Tankputoefening als tafelmodel
Juni 2022
De brandweerpost Moerdijk-Haven van brandweer Midden- en West-Brabant wilde graag dichter bij huis haar brandweerpersoneel opleiden en trainen voor tankputbrandscenario’s en vond daarvoor een creatieve oplossing. René de Bie, adviseur brandveiligheid milieu, en Patrick van Delft, medewerker vakbekwaamheid bij de industriële brandweerpost, bouwden een schaalmodel 1:100 van een industrielocatie met tankput, diverse opslagtanks, tankcontainers, leidingen en een laaddok voor vrachtwagens. Realistisch oefenen met echt vuur en echt schuim, maar dan een paar maatjes kleiner. Heel effectief voor basistrainingen, aanvullend op grootschalige praktijkoefeningen op een oefencentrum.
René de Bie: “Als we met onze ploegen praktijktrainingen voor industriële brandscenario’s willen doen, zijn we aangewezen op oefencentra op afstand. Onze grootschalige realistische schuimblustrainingen doen we bijvoorbeeld op het CCNP oefencentrum in Vernon bij Parijs. In de directe omgeving van ons verzorgingsgebied hebben we geen realistische trainingsmogelijkheden. Om toch regelmatiger procedure- en inzettrainingen te kunnen doen, onderzochten we of we een schaalmodel van een tankput met opslagtanks konden construeren, zodat we inzetoefeningen in het klein konden simuleren. We brachten in kaart welke scenario’s in ons werkgebied, de haven van Moerdijk, reëel zijn en wat we nodig hadden om die scenario’s in miniatuurformaat na te bootsen.”
Dat resulteerde in een tafel van vier vierkante meter met daarop diverse tankputten, verschillende typen opslagtanks, leidingstraten, opslagvoorzieningen en een laaddok voor vrachtwagens. René de Bie sloeg aan het rekenen om alle formaten van de industriële installaties op de juiste schaal te kunnen bouwen en laste de stalen oefenconstructie vervolgens zelf in elkaar. Hij voorzag de oefentafel zelfs van een ringleiding voor de bluswatervoorziening en een leiding voor schuimpremix. Met modelbrandweervoertuigen die door deze leiding worden gevoed, kan dan een ‘echte’ praktijkinzet worden gedaan.
René: “Alle brandscenario’s die we in onze praktijk kunnen tegenkomen, kunnen we op deze manier op eigen terrein simuleren. Zoals tank- en tankputbranden, brand in een laaddok, flensbranden en zelfs branden in opslaglocaties voor IBC-containers. Die containers hebben we met een 3D-printer van kunststof geprint. Met een ploeg van zes man en een instructeur kunnen we rond de tafel het brandverloop bekijken en de inzetstrategie bespreken, waarna we een inzet doen. Met de model brandweervoertuigen of met vast opgestelde mini-monitoren; die keuze maken de bevelvoerders afhankelijk van de situatie. De brandscenario’s zijn met de schaal van het model verkleind met een factor 100 en hetzelfde geldt voor de inzet die we nabootsen. Hetgeen betekent dat de monitoren van de blusvoertuigjes en de vaste monitoren ook maar een honderdste deel van de gebruikelijke hoeveelheid water en schuim geven. Toch kunnen we met deze geschaalde trainingen het effect van verschillende blusmethoden en blusmiddelen heel goed zien.”
In het construeren van de oefentafel zitten heel wat uurtjes voor De Bie en Van Delft, maar het resultaat mag er zijn. Een eerste pilottraining met het model is al gehouden en de deelnemende brandweerploegen waren er erg enthousiast over. De post Moerdijk-Haven gaat nu verder ervaring opdoen met deze geschaalde praktijktrainingen. Behalve voor de industriële publiek-private brandweerpost kunnen ook andere brandweerposten in de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant gebruik maken van dit unieke tankputmodel.
Hoewel de tafel in principe vervoerd kan worden is dit logistiek complex, zodat trainingen voor geïnteresseerde brandweerposten bij voorkeur op het terrein van de post Moerdijk-Haven plaatsvinden. René de Bie beklemtoont nog dat het tafelmodel geenszins de grootschalige praktijkoefeningen in oefencentra vervangt. “Die blijven periodiek ook noodzakelijk voor een realistische inzetervaring. Dit is vooral een aanvulling. Door op kleine schaal regelmatig inzetprocedures op dit tafelmodel te oefenen, komen onze mensen bij de grootschalige praktijktrainingen beter beslagen ten ijs.”
Lees ook
De netwerkdag van het LEC IV op 14 maart jl. was ‘anders dan anders’. In plaats van de Brauerszaal van het NIPV was het voormalige klooster Mariënhof aan de rand van de historische binnenstad van Amersfoort de plaats van samenkomst voor de halfjaarlijkse bijeenkomst van de specialisten industriële veiligheid.
Met de omzetting van de PGS-reeks naar PGS’en ‘Nieuwe Stijl’, die enkele jaren geleden is gestart, is voor deze serie richtlijnen ook het digitale tijdperk begonnen. De nieuwe risico- en scenariogestuurde werkwijze met ‘doorklikfuncties’ werkt immers alleen in een digitale omgeving.
De eerste kandidaten voor het Traineeship Omgevingsveiligheid hebben zich gemeld. Op 5 maart ging de wervingscampagne online op de website van Brandweer Nederland en al binnen vier uur was de eerste reactie binnen.
Risicobeheersing en repressie zijn in het brandweerdomein de twee uitersten links en rechts in de veiligheidsketen. Maar verenigd in één persoon vormen ze een sterke combinatie. Mario Struik, specialist risicobeheersing bij Veiligheidsregio Utrecht, is één van de SIV’ers die kennis en kunde van beide taakvelden combineert in zijn brandweerloopbaan.
Joram Gielbert heeft op 1 februari zijn werkzaamheden voor de Veiligheidsregio Gelderland-Midden (VGGM) en het LEC IV beëindigd. Maar hij laat de industriële veiligheid beslist niet los, want als zelfstandig adviseur blijft hij in grote lijnen hetzelfde werk doen.
De inzet van waterschermen of waterstralen om bij chemische incidenten gas- of dampwolken te beïnvloeden, heeft vaak maar een beperkt effect.
Het afgelopen jaar stond voor het LEC IV vooral in het teken van het verstevigen van zijn positie en relaties in het netwerk van veiligheidspartners.
Directeur Risico- en Crisisbeheersing Edith van der Reijden geeft inzicht in samenwerking en veilige energietransitie.
Het Joint Research Centre van de Europese Commissie heeft een leidraad gepubliceerd voor het beheersen van risico’s van ‘Natech’ calamiteiten; industriële incidenten veroorzaakt door natuurgeweld, zoals aardbevingen, overstromingen of extreme temperaturen.