Een brand kan grote maatschappelijke en economische gevolgen hebben en daarom is brandveiligheid een belangrijk onderdeel van een veilige en duurzame samenleving. Het werkgebied van het lectoraat Brandveiligheidskunde van het NIPV richt zich met name op het voorkomen en het beperken van de gevolgen van brand.
Op de onderzoeksagenda van het lectoraat Brandveiligheidskunde staan de volgende onderzoeken:
Brandveiligheid en duurzaam bouwen
Als gevolg van duurzaam, energiezuinig en klimaatadaptief bouwen zien we steeds meer nieuwe bouwmaterialen en bouwmethoden. We onderzoeken de invloed van deze nieuwe bouwmaterialen en bouwmethoden, geven aan wat de risico’s hiervan zijn en hoe deze risico’s kunnen worden beperkt door bouwkundige, installatietechnische en organisatorische brandveiligheidsmaatregelen.
Verwachte opleverdatum: derde kwartaal 2026
Meer informatie
Denkkader Brandveiligheid stallen
In 2023 heeft Wageningen University & Research (WUR) in opdracht van het Ministerie van LNV onderzoek gedaan naar manieren om de brandveiligheid van stallen te verhogen en de overlevingskans van dieren bij brand te verhogen. Uit dit onderzoek is o.a. naar voren gekomen dat de mate van brandveiligheid van een stal, en het effect van een specifieke maatregel hierop, integraal beoordeeld dient te worden en dus niet op losse onderdelen. Dit vereist een eigen, specifieke modelmatige werkwijze, een zogenoemd denkkader. Het Ministerie van LVVN heeft aan het NIPV gevraagd om dit denkkader te ontwikkelen. Het denkkader is niet op zichzelf staand, maar borduurt voort op eerdere onderzoeken die onder andere het NIPV de afgelopen jaren naar de brandveiligheid van stallen heeft uitgevoerd (regelgeving, incidenten, data uit brandonderzoek enz.).
Opdrachtgever: ministerie van LVVN
Verwachte opleverdatum: eind 2025
Meer informatie
Woonfunctie voor zorg
Het onderzoek heeft als doel om in kaart te brengen welke verschillende combinaties van wonen en zorg er in de praktijk zijn, hoe zich deze verhouden met de categorieën ‘woonfunctie voor zorg’ van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), de daarvoor geldende voorschriften en met de noodzakelijke ‘hulp bij brand’ die de bewoners nodig hebben. Met een casestudie van bestaande woonzorggebouwen wordt een schets van de praktijk gegeven. Verder wordt gekeken in hoeverre de in de Bbl voorgeschreven brandveiligheidsmaatregelen passen bij de specifieke zorgbehoeften en mate van zelfredzaamheid van de bewoners.
Verwachte opleverdatum: oktober 2025
Opdrachtgever: Ministerie van VRO
Meer informatie
Relatie tussen brandweerinzet en bouwregelgeving
Het uitgangspunt in de Nederlandse bouwregelgeving is dat personen in gebouwen zelfstandig en zonder hulp van de brandweer kunnen vluchten. Hoewel de brandweer altijd gebruik kan maken van laddervoertuigen om personen te redden, mag hier bij de beoordeling van het gebouwontwerp geen rekening mee worden gehouden. Desondanks zijn in de bouwregelgeving en daardoor aangestuurde normen diverse artikelen opgenomen die wél bedoeld zijn om een eventuele brandweerinzet te ondersteunen (brandweerlift, droge blusleiding enz.). Deze dualiteit leidt in de praktijk tot veel onduidelijkheid. Het onderzoek is bedoeld om de relatie tussen de brandveiligheidsvoorschriften in de bouwregelgeving en de brandweerinzet te verduidelijken.
Verwachte opleverdatum: 2025
Meer informatie
Regelgeving brandveiligheid hoge gebouwen
De afgelopen decennia, maar zeker de laatste 10 tot 15 jaar, heeft de hoogbouw in Nederland een grote vlucht genomen. Dit is voor de brandweer een reden tot zorg, omdat de omvang toeneemt en het gebruik ervan verandert. Dit heeft in steeds grotere mate invloed op de brandveiligheid. In opdracht van de Taskforce Hoogbouw van de RCDV is in 2022 samen met het lectoraat Brandweerkunde verkennend onderzoek gedaan naar de (on)mogelijkheden van repressief optreden in hoge gebouwen. In dit vervolgonderzoek van het lectoraat Brandveiligheidskunde en het lectoraat Brandweerkunde staat centraal welke aanpassingen in regelgeving nodig zijn om de brandveiligheid in hoge gebouwen te verbeteren.
Opdrachtgever: Taskforce Veilige Hoogbouw van de RCDV
Verwachte opleverdatum: juni 2025
Meer informatie
Niveauverschil brandveiligheidsvoorschriften bestaande bouw en nieuwbouw
De nieuwbouwvoorschriften van het Bouwbesluit 2012 zijn de afgelopen jaren regelmatig aangepast. De voorschriften voor bestaande bouwwerken zijn daarentegen ongewijzigd gebleven. We onderzoeken wat de gevolgen voor de brandveiligheid zijn van deze veranderende verhouding in voorschriftenniveaus. En of er redenen en mogelijkheden zijn om de verhouding in voorschriftenniveaus te herzien.
Verwachte opleverdatum: juni 2025
Meer informatie
Fatale woningbranden en reddingen bij brand
In nauwe samenwerking met de brandonderzoekers uit de regio’s wordt elke fatale woningbrand en elke redding bij brand door de brandweer onderzocht. Aan de hand van een uitgebreide vragenlijst worden de factoren en omstandigheden die van invloed zijn op het overlijden of redding bij een woningbrand verzameld en geanalyseerd. De cijfers worden gepubliceerd in het dashboard Kerncijfers Veiligheidsregio’s. De trendanalyses staan op de pagina Fatale woningbranden.
Verwachte einddatum: doorlopend
Meer informatie
Vooronderzoek Kwetsbare personen
In 2025 wordt gestart met een vooronderzoek naar kwetsbare personen waarbij gebruik wordt gemaakt van de beschikbare data uit de onderzoeken naar fatale woningbranden en redding en andere externe beschikbare databronnen (zoals data van Stichting Salvage). In het vooronderzoek staat centraal het identificeren van factoren waardoor mensen kwetsbaar zijn of worden bij brand en het verkennen van verdiepende analyses.
Verwachte einddatum: 2025
Meer informatie
Pilotproject Gewonden bij woningbranden
Het NIPV doet doorlopend onderzoek naar fatale woningbranden en naar reddingen bij woningbranden. Hierover is dan ook veel informatie beschikbaar. Onduidelijk is echter hoeveel personen gewond raken bij woningbranden. Dit is zeer relevante informatie om bijvoorbeeld te kunnen bepalen hoe de brandveiligheid in de woonomgeving kan worden verbeterd. Deze pilot richt zich dan ook op de vraag of het aantal gewonden bij woningbranden kan worden bepaald door verschillende datastromen te combineren. Hierbij kan gedacht worden aan openbare databronnen (nieuwsberichten), data over slachtoffers met brandwonden, data vanuit de meldkamer, data vanuit ziekenhuizen, data vanuit de database reddingen bij brand, etc.
Verwachte einddatum: 2025
Meer informatie
Promotieonderzoek Brandveiligheid van kwetsbare personen in woongebouwen in Nederland
Dit promotieonderzoek van Lieuwe de Witte richt zich op het verbeteren van de brandveiligheid van kwetsbare personen in woongebouwen in Nederland. De centrale vraag is hoe dit verbeterd kan worden. Voorgenomen aspecten die worden onderzocht zijn:
- Kwetsbare risicogroepen en de oorzaken van fatale branden
- Ontwikkelingen die de brandveiligheid beïnvloeden
- Rookverspreiding en de impact op vluchtmogelijkheden
- Huidig brandveiligheidsniveau en de effectiviteit van preventieconcepten zoals vluchten of stay-in-place
- Noodzakelijke maatregelen om de veiligheid te verbeteren
- De rol van menselijk gedrag bij brand en hoe dit positief beïnvloed kan worden.
Het doel is om effectieve maatregelen en gedragsverbeteringen te identificeren om de overlevingskansen van kwetsbare mensen te vergroten.
Verwachte opleverdatum: 2027
Meer informatie
Actualisatie handreiking Bouwstenen fysieke veiligheid voor het omgevingsplan
Deze handreiking geeft voorbeeldplanregels voor veiligheidsonderwerpen die in het omgevingsplan kunnen worden geregeld. De indeling van de voorbeeldplanregels is mede gebaseerd op de zogenaamde ‘crisistypen’ uit het regionaal risicoprofiel van de veiligheidsregio’s. De handreiking is een instrument voor de veiligheidsregio’s: het geeft adviseurs inspiratie voor het overleg met gemeenten om regels voor fysieke veiligheid, of afspraken daarover, in het omgevingsplan op te nemen. De handreiking is in het beheer bij het NIPV. Jaarlijks wordt één of meerdere onderwerpen geactualiseerd met medewerking van vertegenwoordigers uit veiligheidsregio’s. Voor 2025 staat actualisatie van de onderwerpen ‘Bluswater en bereikbaarheid’ en ‘Natuurbranden’ op de agenda.
Verwachte einddatum: 2025
Meer informatie
Handreiking Risicoanalysemethode kiezen
In 2025 wordt een start gemaakt met het schrijven van een handreiking voor het kiezen van een risicoanalysemethode. In de handreiking wordt een overzicht gegeven van verschillende bestaande risicoanalysemethoden, de kenmerken daarvan en het toepassingsgebied. De handreiking bevat alle vormen van risicoanalyses zoals beschreven in de Handreiking doelgerichte brandveiligheid (kwalitatief, deterministisch en probabilistisch) en is daarmee een nadere uitwerking. Door middel van voorbeelden wordt inzicht gegeven in de toepassingsmogelijkheden en daarmee in de verschillen, mogelijkheden en beperkingen. De handreiking dient als handvat voor het kiezen van de juiste risicoanalysemethode binnen het proces van doelgerichte brandveiligheid. De verwachting is dat dit project doorloopt in 2026.
Verwachte einddatum: 2026
Meer informatie
Handreiking Brandscenario’s opstellen
Het doel is om een handreiking te maken waarmee brandveiligheidsadviseurs brandscenario’s kunnen opstellen binnen het proces van doelgerichte brandveiligheid. De handreiking bevat een overzicht van verschillende soorten scenario’s, zoals vlucht-, brand- en repressieve scenario’s). De relatie met brandveiligheidsdoelen, subdoelen en acceptatiecriteria, maar ook de invloed van menselijk gedrag op het brandgedrag en brandverloop, worden toegelicht. Het proces om te komen tot een brandscenario staat in de handreiking centraal.
Verwachte einddatum: 2025
Meer informatie
Rekenen aan vlucht- en overlevingsmogelijkheden
De werktitel van dit onderzoek is Rekenen aan vlucht- en overlevingsmogelijkheden: een beschouwing van beschikbare kennis en analyse van rekenmethodes en acceptatiecriteria.
Het doel is om bestaande kennis uit eerdere onderzoeken naar rookverspreiding in woongebouwen te bundelen en te verdiepen. De mogelijkheden om een koppeling te maken tussen menskenmerken (bijvoorbeeld aandoeningen) en een grotere gevoeligheid voor bepaalde brandcondities en de gevolgen voor de gezondheid en leefbaarheid op langere termijn (versus direct na de brand) worden verkend. Beoogd wordt om een voorzet te ontwikkelen voor aan te houden acceptatiecriteria voor veilig vluchten of veilig verblijven.
Verwachte einddatum: 2025
Meer informatie
Risicovol gedrag en gedragsfactoren
Voor effectieve gedragsverandering is het belangrijk om – voorafgaand aan ontwikkeling van voorlichtingsmaterialen – onderzoek te doen naar het huidige gedrag en gedragsfactoren die een rol spelen. Waarom gedragen mensen zich zoals ze doen? En welke psychologische factoren hebben (on)bewust invloed op dit gedrag? In dit onderzoek wordt het thema ‘veilig opladen van apparaten’ onderzocht. Er wordt gekeken naar wanneer en waar mensen in huis hun elektrische apparaten opladen. De resultaten van dit onderzoek bieden input voor het ontwikkelen van campagnes en/of voorlichtingsprogramma’s.
Verwachte einddatum: juli 2025
Meer informatie
Effectmetingen: hoe meet je gedrag?
Om te kijken of een campagne of voorlichtingsprogramma leidt tot het behalen van de voorgenomen doelen, is het belangrijk om een effectmeting te doen. Uit een inventarisatie bij de veiligheidsregio’s blijkt dat er weinig regio’s zijn die effectmetingen uitvoeren. Om de veiligheidsregio’s te ondersteunen en te motiveren om vaker effectmetingen uit te voeren, zal een tool worden ontwikkeld. In deze tool zullen verschillende vormen van effectmetingen worden toegelicht en worden handvatten geboden om de regio’s op weg te helpen.
Verwachte einddatum: december 2025
Meer informatie
Leren van incidenten (samen met lectoraat Brandweerkunde)
Bij het leren van incidenten worden op basis van een aantal realistische casussen trendanalyses uitgevoerd. De onderzoeksvraag is steeds welke trends kunnen worden ontdekt en welke lessen daaruit getrokken kunnen worden. Aandachtspunten hierbij zijn vooral: trends op het gebied van preventieve voorzieningen, incidentbestrijding, en commandovoering (human factors). De geselecteerde incidenttypes zijn: specifieke gebouwen (hoge gebouwen, gesprinklerde gebouwen), specifiek gebruik (zorg), specifieke interventies (defensief binnen, basisprincipes), specifieke branden (gebouwschil, gasexplosies, natuurbranden).
Het doel van dit onderzoek is tweeledig. Onderzoekstechnisch wordt inzichtelijk hoe van incidenten geleerd kan worden doordat het NIPV hiervoor een methodiek ontwikkelt. Daarnaast worden veiligheidsregio’s in staat gesteld om te leren van incidenten doordat het NIPV de rode draden met hen op allerlei manieren deelt (kennisdisseminatie).
Verwachte einddatum: 2025
Meer informatie
Lectoraten
Heeft u vragen, opmerkingen of feedback?
Neem contact met ons op via dit formulier. Uw gegevens worden alleen gebruikt voor correspondentiedoeleinden.
Velden gemarkeerd met * zijn verplicht