Literatuuronderzoek naar rookgaskoeling en straalpijptechnieken

26 oktober 2022

Bij het uitvoeren van een offensieve binneninzet in een kleine ruimte kan de brandweer met verschillende technieken rookgassen koelen. Wat is er in de internationale literatuur te vinden over de toepassing van die verschillende rookgaskoelingstechnieken en welke risico’s zitten hieraan vast? Dat onderzocht het lectoraat Brandweerkunde van het NIPV.

De onderzoekers concluderen dat er in de literatuur vrij weinig experimenteel onderzoek is te vinden over het toepassen van rookgaskoelingstechnieken. In de discussies en in de experimenten lopen verschillende technieken en omstandigheden door elkaar heen, zodat er geen harde conclusie is te trekken. De belangrijkste bevindingen zijn:

  • Stoomvorming lijkt het grootste risico te zijn, hoewel niet helder is hoe groot dat probleem daadwerkelijk is. Er is namelijk geen praktijkonderzoek naar gedaan.
  • Aangezien er bij het raken van hete oppervlakken met veel water veel stoom wordt gevormd, is het het veiligste om ook voor een uitstroom te zorgen en om als brandweer uit de uitstroom te blijven. Maar bij welke hoeveelheid stoom er sprake is van overdruk en van uitstroom is niet helder. Ook de mate waarin de rookgaslaag krimpt of juist uitzet, is niet duidelijk.
  • Er is geen indicatie te vinden in de literatuur dat het toepassen van de boogmethode een risico oplevert. Er lijkt wel consensus te bestaan over het belang van het debiet voor rookgaskoeling. Het toepassen van optimale debieten lijkt belangrijker te zijn dan de straalpijptechniek.

Aanleiding voor dit literatuuronderzoek

Wereldwijd is er veel discussie over straalpijptechnieken, debieten en met name wat de veiligste en eenvoudigste manier is om rookgassen te koelen. Een belangrijke vraag is of er niet een eenvoudig uitvoerbare techniek is die altijd werkt. Omdat de deskundigen nogal van mening verschillen, heeft de Brandweeracademie vorig jaar praktijkonderzoek gedaan naar het effect van verschillende rookgaskoelingstechnieken. De conclusie van dat onderzoek was dat de ‘boogmethode’ het best aan de voorwaarden van uitvoerbaarheid en effectiviteit voldoet. Vervolgens ontstond er direct een discussie over de vraag of deze methode wel onder alle omstandigheden veilig is vanwege (vermeende) stoomvorming. Daarom is besloten om deze literatuurscan te doen.

Bekijk ook

Meer informatie over onze onderzoeken naar rookgaskoeling vindt u op de onderzoekspagina Rookgaskoeling.

Lees ook

27-11-2025
Meer aandacht voor actuele ontwikkelingen in herziene leergang Ploegchef 

Vanaf januari 2026 is de vernieuwde opleiding beschikbaar in Canvas en ook te volgen bij de roi’s. In april 2026 gaat een leergang Ploegchef bij het NIPV van start.

26-11-2025
2025: jaar van inzichten en leerpunten voor bestrijden van natuurbranden

Nederland zet in op een brandweer die beter voorbereid is op complexe natuurbranden, met slimme repressie en internationale samenwerking.

25-11-2025
Blog: Bevolkingszorg, nazorg en herstelzorg: samenhang voorbij de vlam

Ook in de actuele discussie over maatschappelijke weerbaarheid krijgen herstel en nazorg weinig aandacht. Ten onrechte, blogt bijzonder hoogleraar Crises, Veiligheid & Gezondheid Michel Dückers.

25-11-2025
Update vanuit de Taskforce Natuurbrandbeheersing

De Taskforce Natuurbrandbeheersing heeft de afgelopen maanden opnieuw belangrijke stappen gezet in de uitvoering van de bovenregionale thema’s in het landelijk uitvoeringsplan. In september is het volledige projectenportfolio – inclusief het benodigde portfoliobudget voor 2026 – besproken met de RCDV.

24-11-2025
Blog: Het ontbreken van een Wildland-Urban Interface (WUI)-kaart is een gemiste kans 

In Nederland ontbreekt een kaart die de risicogebieden voor natuurbranden inzichtelijk maakt. Terwijl een natuurbrand in Nederland in potentie grote impact heeft, blogt onderzoeker Hugo Lambrechts.   

24-11-2025
Communicatie over natuurbrandrisico’s leidt niet aantoonbaar tot meer brandstichting

Communicatie over natuurbrandrisico’s zorgt níet voor meer natuurbranden. Dat blijkt uit een inventarisatie van het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV).

24-11-2025
Update programma Natuurbrandveiligheid

Het aantal natuurbrandmeldingen lag veel hoger dit jaar in vergelijking met vorig jaar. Waarbij het niet alleen bleef bij kleine branden op verschillende plekken.

24-11-2025
“We zagen het aankomen”: vanuit kennis natuurbranden bestrijden

Hoe een klein team natuurbrandanalisten Nederland helpt natuurbranden voor te blijven. Een terugblik op het natuurbrandseizoen 2025.

20-11-2025
Samen leren en innoveren over extreme natuurbranden

Zo’n 50 experts uit 10 landen kwamen afgelopen maand naar Wageningen om zich 3 dagen lang onder te dompelen in extreem brandgedrag bij natuurbranden.