Handboek Gebouwbrandbestrijding: lesboek en naslagwerk

15 maart 2023

De Basisprincipes van brandbestrijding, het FABCM-model, inzicht in de mensfactor: allemaal resultaten van jarenlang onderzoek naar brandverloop, brandbestrijding en incidentmanagement. Met uitstapjes naar natuur- en scheikunde, veiligheidskunde en psychologie. Al deze inzichten zijn nu samengebracht in het Handboek Gebouwbrandbestrijding: als compleet lesboek en naslagwerk een must voor iedere brandweermedewerker!

Auteurs van het Handboek Gebouwbrandbestrijding
De auteurs nemen het Handboek Gebouwbrandbestrijding in ontvangst. V.l.n.r. Lieuwe de Witte, Jaap Molenaar, Rijk Hofman, Ricardo Weewer, Edward Huizer, Siemco Baaij en eindredacteur Veerle Gaspar.

Onderlegger voor alle onderwijsproducten

Het vakgebied brandbestrijding is volop in ontwikkeling. Veel actuele inzichten zijn gebundeld in de Basisprincipes van brandbestrijding. Lector Brandweerkunde Ricardo Weewer: “Wat nog ontbrak, was een vertaling van de basisprincipes in concrete, toepasbare vakkennis. In dit nieuwe handboek is de vakinhoudelijke kennis ‘gedidactiseerd’, zodat deze als leerstof kan worden gebruikt. Zo kunnen brandweermensen de basisprincipes tussen hun oren, in het hart en in de vingers krijgen.” Weewer is blij met het resultaat: “Met de uitgave hebben we nu een onderlegger voor alle onderwijsproducten en leeractiviteiten op het gebied van brandontwikkeling, brandbestrijding en incidentmanagement bij gebouwbranden.”

Veel aandacht voor toepassing in praktijk

Lector Brandveiligheidskunde Lieuwe de Witte vult aan: “Het handboek bevat basiskennis voor alle opleidingen binnen brandweerzorg, dus ook voor risicomanagement. Ook besteedt de uitgave veel aandacht aan de toepassing van deze kennis in de praktijk. Binnen de basisprincipes zijn theoretische natuurkundige achtergronden van brand, brandverloop en de opwarming bij brand, zoals het brandvermogen en koelend vermogen, omgezet naar eenvoudige vuistregels. Maar om te weten waar de vuistregels vandaan komen, ze echt te begrijpen en om van de vuistregels te kunnen afwijken is meer kennis nodig van gebouw- en brandfysica. In het handboek gaan we daarom in op enkele algemene begrippen en natuurkundige principes om de samenhang tussen deze begrippen en principes te bepalen. Daarbij leggen we steeds de link met de betekenis voor de praktijk. Hierdoor leer je als risicobeheerder of brandbestrijder beter je vakgebied begrijpen.”

Onderwerpen

Het handboek volgt de lijn van de bijscholing Instructeur Brandbestrijding van NIPV. Die bijscholing bestaat uit de volgende onderwerpen:

> Branddynamica en brandbestrijding
> Gebouw- en brandfysica
> De ‘human factor’: menselijke beperkingen bij incidentbestrijding
> Verkennen van gebouwbranden
> Oefenen met de Basisprincipes van brandbestrijding.

Download het Handboek Gebouwbrandbestrijding

Lees ook

04-12-2025
“Samen naar één actueel beeld” met het Dashboard Dijkdoorbraak en Overstroming

Op woensdag 17 september kwamen 35 professionals van veiligheidsregio’s, waterschappen, Rijkswaterstaat en de Wageningen Universiteit bijeen voor de Bouwdag.

03-12-2025
Harm Balk over de ‘wondere wereld’ van vakbekwaamheid: “Het samenspel kan beter”

“Ik zou graag zien dat het samenspel met de vakraden Incidentbestrijding en Risico- en Crisisbeheersing gaat verbeteren. Zodat de vraagstelling vanuit het werkveld beter gaat landen in wat vakbekwaamheid te doen heeft.”

02-12-2025
Communicatie over natuurbrandrisico’s leidt niet aantoonbaar tot meer brandstichting

Communicatie over natuurbrandrisico’s zorgt níet voor meer natuurbranden. Dat blijkt uit een inventarisatie van het NIPV.

01-12-2025
ProRail en NIPV onderzoeken brandveiligheid van elektrische fietsen en scooters in stallingen

Het aantal elektrische fietsen en scooters in Nederland groeit snel, ook in fietsenstallingen. Omdat zij, door hun accu, een ander brandgedrag vertonen dan niet-elektrische fietsen, is het belangrijk om te weten of de huidige stallingen voldoende brandveilig zijn.

27-11-2025
Meer aandacht voor actuele ontwikkelingen in herziene leergang Ploegchef 

Vanaf januari 2026 is de vernieuwde opleiding beschikbaar in Canvas en ook te volgen bij de roi’s. In april 2026 gaat een leergang Ploegchef bij het NIPV van start.

26-11-2025
2025: jaar van inzichten en leerpunten voor bestrijden van natuurbranden

Nederland zet in op een brandweer die beter voorbereid is op complexe natuurbranden, met slimme repressie en internationale samenwerking.

25-11-2025
Blog: Bevolkingszorg, nazorg en herstelzorg: samenhang voorbij de vlam

Ook in de actuele discussie over maatschappelijke weerbaarheid krijgen herstel en nazorg weinig aandacht. Ten onrechte, blogt bijzonder hoogleraar Crises, Veiligheid & Gezondheid Michel Dückers.

25-11-2025
Update vanuit de Taskforce Natuurbrandbeheersing

De Taskforce Natuurbrandbeheersing heeft de afgelopen maanden opnieuw belangrijke stappen gezet in de uitvoering van de bovenregionale thema’s in het landelijk uitvoeringsplan. In september is het volledige projectenportfolio – inclusief het benodigde portfoliobudget voor 2026 – besproken met de RCDV.

24-11-2025
Blog: Het ontbreken van een Wildland-Urban Interface (WUI)-kaart is een gemiste kans 

In Nederland ontbreekt een kaart die de risicogebieden voor natuurbranden inzichtelijk maakt. Terwijl een natuurbrand in Nederland in potentie grote impact heeft, blogt onderzoeker Hugo Lambrechts.