Blog: USAR-team Turkije (deel 2)

22 februari 2023

Ruim een week geleden schetste ik mijn dilemma rondom USAR. Moet je zo’n team wel willen? Zeer velen lazen het stukje en reageerden. Nu inmiddels een aantal dagen later is het goed nog enkele observaties te delen.

Hulpverleners USAR
Hulpverleners USAR

Ruim een week geleden schetste ik mijn dilemma rondom USAR. Moet je zo’n team wel willen? Zeer velen lazen het stukje en reageerden. Nu inmiddels een aantal dagen later is het goed nog enkele observaties te delen, mede gebaseerd op de indrukwekkende documentaire over het USAR-team en een gesprekje dat ik gisteren voerde met de ‘baas’ van het USAR-team Arjen Littooij.

Overleven, meeleven en troosten

Meer en meer is (mij) duidelijk geworden dat de waarde van het team meer zit in de nevendoelstellingen dan in de hoofddoelstelling (mensen levend onder het puin vandaan halen). Dat laatste was dit keer zeer succesvol, maar dat is echt uitzonderlijk. Een belangrijke nevendoelstelling was om ter plaatse ook zoveel mogelijk lijn te brengen in de inzet en hulp van al die tientallen USAR-teams vanuit de hele wereld.

Het Nederlands team was er al zeer snel waardoor deze rol ook meer vanzelfsprekend kon worden. Daarnaast vormde het bieden van ondersteuning ter plaatse, aandacht voor het leed van betrokkenen en vooral het meeleven en troosten een cruciaal onderdeel. De documentaire liet daar ook het nodige van zien.

Giro 555

Daarnaast nodigde de inzet (inclusief de media-aandacht en de documentaire) van het team inwoners van ons land nog meer uit om een bijdrage te storen op giro 555. Met het team – maar uiteraard ook met vele anderen (waaronder Turkse-Nederlanders) – kreeg deze extreme ramp ook zeer veel aandacht. Het zal niet alleen mij zijn opgevallen dat het leed in Syrië, net over de grens – om diverse deels verklaarbare redenen – veel minder aandacht kreeg.

Dilemma’s over leven en dood

Zelden kwamen dilemma’s over leven en dood – die we vaak zeer gekunsteld zien terugkomen in rampoefeningen – zo schokkend (in de goede betekenis van het woord) in beeld als in de documentaire over het USAR-team. Het valt niet mee om de – onder die omstandigheden verstandige – beslissing te nemen om in sommige situaties (te hoog eigen risico voor de hulpverlener; te omvangrijke operatie die dagen zou duren) geen redding uit te voeren in de puinhopen.

Troost

Troost ten slotte is misschien wel het kernwoord rond de inzet van USAR. Troost daar maar ook troost hier voor de grote Turkse gemeenschap die zag dat Nederland ook op een positieve manier richting Turkije kan handelen. Daarmee was de waarde van de inzet van dit USAR-team nog groter dan ik een week geleden benoemde.  

Helaas zal voor vele overlevenden de crisis nog vele jaren en soms nog de rest van hun leven duren. Het idee om de komende weken en maanden nafase-teams te sturen is misschien nog niet zo gek….

Menno van Duin, lector Crisisbeheersing

Lees ook

10-03-2022
Blog: Haal niet je eigen Oekraïner(s)…

De eerste fase na een ramp wordt wel de ‘honeymoon phase’ genoemd. Er is een roze wolk waarin velen goed willen doen. Maar doen we dan wel het goede?

07-03-2022
Blog: Opvang in plaats van noodopvang!

“Een andere mindset is noodzakelijk, leren van het verleden”, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.

04-03-2022
Blog: Het OVV-rapport vraagt ook om zelfreflectie van media en ‘talking heads’

“Je moet er even op wachten, maar dan heb je ook wat. De Onderzoeksraad voor Veiligheid kwam met het rapport over de eerste golf van de coronacrisis inclusief de aanloop naar de pandemie”, schrijft lector Menno van Duin.