Natuurbranden

Uitgelicht

Algemene informatie

Natuurbranden zijn complex en zeer divers door de afwisselende begroeiing van planten. De branden kunnen ontzettend veel impact hebben, zeker in een dichtbevolkt land als Nederland. Daarom verzamelt en bundelt het NIPV kennis, doen we onderzoek en werken we veel samen. Niet alleen binnen de veiligheidsregio’s in Nederland, maar ook in het buitenland.

NIPV-onderzoeken en -kennisdocumenten

Hieronder staan de meest recente afgeronde onderzoeken en kennisdocumenten van het NIPV.

Jaarrapportage natuurbranden 2023 (2024)

Het NIPV is sinds 2023 verantwoordelijk voor de database natuurbranden. Dankzij verbeterde databronnen en meervoudige datavalidatie worden de data verzameld via een betrouwbaardere methodiek dan voorheen.

De cijfers over 2023 staan in een jaarrapportage. In het online dashboard Kerncijfers Natuurbranden staan de cijfers van natuurbranden over 2023 en 2024 én actuele cijfers over natuurbrandmeldingen.

Jaarrapportage natuurbranden 2023
pdf | 1 MB | 07-05-2024

Natuurbrandsignaal ’23

Natuurbranden zijn zowel binnen als buiten Nederland een zeer actueel thema. De vraag is of en hoe natuurbranden in Nederland aan het veranderen zijn als gevolg van de klimaatverandering. Met welke (toekomstige) ontwikkelingen moeten we rekening houden? Een consortium van experts vanuit de kennisinstituten NIPV, KNMI, Wageningen University & Research (WUR), Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en Deltares heeft dit onderzocht.

Natuurbrand in De Meinweg en de evacuatie van Herkenbosch (2020)

De brand in het Nationaal Park De Meinweg in april 2020 behoort tot de grootste Nederlandse natuurbranden van de laatste jaren. In opdracht van Veiligheidsregio Limburg-Noord heeft NIPV de gebeurtenissen rondom deze natuurbrand geëvalueerd.

Overige NIPV-onderzoeken en -kennisdocumenten

Hieronder vindt u een overzicht van overige onderzoeken naar dit onderwerp.

Project Extreme Wildfire Events Data Hub for Improved Decision Making

EWED is een Europees onderzoeksproject. In dit project slaan zes partners, waaronder het NIPV, de handen ineen om data van (extreem) brandgedrag te vergaren en dit te analyseren om op die manier meer kennis op te doen over wanneer en hoe natuurbranden een koppeling vormen met de atmosfeer.

Natuurbranden met extreem brandgedrag, ook wel EWE’s genoemd (Extreme Wildfire Events), lijken namelijk steeds vaker voor te komen. De opgedane kennis in dit project wordt vervolgens omgezet naar bruikbare informatie en tools voor de mensen die dit in de voorbereiding of operationeel willen gebruiken.

Het project wordt geleid door de Catalaanse Pau Costa Foundation. Partners van het project zijn daarnaast de Catalaanse, Noorse en Griekse brandweer, Wageningen Universiteit en het NIPV. Lees op de projectwebsite meer informatie over het EWED-project.

NIPV in de media

NPO Radio 5 dagen 19 mei 2025 Droogte in Nederland

Omroep Gelderland 12 april 2025 Nederland niet klaar voor grote natuurbranden’, het kan dit jaar al misgaan

Symposium natuurbranden 2025

Het thema natuurbrandbeheersing is volop in ontwikkeling en veel partijen werken hard aan het onderwerp. Jaarlijks organiseert het NIPV samen met partners een symposium om onderling de opgedane inzichten te delen.

Northwestern European Wildfire Roundtable

Sinds april 2021 organiseert het NIPV in opdracht van negen veiligheidsregio’s de zogeheten Northwestern European Wildfire Roundtable. Dit is een digitale bijeenkomst waarbij experts vanuit verschillende, meest Noordwest-Europese landen, kennis met elkaar delen door middel van presentaties en discussies. Onderstaand verslag geeft een inkijk in de opgedane inzichten vanuit dit internationale netwerk.

Verslag De inzichten in natuurbrandbeheersing vanuit een Noordwest-Europees perspectief
pdf | 731 KB | 01-11-2023

Gebiedsgerichte aanpak

In de gebiedsgerichte aanpak trekt de brandweer samen op met natuurbeheerders en stakeholders die intensief gebruik maken van de natuur. Gezamenlijk inventariseren en beoordelen zij de risicovolle natuurgebieden en kijken ze hoe ze de risico’s op onbeheersbare branden kunnen beperken. Bijvoorbeeld door het aanleggen of versterken van natuurlijke barrières met minder brandbare vegetatie.

Documenten gebiedsgerichte aanpak

Informatievoorziening

Om het risico op en de verspreiding van natuurbranden in kaart te brengen, is informatievoorziening essentieel.

Dashboard Kerncijfers Natuurbranden
Het aantal natuurbranden, hun kenmerken en omstandigheden zijn beschikbaar in een online dashboard Kerncijfers Natuurbranden. Het dashboard toont zowel definitieve en gecontroleerde natuurbranden (2023 en 2024) als voorlopige, actuele natuurbrandmeldingen (2025). Het NIPV is sinds 2023 verantwoordelijk voor de database natuurbranden.
Ga naar het dashboard Kerncijfers Natuurbranden.
Natuurbrandverspreidingsmodel (NVBM)
Het natuurbrandverspreidingsmodel kan ingezet worden om de risico’s op natuurbranden zo klein mogelijk te houden. En als informatiebron bij het bestrijden en voorkomen van een onbeheersbare brand.
Risico Index Natuurbranden (RIN)
De RIN werkt met 17 parameters die duiding geven aan de kans op het ontstaan van een onbeheersbare natuurbrand.
Vegetatiekaarten op basis van satellietdata
Gedetailleerde vegetatiekaarten zijn een belangrijk instrument bij natuurbrandbeheersing. Door te weten waar welk type vegetatie staat, kunnen er voor risicobeheersing en incidentbestrijding maatregelen getroffen worden om onbeheersbare natuurbranden te voorkomen. De vegetatiekaarten op basis van satellietdata geven een landelijk gedetailleerd beeld en vormen o.a. input voor het natuurbrandverspreidingsmodel, de Risico Index Natuurbranden (RIN) en de gebiedsgerichte aanpak.

Documenten informatievoorziening

Brandstofmodellengids
pdf | 8 MB | 14-09-2023

Landelijk specialisme natuurbrandbeheersing

Natuurbrandbeheersing is een van de landelijke specialismen van de brandweer. Bekijk meer informatie over het landelijk specialisme natuurbrandbeheersing.

NIPV-opleidingen

Daarnaast is natuurbrandveiligheid onderdeel van een aantal algemene opleidingen, zoals de leergangen Manschap, Bevelvoeder, Officier van dienst (OvD) en Hoofdofficier van dienst (HOvD).

Nieuwsbrief natuurbrandveiligheid

Een nieuwsbrief over de voortgang en activiteiten op het gebied van het NIPV-programma Natuurbrandveiligheid. Ook wordt via deze nieuwsbrief aandacht besteed aan het landelijk specialisme natuurbrandbeheersing en de Taskforce Natuurbrandbeheersing van Brandweer Nederland.