Handboek Gebouwbrandbestrijding: lesboek en naslagwerk

15 maart 2023

De Basisprincipes van brandbestrijding, het FABCM-model, inzicht in de mensfactor: allemaal resultaten van jarenlang onderzoek naar brandverloop, brandbestrijding en incidentmanagement. Met uitstapjes naar natuur- en scheikunde, veiligheidskunde en psychologie. Al deze inzichten zijn nu samengebracht in het Handboek Gebouwbrandbestrijding: als compleet lesboek en naslagwerk een must voor iedere brandweermedewerker!

Auteurs van het Handboek Gebouwbrandbestrijding
De auteurs nemen het Handboek Gebouwbrandbestrijding in ontvangst. V.l.n.r. Lieuwe de Witte, Jaap Molenaar, Rijk Hofman, Ricardo Weewer, Edward Huizer, Siemco Baaij en eindredacteur Veerle Gaspar.

Onderlegger voor alle onderwijsproducten

Het vakgebied brandbestrijding is volop in ontwikkeling. Veel actuele inzichten zijn gebundeld in de Basisprincipes van brandbestrijding. Lector Brandweerkunde Ricardo Weewer: “Wat nog ontbrak, was een vertaling van de basisprincipes in concrete, toepasbare vakkennis. In dit nieuwe handboek is de vakinhoudelijke kennis ‘gedidactiseerd’, zodat deze als leerstof kan worden gebruikt. Zo kunnen brandweermensen de basisprincipes tussen hun oren, in het hart en in de vingers krijgen.” Weewer is blij met het resultaat: “Met de uitgave hebben we nu een onderlegger voor alle onderwijsproducten en leeractiviteiten op het gebied van brandontwikkeling, brandbestrijding en incidentmanagement bij gebouwbranden.”

Veel aandacht voor toepassing in praktijk

Lector Brandveiligheidskunde Lieuwe de Witte vult aan: “Het handboek bevat basiskennis voor alle opleidingen binnen brandweerzorg, dus ook voor risicomanagement. Ook besteedt de uitgave veel aandacht aan de toepassing van deze kennis in de praktijk. Binnen de basisprincipes zijn theoretische natuurkundige achtergronden van brand, brandverloop en de opwarming bij brand, zoals het brandvermogen en koelend vermogen, omgezet naar eenvoudige vuistregels. Maar om te weten waar de vuistregels vandaan komen, ze echt te begrijpen en om van de vuistregels te kunnen afwijken is meer kennis nodig van gebouw- en brandfysica. In het handboek gaan we daarom in op enkele algemene begrippen en natuurkundige principes om de samenhang tussen deze begrippen en principes te bepalen. Daarbij leggen we steeds de link met de betekenis voor de praktijk. Hierdoor leer je als risicobeheerder of brandbestrijder beter je vakgebied begrijpen.”

Onderwerpen

Het handboek volgt de lijn van de bijscholing Instructeur Brandbestrijding van NIPV. Die bijscholing bestaat uit de volgende onderwerpen:

> Branddynamica en brandbestrijding
> Gebouw- en brandfysica
> De ‘human factor’: menselijke beperkingen bij incidentbestrijding
> Verkennen van gebouwbranden
> Oefenen met de Basisprincipes van brandbestrijding.

Download het Handboek Gebouwbrandbestrijding

Lees ook

25-11-2025
Update vanuit de Taskforce Natuurbrandbeheersing

De Taskforce Natuurbrandbeheersing heeft de afgelopen maanden opnieuw belangrijke stappen gezet in de uitvoering van de bovenregionale thema’s in het landelijk uitvoeringsplan. In september is het volledige projectenportfolio – inclusief het benodigde portfoliobudget voor 2026 – besproken met de RCDV.

24-11-2025
BLOG: Het ontbreken van een Wildland-Urban Interface (WUI)-kaart is een gemiste kans 

Als gevolg van klimaatverandering verandert in Nederland het risico op natuurbranden. Daarnaast is Nederland dichtbevolkt, heeft het veel natuur en groen en is er een grote overlap tussen vegetatie en bebouwing met menselijke gebruik.

24-11-2025
Communicatie over natuurbrandrisico’s leidt niet aantoonbaar tot meer brandstichting

Communicatie over natuurbrandrisico’s zorgt níet voor meer natuurbranden. Dat blijkt uit een inventarisatie van het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV).

24-11-2025
Update programma Natuurbrandveiligheid

Het aantal natuurbrandmeldingen lag veel hoger dit jaar in vergelijking met vorig jaar. Waarbij het niet alleen bleef bij kleine branden op verschillende plekken.

24-11-2025
“We zagen het aankomen”: vanuit kennis natuurbranden bestrijden

Hoe een klein team natuurbrandanalisten Nederland helpt natuurbranden voor te blijven. Een terugblik op het natuurbrandseizoen 2025.

20-11-2025
Samen leren en innoveren over extreme natuurbranden

Zo’n 50 experts uit 10 landen kwamen afgelopen maand naar Wageningen om zich 3 dagen lang onder te dompelen in extreem brandgedrag bij natuurbranden.

20-11-2025
Release LCMS 2025 Q4 – Operationele omgeving 

Volg de voortgang van de release op de Operationele omgeving op 25 november via het liveblog.

19-11-2025
Met de TGV nog veiliger inloggen op informatiesystemen voor crisisbeheersing en brandweerzorg 

Diverse informatiesystemen zijn in de afgelopen maanden gekoppeld aan de Toegangsservice Gezamenlijke Voorzieningen (TGV).

18-11-2025
Op weg naar een samenwerkingsverband van opleidingsinstituten

Uit een onderzoek van het programma blijkt dat veiligheidsregio’s en opleidingsinstituten vinden dat zij beter kunnen en moeten samenwerken in een zogenoemde alliantie. De tijd is echter niet rijp voor één landelijk instituut.