Tankputoefening als tafelmodel
Juni 2022
De brandweerpost Moerdijk-Haven van brandweer Midden- en West-Brabant wilde graag dichter bij huis haar brandweerpersoneel opleiden en trainen voor tankputbrandscenario’s en vond daarvoor een creatieve oplossing. René de Bie, adviseur brandveiligheid milieu, en Patrick van Delft, medewerker vakbekwaamheid bij de industriële brandweerpost, bouwden een schaalmodel 1:100 van een industrielocatie met tankput, diverse opslagtanks, tankcontainers, leidingen en een laaddok voor vrachtwagens. Realistisch oefenen met echt vuur en echt schuim, maar dan een paar maatjes kleiner. Heel effectief voor basistrainingen, aanvullend op grootschalige praktijkoefeningen op een oefencentrum.
René de Bie: “Als we met onze ploegen praktijktrainingen voor industriële brandscenario’s willen doen, zijn we aangewezen op oefencentra op afstand. Onze grootschalige realistische schuimblustrainingen doen we bijvoorbeeld op het CCNP oefencentrum in Vernon bij Parijs. In de directe omgeving van ons verzorgingsgebied hebben we geen realistische trainingsmogelijkheden. Om toch regelmatiger procedure- en inzettrainingen te kunnen doen, onderzochten we of we een schaalmodel van een tankput met opslagtanks konden construeren, zodat we inzetoefeningen in het klein konden simuleren. We brachten in kaart welke scenario’s in ons werkgebied, de haven van Moerdijk, reëel zijn en wat we nodig hadden om die scenario’s in miniatuurformaat na te bootsen.”
Dat resulteerde in een tafel van vier vierkante meter met daarop diverse tankputten, verschillende typen opslagtanks, leidingstraten, opslagvoorzieningen en een laaddok voor vrachtwagens. René de Bie sloeg aan het rekenen om alle formaten van de industriële installaties op de juiste schaal te kunnen bouwen en laste de stalen oefenconstructie vervolgens zelf in elkaar. Hij voorzag de oefentafel zelfs van een ringleiding voor de bluswatervoorziening en een leiding voor schuimpremix. Met modelbrandweervoertuigen die door deze leiding worden gevoed, kan dan een ‘echte’ praktijkinzet worden gedaan.
René: “Alle brandscenario’s die we in onze praktijk kunnen tegenkomen, kunnen we op deze manier op eigen terrein simuleren. Zoals tank- en tankputbranden, brand in een laaddok, flensbranden en zelfs branden in opslaglocaties voor IBC-containers. Die containers hebben we met een 3D-printer van kunststof geprint. Met een ploeg van zes man en een instructeur kunnen we rond de tafel het brandverloop bekijken en de inzetstrategie bespreken, waarna we een inzet doen. Met de model brandweervoertuigen of met vast opgestelde mini-monitoren; die keuze maken de bevelvoerders afhankelijk van de situatie. De brandscenario’s zijn met de schaal van het model verkleind met een factor 100 en hetzelfde geldt voor de inzet die we nabootsen. Hetgeen betekent dat de monitoren van de blusvoertuigjes en de vaste monitoren ook maar een honderdste deel van de gebruikelijke hoeveelheid water en schuim geven. Toch kunnen we met deze geschaalde trainingen het effect van verschillende blusmethoden en blusmiddelen heel goed zien.”
In het construeren van de oefentafel zitten heel wat uurtjes voor De Bie en Van Delft, maar het resultaat mag er zijn. Een eerste pilottraining met het model is al gehouden en de deelnemende brandweerploegen waren er erg enthousiast over. De post Moerdijk-Haven gaat nu verder ervaring opdoen met deze geschaalde praktijktrainingen. Behalve voor de industriële publiek-private brandweerpost kunnen ook andere brandweerposten in de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant gebruik maken van dit unieke tankputmodel.
Hoewel de tafel in principe vervoerd kan worden is dit logistiek complex, zodat trainingen voor geïnteresseerde brandweerposten bij voorkeur op het terrein van de post Moerdijk-Haven plaatsvinden. René de Bie beklemtoont nog dat het tafelmodel geenszins de grootschalige praktijkoefeningen in oefencentra vervangt. “Die blijven periodiek ook noodzakelijk voor een realistische inzetervaring. Dit is vooral een aanvulling. Door op kleine schaal regelmatig inzetprocedures op dit tafelmodel te oefenen, komen onze mensen bij de grootschalige praktijktrainingen beter beslagen ten ijs.”
Lees ook
Een belangrijk kenmerk van het nieuwe leerlandschap is dat de leerstromen voor de vakgebieden industriële veiligheid, brandveiligheid en ruimtelijke veiligheid modulair van opbouw zijn en beter aansluiten op het kennisniveau dat de cursisten (deels) al hebben.
De rol van de verzekeraar en ook de samenwerking tussen de verzekeraars en de brandweer wordt steeds belangrijker om de veiligheid rond energie-opslagsystemen (EOS) en batterij-opslagen te waarborgen.
De verbreding van Brzo-inrichtingen naar andere categorieën risicorelevante bedrijven en de voorbereiding op de invoering van de Omgevingswet bepaalde de agenda van het LEC in 2022 komen ruim aan bod.
Sophie Lang (Veiligheidsregio Zuid-Limburg): Passie voor industrie en veiligheid. Haar drive is bij te dragen aan een grotere industriële veiligheid; voor deze en toekomstige generaties.
De VPS brengt alle voertuigposities van inzetbare eenheden van de veiligheidsregio’s bij elkaar op één plaats.
Het scenario ‘brand in afvalstapel’ wordt in vergunningen niet als relevant scenario beschouwd, terwijl juist dit type branden met een grote omgevingsimpact het meest voorkomt in de branche.
Op 1 december verzorgde het LEC IV een webinar om IV-specialisten in de veiligheidsregio’s wegwijs te maken in het nieuwe Scenarioboek Industriële Veiligheid.
Het LEC IV heeft voor de jaarlijkse kamerraportage de stand van zaken bedrijfsbrandweeraanwijzingen bij Brzo-bedrijven 2021 aangeleverd.
Het LEC IV heeft zijn Jaarplan voor 2023 gepresenteerd; het eerste in de nieuwe huisstijl en is opgebouwd in vijf thematische pijlers: ‘netwerkbeheer’, ‘kennismanagement’, ‘beleidsontwikkeling’, ‘professionele uitvoering’ en ‘communicatie en profilering’. Een andere belangrijke activiteit komend jaar is de implementatie van de Handreiking incidentonderzoek in de industrie.