Natuurbranden

Uitgelicht

Op weg naar een integrale aanpak van natuurbrandbeheersing

314 natuurbranden in 2023

Natuurbranden: de impact en de urgentie om samen op te trekken

Algemene informatie

Het beheersen en bestrijden van natuurbranden is een landelijk specialisme van de brandweer. Natuurbranden zijn complex en zeer divers door de afwisselende begroeiing van planten. De branden hebben ontzettend veel impact, zeker in een dichtbevolkt land als Nederland. Daarom verzamelt en bundelt het NIPV kennis, doen we onderzoek en werken we veel samen. Niet alleen binnen de brandweerregio’s in Nederland, maar ook in het buitenland.

NIPV-onderzoeken en -kennisdocumenten

Hieronder staan de meest recente onderzoeken en kennisdocumenten van het NIPV.

Jaarrapportage natuurbranden 2023 (2024)

Het NIPV is sinds 2023 verantwoordelijk voor de database natuurbranden. Dankzij verbeterde databronnen en meervoudige datavalidatie worden de data verzameld via een betrouwbaardere methodiek dan voorheen.
In 2023 woedden er in ons land 314 natuurbranden waarbij de brandweer ter plaatse is geweest. Daarnaast waren er 21 akkerbranden en 70 branden op militair terrein.

Jaarrapportage natuurbranden 2023
pdf | 1 MB | 07-05-2024

Natuurbrandsignaal ’23

Natuurbranden zijn zowel binnen als buiten Nederland een zeer actueel thema. De vraag is of en hoe natuurbranden in Nederland aan het veranderen zijn als gevolg van de klimaatverandering. Met welke (toekomstige) ontwikkelingen moeten we rekening houden? Een consortium van experts vanuit de kennisinstituten NIPV, KNMI, Wageningen University & Research (WUR), Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en Deltares heeft dit onderzocht.

Natuurbrand in De Meinweg en de evacuatie van Herkenbosch (2020)

De brand in het Nationaal Park De Meinweg in april 2020 behoort tot de grootste Nederlandse natuurbranden van de laatste jaren. In opdracht van Veiligheidsregio Limburg-Noord heeft NIPV de gebeurtenissen rondom deze natuurbrand geëvalueerd.

Overige NIPV-onderzoeken en -kennisdocumenten

Hieronder vindt u een overzicht van overige onderzoeken naar dit onderwerp.

NIPV in de media

NPO Radio 1 Nieuws & Co, 13 augustus 2024

Landschapsverandering en meer samenwerking in strijd tegen bosbranden

Met het oog op morgen, 2 augustus 2024

Waarom is er meer risico op natuurbranden?

AD, 13 juni 2024

Als jong meisje beleefde minister al het gevaar: nu steekt ze extra geld en kennis in bestrijding natuurbranden

Symposium Samen leren van natuurbranden (2022)

Tijdens dit symposium blikten 200 vertegenwoordigers van brandweer/crisisbeheersing, natuurbeheerders, defensie, ministeries, provincies, gemeenten en waterschappen terug op de natuurbranden van 2022. Ook trokken zij lessen voor de toekomst.

Northwestern European Wildfire Roundtable

Sinds april 2021 organiseert het NIPV in opdracht van negen veiligheidsregio’s de zogeheten Northwestern European Wildfire Roundtable. Dit is een digitale bijeenkomst waarbij experts vanuit verschillende, veelal Noordwest-Europese landen, kennis met elkaar delen door middel van presentaties en discussies. Onderstaand verslag geeft een inkijk in de opgedane inzichten vanuit dit internationale netwerk.

Verslag De inzichten in natuurbrandbeheersing vanuit een Noordwest-Europees perspectief
pdf | 731 KB | 01-11-2023

Project Extreme Wildfire Events Data Hub for Improved Decision Making

Dit Europese project zet zich in om kennis over extreem brandgedrag, veroorzaakt door een koppeling tussen een natuurbrand en de atmosfeer, te versterken. En om een tool te ontwikkelen waardoor mensen in de praktijk voorafgaand en tijdens een natuurbrand beter op de hoogte zijn van de kans op extreem brandgedrag en de gevolgen ervan.

Lees meer informatie over het EWED-project.

Externe bronnen

Verrijking Klimaateffectatlas Natuurbrandgevoeligheid – Huidige situatie en 2050 WH

Deltares (2021)

Klimaatverandering en het mobiliteitssysteem

KiM (2021)

Gebiedsgerichte aanpak

In de gebiedsgerichte aanpak trekt de brandweer samen op met natuurbeheerders en stakeholders die intensief gebruik maken van de natuur. Gezamenlijk inventariseren en beoordelen zij de risicovolle natuurgebieden en kijken ze hoe ze de risico’s op onbeheersbare branden kunnen beperken. Bijvoorbeeld door het aanleggen of versterken van natuurlijke barrières met minder brandbare vegetatie.

Documenten gebiedsgerichte aanpak

Informatievoorziening

Om het risico op en de verspreiding van natuurbranden in kaart te brengen, is informatievoorziening essentieel.

Early warning droogte (EWD)
Early warning droogte geeft met behulp van satellietdata een actueel beeld van de relatieve vochtigheid in vegetatie en daarmee een prognose van natuurbrandrisico’s.
Geodata
Actuele geodata helpt de brandweer bij het voorbereiden en effectief bestrijden van een natuurbrand. Vanuit diverse bronnen wordt informatie zoals waterwinning, hoogteverschillen, hoofdinfrastructuur en dergelijke aangeleverd. Deze zijn beschikbaar via Geo4OOV.
Natuurbrandverspreidingsmodel (NVBM)
Het natuurbrandverspreidingsmodel kan ingezet worden om de risico’s op natuurbranden zo klein mogelijk te houden. En als informatiebron bij het bestrijden en voorkomen van een onbeheersbare brand.
Risico Index Natuurbranden (RIN)
De RIN werkt met 17 parameters die duiding geven aan de kans op het ontstaan van een onbeheersbare natuurbrand.
Vegetatiekaarten op basis van satellietdata
Gedetailleerde vegetatiekaarten zijn een belangrijk instrument bij natuurbrandbeheersing. Door te weten waar welk type vegetatie staat, kunnen er voor risicobeheersing en incidentbestrijding maatregelen getroffen worden om onbeheersbare natuurbranden te voorkomen. De vegetatiekaarten op basis van satellietdata geven een landelijk gedetailleerd beeld en vormen o.a. input voor het natuurbrandverspreidingsmodel, de Risico Index Natuurbranden (RIN) en de gebiedsgerichte aanpak.

Documenten informatievoorziening

Landelijk specialisme natuurbrandbeheersing

Natuurbrandbeheersing is een van de landelijke specialismen van de brandweer. Bekijk meer informatie over het landelijk specialisme natuurbrandbeheersing.