgen van de aspecten waarmee zij rekening moeten houden bij de vervanging van hun schuimvoorraden.

Meinster: “Schuimtransitie houdt veel meer in dat het simpelweg één op één vervangen van oud door nieuw. Bedrijfsdirecties en bedrijfsbrandweerkorpsen moeten afgewogen keuzes maken voor de juiste vervangende schuimsoorten op basis van de maatgevende brandscenario’s voor hun praktijk, om te waarborgen dat met die fluorvrije alternatieven dezelfde brandbestrijdingsprestaties kunnen worden geleverd. Daarnaast moet ook een goed plan worden gemaakt voor het verantwoord afvoeren en laten verwerken van oude voorraden fluorhoudend schuimconcentraat en het zorgvuldig reinigen van tanks, leidingen en blusapparatuur waarin dat schuim is gebruikt. De handreiking bevat geen keuzematrix voor welke schuimsoorten voor welke brandscenario’s bruikbaar zijn, maar wel de processtappen om tot die afwegingen te komen.”

De Seveso-wetgeving schrijft voor dat voor elke wijziging in een Brzo-plichtige inrichting (binnenkort milieubelastende activiteit zoals benoemd in de Omgevingswet) die gevolgen kan hebben voor de externe veiligheid een Management of Change-proces wordt gevolgd. De schuimtransitie is bij uitstek een ingreep waarvoor een goede MOC noodzakelijk is, omdat fluorvrij schuim andere karaktereigenschappen heeft dan fluorhoudend schuim. Daarom zijn andere blustechnieken en wellicht aanpassing van techniek en materialen nodig om vloeistofbranden effectief te beheersen en te blussen door middel van schuimblussing. Kortom: heel veel aspecten voor bedrijven om rekening mee te houden. De handreiking kan goede ondersteuning bieden om alle stappen en te maken keuzes omtrent overschakeling naar een nieuwe schuimsoort in samenhang te beschouwen.

Wet- en regelgeving met betrekking tot PFAS en fluorhoudend schuim is nog in de maak (*1) en een eenduidig beleidsmatig kader voor het beoordelen van fluorvrije oplossingen bij risicobedrijven door de veiligheidsregio’s en andere toezichthouders is er tot dusver nog niet. Maar met het aanstaande Europese totaalverbod op gebruik van PFAS is de urgentie voor bedrijven om aan de slag te gaan met de schuimtransitie groot. Met de handreiking wordt een belangrijke stap gezet naar grotere eenduidigheid in de te hanteren toetsings- en beoordelingscriteria. Voor iedereen dezelfde uitgangspunten en dezelfde taal, zodat niet iedere veiligheidsregio zelf het wiel hoeft uit te vinden. Door het Management of Change rond de schuintransitie volgens uniforme afspraken te toetsen, wordt de overheid voor het bedrijfsleven ook een betrouwbaardere partner.

[1]  Meer info op de website van ECHA.

Lees ook

03-10-2023
Dienstverlening COVB volop in ontwikkeling

In 2022 is de voormalige Brandweeracademie deels overgegaan in het Centrum voor Opleiding en Vorming Brandweer (COVB) van het NIPV. Welke ontwikkelingen zijn er op het gebied van onderwijs en examinering? En wat zijn de plannen voor het komende onderwijsjaar?

03-10-2023
Samen werken aan structurele invulling van het Ontwikkelfonds

“Door het Ontwikkelfonds structureel in te zetten voor vakbekwaam worden en vakbekwaam blijven, kan er beter en sneller worden ingespeeld op de vakbekwaamheidsbehoeften in het werkveld”, vertelt Jan Pieter Duhen, voorzitter van de stuurgroep namens de WVA.

03-10-2023
Nieuwe, flexibele leerstroom Industriële Veiligheid van start

“Met de leerblokken wordt ingespeeld op de individuele, uiteenlopende leerbehoefte van de deelnemers. Ook de nieuwe leerstroom Industriële Veiligheid houdt rekening met een doelgroep die steeds meer diversiteit kent en een werkomgeving die aan verandering onderhevig is”, legt onderwijskundige Marieke Geelen uit.

02-10-2023
Officiersopleiding biedt ook kansen bij Defensie

Aan de 53e voltijdopleiding Brandweerofficier nemen twee studenten van de Koninklijke Luchtmacht deel, vanuit de wens om een functie als officier bij de luchtmacht brandweer te vervullen. Student Martin vertelt over zijn ervaringen.   

02-10-2023
Start van nieuwe nieuwsbrief en start van nieuw onderwijsjaar

“Er gebeurt veel binnen het brandweeronderwijs. Via deze eerste, periodieke nieuwsbrief informeren we daarom graag collega’s in het land over de laatste ontwikkelingen”, vertelt Albert Gieling, manager bij het NIPV.

04-09-2023
Tankopslagbedrijven Zuid-Holland krijgen drie jaar voor vervanging foamdammen

Tankopslagbedrijven in Zuid-Holland die foamdammen van aluminium toepassen op drijvende tankdaken, moeten deze uiterlijk eind 2025 hebben vervangen door foamdammen van staal of een aantoonbaar gelijkwaardig ander materiaal.

04-09-2023
Traineeship Omgevingsveiligheid bij veiligheidsregio’s

Doel van dit project is om recent afgestudeerde studenten aan het hoger beroepsonderwijs en universiteiten te interesseren voor een job met industriële specialisatie bij de veiligheidsregio’s.

04-09-2023
Scenariokaarten Industriële Veiligheid online

Het scenarioboek en de bijbehorende 112 scenariokaarten maken deel uit van de ‘paraplu’ van scenarioboeken op de website van het NIPV, naast de publicaties over externe veiligheid en energietransitie.

04-09-2023
Lichte stijging bedrijfsbrandweeraanwijzingen

Het aantal bedrijven met een bedrijfsbrandweeraanwijzing is in 2022 licht gestegen ten opzichte van 2021, van 96 naar 103. Ook het aantal beoordeelde bedrijven is gestegen, van 328 naar 362. Dat blijkt uit het rapport ‘Stand van zaken bedrijfsbrandweeraanwijzingen bij Brzo-bedrijven’, dat het LEC IV heeft opgesteld ten behoeve van de Staat van de Veiligheid 2022.