Literatuuronderzoek naar rookgaskoeling en straalpijptechnieken

26 oktober 2022

Bij het uitvoeren van een offensieve binneninzet in een kleine ruimte kan de brandweer met verschillende technieken rookgassen koelen. Wat is er in de internationale literatuur te vinden over de toepassing van die verschillende rookgaskoelingstechnieken en welke risico’s zitten hieraan vast? Dat onderzocht het lectoraat Brandweerkunde van het NIPV.

De onderzoekers concluderen dat er in de literatuur vrij weinig experimenteel onderzoek is te vinden over het toepassen van rookgaskoelingstechnieken. In de discussies en in de experimenten lopen verschillende technieken en omstandigheden door elkaar heen, zodat er geen harde conclusie is te trekken. De belangrijkste bevindingen zijn:

  • Stoomvorming lijkt het grootste risico te zijn, hoewel niet helder is hoe groot dat probleem daadwerkelijk is. Er is namelijk geen praktijkonderzoek naar gedaan.
  • Aangezien er bij het raken van hete oppervlakken met veel water veel stoom wordt gevormd, is het het veiligste om ook voor een uitstroom te zorgen en om als brandweer uit de uitstroom te blijven. Maar bij welke hoeveelheid stoom er sprake is van overdruk en van uitstroom is niet helder. Ook de mate waarin de rookgaslaag krimpt of juist uitzet, is niet duidelijk.
  • Er is geen indicatie te vinden in de literatuur dat het toepassen van de boogmethode een risico oplevert. Er lijkt wel consensus te bestaan over het belang van het debiet voor rookgaskoeling. Het toepassen van optimale debieten lijkt belangrijker te zijn dan de straalpijptechniek.

Aanleiding voor dit literatuuronderzoek

Wereldwijd is er veel discussie over straalpijptechnieken, debieten en met name wat de veiligste en eenvoudigste manier is om rookgassen te koelen. Een belangrijke vraag is of er niet een eenvoudig uitvoerbare techniek is die altijd werkt. Omdat de deskundigen nogal van mening verschillen, heeft de Brandweeracademie vorig jaar praktijkonderzoek gedaan naar het effect van verschillende rookgaskoelingstechnieken. De conclusie van dat onderzoek was dat de ‘boogmethode’ het best aan de voorwaarden van uitvoerbaarheid en effectiviteit voldoet. Vervolgens ontstond er direct een discussie over de vraag of deze methode wel onder alle omstandigheden veilig is vanwege (vermeende) stoomvorming. Daarom is besloten om deze literatuurscan te doen.

Bekijk ook

Meer informatie over onze onderzoeken naar rookgaskoeling vindt u op de onderzoekspagina Rookgaskoeling.

Lees ook

31-10-2025
Virtuele assistent beschikbaar voor elke veiligheidsregio

Laatste fase pilot: de geografische omgevingsanalyse van de Virtuele assistent (VA) is beschikbaar via de eigen geo-viewers en in LCMS.

29-10-2025
Leren van inzet Brandweer Haaglanden na explosie Tarwekamp

Het NIPV heeft het operationeel optreden van Brandweer Haaglanden onderzocht bij de explosie aan de Tarwekamp in Den Haag.

27-10-2025
Nationale Reddingsvloot (NRV) oefent op Brielse Meer

Door samen te oefenen bereiden hulpverleningsdiensten zich voor op extreme watercalamiteiten en overstromingen die Nederland kunnen treffen.

27-10-2025
2 jaar programma Klimaatveiligheid: klimaatadaptatie is óók een veiligheidsvraagstuk

Programmamanager Charlotte van Ruijven en Lana Garrels, voorzitter van het netwerk Klimaatveiligheid, vertellen over het programma en over hun samenwerking.

24-10-2025
Realistisch oefenen voor specialistische teams bronbestrijding

Tijdens een grote oefening oefenden specialistische teams bronbestrijding in een metrostation. Deze eenheden vallen onder het landelijk specialisme Incidentbestrijding gevaarlijke stoffen (IBGS) en werken vanuit verschillende veiligheidsregio’s.

21-10-2025
Blog: Team NIPV rijdt op waterstof naar de overwinning

Onderzoeker-adviseur Margreet Spoelstra blikt terug op de Waterstofchallenge: een reis van 24 uur, 1100 kilometer, en een flinke dosis teamspirit, innovatie en waterstofveiligheid.

20-10-2025
Brandveilig gedrag senioren belangrijk onderwerp tijdens event Risicobeheersing

Welke gedragsfactoren van kwetsbare personen in woon-zorggebouwen spelen een rol bij brandveilig gedrag? Dat onderzocht Margo Karemaker, onderzoeker bij het NIPV en spreker tijdens het event risicobeheersing op 5 november.

16-10-2025
Nieuwe onderwijsmodule technisch natuurbrandonderzoek 

“In drie dagen leren de deelnemers de techniek om in een verbrand natuurgebied het exacte ontstaansgebied vast te kunnen stellen. Ook leren ze te zoeken naar de eventueel nog aanwezige brandoorzaak”, vertelt Joost Ebus.

16-10-2025
IJle Stelstra vertrekt als algemeen directeur NIPV

Algemeen directeur IJle Stelstra verlaat per 31 oktober het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV). Hij blijft actief binnen het veiligheidsdomein en maakt de overstap naar Instituut Clingendael, waar hij per 1 november start als Senior Associate Fellow.