Natuurbranden

Proactie, preventie en preparatie

Preventieve en preparatieve maatregelen hebben als doel om natuurbranden te voorkomen, branduitbreiding te beperken en en/of de natuurbrandbestrijding te ondersteunen.

Gebiedsgerichte aanpak

In de gebiedsgerichte aanpak trekt de brandweer samen op met natuurbeheerders en stakeholders die intensief gebruik maken van de natuur. Gezamenlijk inventariseren en beoordelen zij de risicovolle natuurgebieden en kijken ze hoe ze de risico’s op onbeheersbare branden kunnen beperken. Bijvoorbeeld door het aanleggen of versterken van natuurlijke barrières met minder brandbare vegetatie.

Informatievoorziening

Om het risico op en de verspreiding van natuurbranden in kaart te brengen, is informatievoorziening essentieel.

• Early warning droogte (EWD)
  Early warning droogte geeft met behulp van satellietdata een actueel beeld van de relatieve vochtigheid in vegetatie en daarmee een prognose van natuurbrandrisico’s.
• Geodata
  Actuele geodata helpt de brandweer bij het voorbereiden en effectief bestrijden van een natuurbrand. Vanuit diverse bronnen wordt informatie zoals waterwinning, hoogteverschillen, hoofdinfrastructuur en dergelijke aangeleverd. Deze zijn beschikbaar via Geo4OOV.
• Natuurbrandverspreidingsmodel (NVBM)
  Het natuurbrandverspreidingsmodel kan ingezet worden om de risico’s op natuurbranden zo klein mogelijk te houden. En als informatiebron bij het bestrijden en voorkomen van een onbeheersbare brand.
• Risico Index Natuurbranden (RIN)
  De RIN werkt met 17 parameters die duiding geven aan de kans op het ontstaan van een onbeheersbare natuurbrand.
• Vegetatiekaarten op basis van satellietdata
  Gedetailleerde vegetatiekaarten zijn een belangrijk instrument bij natuurbrandbeheersing. Door te weten waar welk type vegetatie staat, kunnen er voor risicobeheersing en incidentbestrijding maatregelen getroffen worden om onbeheersbare natuurbranden te voorkomen. De vegetatiekaarten op basis van satellietdata geven een landelijk gedetailleerd beeld en vormen o.a. input voor het natuurbrandverspreidingsmodel, de Risico Index Natuurbranden (RIN) en de gebiedsgerichte aanpak.

Specialismen

Natuurbrandbeheersing is een van de specialismen van het Grootschalig Brandweer optreden en Specialistisch optreden (GBO-SO). Binnen natuurbrandbeheersing zijn er ook weer specialismen:

• Brandonderzoek natuurbranden
  Het landelijk team natuurbrandonderzoek bestaat uit brandonderzoekers van de brandweer en medewerkers van Forensische Opsporing. Het team is inzetbaar voor zowel onderzoek naar het verloop van de brand, als voor forensische opsporing gericht op de mogelijke dader(s) en het vaststellen van de toedracht van het incident.
• Fire Bucket Operations (FBO)
  Bij FBO worden militaire blushelikopters ingezet voor bluswerkzaamheden bij natuurbranden.
• Gebiedsgerichte aanpak
  In de gebiedsgerichte aanpak trekt de brandweer samen op met natuurbeheerders en stakeholders die intensief gebruik maken van de natuur. Gezamenlijk inventariseren en beoordelen zij de risicovolle natuurgebieden en kijken ze hoe ze de risico’s op onbeheersbare branden kunnen beperken. Bijvoorbeeld door het aanleggen of versterken van natuurlijke barrières met minder brandbare vegetatie.
• Handcrew
  De handcrew haalt brandstof weg bij de vuurlijn en kan de vuurlijn en stoplijn borgen. Dit gebeurt te voet met handgereedschap; daarom kunnen ze op alle plekken komen die voor voertuigen onbereikbaar zijn. Het team kan offensief en defensief ingezet worden en bij nabluswerkzaamheden.
• Landelijk adviseurs natuurbranden
  De landelijk adviseur is een specialist op het gebied van natuurbrandbeheersing. Hij of zij is opgeleid om de huidige en toekomstige brandontwikkeling in te kunnen schatten en hiermee het lokale commando te kunnen ondersteunen.
• Voorbranden
  De tactiek voorbranden brandt een gespecialiseerd team benedenwinds gecontroleerd vegetatie weg. De brand kan zich hierdoor niet verder uitbreiden en loopt dood op de verbrande vegetatie.
• Vuistregels
  Aan de hand van vuistregels wordt de tactische en operationele inzet van eenheden bij een natuurbrand bepaald. Een deel van deze zogeheten ‘vuistregels’ is (wetenschappelijk) onderbouwd en een deel is gebaseerd op inschattingen van experts en praktijkervaring.
  

Voor meer informatie over de specialismen zie de website van Brandweer Nederland.