De vraagstukken voor de brandweer in 2030

12 oktober 2022

De wereld verandert razendsnel. Technologische en maatschappelijke ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op. Hoe ziet de Nederlandse samenleving er in 2030 uit? Wat betekent dit voor de rol en de taken van de brandweer? Dat onderzocht het lectoraat Brandweerkunde van NIPV in opdracht van de Raad van Commandanten en Directeuren Veiligheidsregio (RCDV). Met de kennis en inzichten uit het onderzoek kan de RCDV haar strategische agenda voor de komende jaren opstellen.

Hans Hazebroek, senior onderzoeker, was de projectleider van het omvangrijke project. “De expliciete opdracht van de RCDV was om van buiten naar binnen te kijken en een gedragen toekomstverkenning op te leveren waarin de brandweer zich kan herkennen. Naast literatuuronderzoek hebben we daarom twee grote events georganiseerd volgens de methode van de Future Search en zijn de vakraden aangesloten. Verder hebben we mensen van binnen en buiten de brandweer geïnterviewd. Vervolgens hebben we alle opgehaalde inzichten geanalyseerd, geprioriteerd en geclusterd. Zo zijn we uitgekomen op 7 perspectieven, in het rapport ‘samenlevingen’ genoemd, en op 5 overkoepelende strategische vraagstukken voor de brandweer.”

Herkenbaar rapport

“Ik ben buitengewoon trots op het rapport dat er nu ligt”, vertelt Petra de Kam, voorzitter van de Stuurgroep Toekomstverkenning brandweer namens Brandweer Nederland. “Ondanks de coronabeperkingen is het ons gelukt om meerdere malen met grote groepen mensen van binnen én buiten de brandweer naar de toekomst te kijken. Dat is belangrijk omdat – zoals het rapport laat zien – een toekomstverkenning geen wiskundig proces is waar een bepaalde concrete uitkomst uit rolt. Alle deelnemers hebben de ruimte en vrijheid gekregen om elkaar aan te vullen en de toekomstvisie van de brandweer te verrijken. Op deze manier hebben we een rapport gekregen waarin iedereen zich kan herkennen. Het is echt een rapport van ons samen geworden.”

Strategische agenda

Lector Brandweerkunde Ricardo Weewer: “Ik ben blij dat we dit onderzoek voor de RCDV hebben mogen doen. Het was een heel interessante exercitie om opnieuw naar de toekomst van de brandweer te kijken en daaraan strategische thema’s te verbinden. Dit onderzoek is niet alleen het uitgangspunt voor de RCDV voor het opstellen van haar strategische agenda. Voor ons vormt het de basis voor de strategische onderzoeksagenda voor de komende jaren.”


Vijf strategische vraagstukken

De 5 strategische vraagstukken voor de brandweer zijn:

  • Moet de maatschappelijke opgave van de brandweer worden verbreed naar 1) grootschaliger incidenten en 2) het inzetten van daadkracht, netwerk en middelen bij crises met behoud van lokale inbedding?
  • In welke netwerken en op welk niveau is samenwerking gewenst en hoe kan dit het beste flexibel worden georganiseerd?
  • Hoe organiseer je flexibiliteit, wendbaarheid en veerkracht binnen de brandweer? Let wel: organisatie én mens! Wil de brandweer een rol spelen in het organiseren van flexibiliteit en veerkracht binnen de samenleving en zo ja hoe?
  • Hoe zorg je ervoor dat de brandweer voortdurend inhoudelijke kennis opdoet, deelt en innoveert om mee te komen met de 7 gevonden trends?
  • Hoe beweegt de brandweer qua werkgeverschap en leiderschap? Hoe breng je mens en werk in balans in de organisatie en in de ontwikkelingen die de organisatie zal doormaken?

Lees het rapport en de interactieve samenvatting

Download de documenten op de onderzoekspagina Toekomstverkenning Brandweer.


Bekijk ook: Toekomstverkenning crisisbeheersing

Behalve voor de brandweer wordt een soortgelijke toekomstverkenning voor het vakgebied crisisbeheersing uitgevoerd. Zie voor meer informatie Toekomstverkenning Crisisbeheersing.

Lees ook

22-01-2025
“Uitdagingen in natuurbrandveiligheid zijn internationaal vergelijkbaar”  

“Zelfs als je volledig voorbereid bent op natuurbranden kun je niet alle branden voorkomen. Wat je wél kunt doen, is ervoor zorgen dat alle voorbereidende maatregelen op orde zijn en de schade zo veel mogelijk beperken”, zegt onderzoeker Hugo Lambrechts van het NIPV.

22-01-2025
Slimme repressie: op basis van kennis de brand bestrijden 

Natuurbranden worden steeds complexer en dynamischer. Eén bestrijdingsmethode, waterlevering, is niet meer voldoende. Specialistische eenheden van de brandweer zetten in op meer kennis en andere methoden om slimmer met natuurbranden om te gaan. Een introductie én vooruitblik van landelijk landelijk coördinator natuurbrandbeheersing Jelmer Dam.  

22-01-2025
”Men kijkt al snel naar de veiligheidsregio omdat wij overal aangehaakt zijn”’ 

Het project Natuurbrandmanagement heeft tot doel om grensoverschrijdende natuurbranden zo veel mogelijk te voorkomen en snel te kunnen stoppen, door samen te oefenen en preventieve maatregelen te nemen. Projectleider Sraar Theeuwen van Veiligheidsregio Limburg-Noord vertelt.

20-01-2025
Investeren in weerbaarheid: de sleutel tot een veerkrachtige toekomst 

Diverse maatschappelijke ontwikkelingen maken onze samenleving kwetsbaar voor verstoringen. De huidige geopolitieke dreigingen en de gevolgen daarvan vragen om een gezamenlijke aanpak. Het NIPV initieert en stimuleert deze aanpak en draagt bij door middel van onderzoek, onderwijs en voorlichting.

16-01-2025
“Ik heb zin om collega’s de nieuwe leeromgeving Canvas te laten zien”

“Mijn tip voor collega’s bij veiligheidsregio’s en roi’s: ga met Canvas aan de slag, ga het jezelf eigen maken”, aldus Maike Wondergem van Veiligheidsregio Zeeland.

15-01-2025
Nieuw lectoraat Datagedreven publieke veiligheid geeft impuls aan publieke veiligheid

Deze maand start het nieuwe lectoraat Datagedreven publieke veiligheid, onder leiding van lector Amy Matser.

15-01-2025
Brandveiligheid van parkeergarages met elektrisch aangedreven voertuigen

Het afgelopen weekend werkte lector Nils Rosmuller mee aan een tv-item van de NOS over de brandveiligheid van parkeergarages waarin elektrisch aangedreven voertuigen worden geparkeerd en opgeladen.

14-01-2025
Natuurbranden: specialistische teams voorbereid op toekomst

De natuurbranden in Californië zijn volop in het nieuws. Ook in Nederland bereiden we ons voor op meer complexe incidenten.

09-01-2025
Kennisbundels veilige energietransitie geactualiseerd

Door de inwerkingtreding van de Omgevingswet en andere nieuwe ontwikkelingen was het nodig om de kennisbundels te actualiseren.