Externe noodplannen Seveso III bijna overal up-to-date
Nieuws van het LEC Industriële Veiligheid, oktober 2023
De externe noodplannen in het kader van de Seveso III-richtlijn, beter bekend als ‘rampbestrijdingsplannen voor Brzo-bedrijven’, zijn bijna overal up-to-date. Dat blijkt uit een inventarisatie in de veiligheidsregio’s die het LEC Industriële Veiligheid (LEC IV) eerder dit jaar namens de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Justitie heeft gehouden. De inventarisatie vindt iedere vier jaar plaats op verzoek van de Europese Commissie, om vast te stellen of de veiligheidsregio’s voldoen aan hun verplichtingen om voor hogedrempel Brzo-inrichtingen rampbestrijdingsplannen op te stellen en deze periodiek te toetsen. De uitvraag door het LEC IV leverde op dat in het grootste deel van de veiligheidsregio’s de rampbestrijdingsplannen op orde zijn. Voor twintig bedrijven, verspreid over drie veiligheidsregio’s zijn de plannen nog niet actueel, onder andere als gevolg van de nasleep van de coronapandemie en capaciteitsproblemen.
De uitvraag aan de zes IV-samenwerkingsgebieden naar de stand van zaken rond externe noodplannen vond afgelopen voorjaar plaats en behelsde de periode 2019-2022. De resultaten zijn door het LEC IV samengevat in een rapportage die begin juli aan het ministerie van Justitie en Veiligheid is aangeboden. Het ministerie heeft de rapportage vervolgens doorgestuurd naar I en W, dat zal zorgen voor terugkoppeling naar de Europese Commissie (EC). De EC houdt met de periodieke uitvraag de vinger aan de pols wat betreft uitvoering van het Seveso-beleid in de lidstaten.
Uit de uitvraag blijkt dat in 18 van de 25 veiligheidsregio’s actuele externe noodplannen voor hoge drempelinrichtingen zijn opgesteld. Voor drie regio’s is de eis niet van toepassing, omdat daar geen hogedrempelinrichtingen bestaan. Voor 27 van de 149 hogedrempelinrichtingen zijn er geen actuele rampbestrijdingsplannen, maar in zeven gevallen oordeelden de betrokken veiligheidsregio’s dat zo’n plan ook niet nodig is, vanwege de relatief geringe te verwachten effecten van incidenten op de omgeving.
Tests of oefeningen met het rampbestrijdingsplan
In de uitvraag werd ook geïnventariseerd hoe over rampbestrijdingsplannen voor Seveso-inrichtingen wordt gecommuniceerd met het publiek en of en op welke wijze de noodplannen door de veiligheidsregio’s worden getest. Het periodiek beoefenen of testen van de plannen, om na te gaan of afspraken en procedures in de praktijk goed werken, is een van de eisen in de Seveso III-richtlijn. Uit de inventarisatie blijkt dat de rampbestrijdingsplannen gemiddeld eens in de drie jaar op een of andere wijze worden getest. Omdat de uitvraagperiode 2019-2022 samenviel met de Covid-pandemie, hebben niet alle geplande oefeningen in deze periode kunnen plaatsvinden. Bij acht bedrijven hebben geen tests of oefeningen met het rampbestrijdingsplan plaatsgevonden.
Tot een aantal jaren terug was de eis dat de plannen operationeel dienden te worden geoefend, maar die eis is aangepast en nu vraagt de richtlijn het ‘testen’ van de plannen. De veiligheidsregio’s mogen zelf kiezen hoe zij die test invullen. Operationeel oefenen met uitvoerende eenheden is nog steeds een optie, maar er kan ook worden volstaan met gedeeltelijke tests, procedure-oefeningen of tabletop oefeningen. Naar aanleiding van de uitvraag hebben enkele veiligheidsregio’s wel waardevolle tips teruggegeven aan het LEC IV, betreffende de uitvoering van tests en oefeningen. Zo wordt e-learning als een waardevolle aanvulling gezien om kennis en procedures rond rampbestrijdingsplannen up to date te houden. Ook de crisisbeheersingsfunctionarissen op de niveaus CoPI, ROT en Beleidsteam zouden via e-Learning scenariotrainingen kunnen doen.
E-learning heeft zijn waarde bewezen
Tijdens de coronaperiode hebben veel regio’s gewerkt met e-learning als alternatief voor fysieke (staf)oefeningen. In die periode heeft e-learning als instrument zijn waarde bewezen. Een andere aanbeveling is het organiseren van bijeenkomsten voor functionarissen van de veiligheidsregio’s en Brzo-inrichtingen om de kennisuitwisseling en samenwerking tussen externe hulpdiensten en de bedrijfsnoodorganisatie te bevorderen.
Lees ook
Met 2024 op de kalender wordt het voor de industrie en de brandweersector zaak haast te maken met de blusschuimtransitie. De Europese verordening die het gebruik van PFAS in blusschuim verbiedt, wordt namelijk in de loop van komend jaar van kracht.
De bijeenkomst was bedoeld om te informeren over de consequenties van de Omgevingswet voor de bedrijfsbrandweeraanwijzingen en de veranderende adviesrol van de veiligheidsregio’s.
Het LEC IV werkt aan het opstellen van zijn eerste meerjarenplan met meerjarenbegroting voor de periode 2024-2027.
Energie- en grondstoffentransitie, klimaatverandering, toenemende ketencomplexiteit; de hele maatschappij is in transitie. Ook de industrie en de transportketen krijgen met nieuwe risico’s te maken, met uitdagingen voor risico- en crisisbeheersingsspecialisten van de veiligheidsregio’s.
Het NIPV en het LEC IV bieden in 2024 een tweetal cursussen NFPA (National Fire Protection Association) aan. De Amerikaanse NFPA veiligheidsstandaarden worden ook in veel andere landen, waaronder Nederland, toegepast.
Het LEC IV was dit jaar prominent aanwezig op het Brandweer Event in het Autotron in Rosmalen. Het jaarlijkse tweedaagse event, georganiseerd door Brandweer Nederland en het NIPV, was voor het LEC en het Netwerk IV een gelegenheid bij uitstek om te netwerken en de bekendheid met het vakgebied industriële veiligheid bij de veiligheidsregio’s te vergroten.
Al tien jaar lang werken gemeenten, omgevingsdiensten, veiligheidsregio’s, ProRail en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat aan het harmoniseren van het beoordelingskader en veiligheidsmaatregelen rond spoorwegemplacementen.
Tijdens inspecties blijkt dat flensverbindingen aan leidingen, installaties en opslagtanks voor gevaarlijke stoffen niet altijd aan de gestelde eisen voldoen, waardoor die verbindingen kunnen falen.
Nog ruim een maand te gaan en dan is het zo ver: de langverwachte invoering van de Omgevingswet. De invoeringsdatum 1 januari 2024 is bij Koninklijk besluit, dat is voorgelegd aan de aan de Eerste en Tweede Kamer, vastgelegd.