Ron Bouwman ‘terug op het honk’ bij LEC IV
Juni 2022
“Industriële veiligheid is de eredivisie van de brandweerexpertise”
Ron Bouwman (49) is ‘terug op het honk’. Sinds 1 mei jl. geeft hij leiding aan de afdeling Industriële veiligheid van de VRR en is hij opnieuw programmamanager van het LEC IV. Opnieuw, want Bouwman stond in 2007, samen met toenmalig VRR-directeur Don Berghuijs, ook aan de wieg van het LEC BrandweerBRZO. Na 13 jaar activiteiten in de waterschapswereld en bij de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied kroop het bloed toch waar het niet gaan kon. De vacature van Hoofd IV en programmamanager van het LEC IV lonkte. “Want de industrie is de mooiste wereld om in te werken en er liggen meer dan genoeg nieuwe uitdagingen.”
“Ik moest er wel een tijdje over nadenken”, bevestigt Ron Bouwman. “Terugkeren in een eerdere functie bij een organisatie die je zelf hebt helpen opbouwen, is dat wel verstandig? In dit geval kan ik volmondig ‘ja!’ zeggen. Ik heb beslist niet het gevoel dat ik na 13 jaar terugkom om simpelweg verder te gaan waar ik destijds gebleven ben en al helemaal niet om alleen maar op de tent te passen. Ik heb nieuwe uitdagingen nodig om het beste uit mijn capaciteiten te halen. En die uitdagingen zijn er volop. Het LEC IV staat met zijn nieuwe identiteit ook aan het begin van een verder groei- en ontwikkeltraject en een aanzienlijke verbreding van zijn aandachtsgebied. Met de focus op nieuwe risico’s door onder andere de industriële energietransitie en op veel meer bedrijvencategorieën beneden de Brzo-drempel. Ik heb wel ideeën over de rol die het LEC als spil in het Netwerk IV in die veranderingsdossiers heeft te spelen.”
Ron is ervan overtuigd dat er geen mooier domein is om in te werken dan de industrie. Het is een wereld vol dynamiek, techniek en grote uitdagingen op veiligheidsgebied. Hij woont, samen met zijn vriendin, al jaren in Rotterdam, met uitzicht op een imposante skyline. Niet alleen van de stad, maar ook van het achterliggende immense gebied vol petrochemie en bruisende havenactiviteiten. “Rotterdam heeft het op één na grootste aaneengesloten industriecluster in de wereld’, vervolgt Ron. “Alleen Houston in Texas is groter. De uitdaging om de omgevingsveiligheid van dit enorme industriële complex te waarborgen, is dan ook enorm. Als je hier als brandweerexpert met industriële deskundigheid mag werken, speel je echt in de eredivisie van de inspectie en advisering. Want om de grote industriële spelers, veelal multinationals met sterke directies en stevige juridische fundamenten, te overtuigen en veranderingen af te dwingen, moet je zelf ook een heel sterk verhaal hebben. Dat spel maakt dit werk aantrekkelijk.”
Omdat het Rijnmondgebied als industrieel knooppunt in de wereldtop zit, is het volgens Ron logisch dat juist in deze regio ook veel hoogwaardige brandweerexpertise is opgebouwd. Midden- en West-Brabant, als tweede qua aantal Brzo-bedrijven, kan zich goed meten met Rotterdam-Rijnmond. “Maar in andere regio’s met minder hoogrisicobedrijven is het waarborgen van industriële veiligheid beslist niet minder belangrijk en ook niet minder ingewikkeld”, beklemtoont Ron Bouwman. “Zeker nu de verbreding van BRZO naar industriële veiligheid is in gezet, wordt het speelveld ook breder. Denk aan het industriecomplex van Amsterdam en de Zaanstreek”
Daarom is het volgens Ron goed dat het in 2007 gelanceerde LEC BrandweerBRZO in vijftien jaar tijd is uitgegroeid tot een gezaghebbend expertisecentrum, als spil van een landelijk vertakt deskundigheidsnetwerk van de veiligheidsregio’s. “Dat is de verdienste van Erwin de Bruin, die als mijn voorganger samen met zijn team en het landelijk netwerk de brandweerexpertise op Brzo-gebied naar zo’n hoog niveau heeft getild. In het werkveld van vergunningverlening, toezicht en handhaving telt de brandweer echt mee als deskundig toezichthouder en adviseur.”
En de brandweer kwam van ver, roept Ron in herinnering, terugblikkend naar 1999, toen in navolging van de Sevesorichtlijn de Nederlandse vertaalslag naar het Brzo 1999 werd gemaakt. “De brandweer moest de toezicht- en inspectietaken gaan uitvoeren en de voorbereiding op rampenbestrijding bij Brzo-bedrijven coördineren, maar van enige eenduidigheid in aanpak was geen sprake. De versnippering over gemeentelijke en regionale brandweerorganisaties maakte het lastig om effectief samen te werken met de veel meer landelijk opererende organisaties zoals Rijksinspecties, milieudiensten en industriekoepels. De eerste stap naar versterking en kennisuitwisseling was in 2005 de oprichting van het Centrum voor Industriële Veiligheid bij de VRR. Twee jaar later werd dat op nieuwe leest geschoeid tot het LEC BrandweerBRZO.”
De keuze voor de titel ‘expertisecentrum’ was volgens Ron weloverwogen, omdat het de ambitie belichaamt om kennis en deskundigheid vanuit het hele land te bundelen en in te zetten vóór het hele land. “Dat bleek een gouden greep, want dankzij die bundeling zijn we qua deskundigheid en positionering als erkende deskundige partner gekomen waar we nu zijn. De kwaliteit van de Brzo-uitvoeringstaken bij de brandweer is enorm verhoogd dankzij gedegen opleidingen. We werken met eenduidige criteria bij inspecties en advisering, ondersteunen de regio’s met handreikingen en andere kennisdocumenten en kunnen gebundelde deskundigheid vanuit alle veiligheidsregio’s inzetten ten behoeve van het hele land. Het LEC IV is een krachtige netwerkorganisatie geworden.”
Dat moet op zijn beurt nu sterker ankeren in het bredere netwerk van ketenpartners, om de uitdagingen voor de industriële veiligheid in de komende jaren nog beter te kunnen beantwoorden. En die uitdagingen ‘lokten’ ook Ron Bouwman terug, toen de combivacature van Hoofd IV/programmamanager LEC IV maar terug bleef komen op zijn LinkedIn account. “Na dertien jaar werkervaring in andere domeinen”, vat Ron samen. “Eerst zeven jaar in de waterschapswereld als interim manager vergunningverlening, toezicht of handhaving. Daarna stapte ik over naar de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. Ook een heel mooie organisatie in een werkgebied met lastige uitdagingen. De eerste jaren was ik daar hoofd bouwtoezicht voor complexe bouwwerken, zoals Schiphol en de Zuidas. Maar toen de milieuproblematiek bij Tata Steel begon te spelen, kreeg ik dat dossier onder mijn hoede. Zo keerde ik toch weer terug in het domein industrie, mijn oude liefde. Dat bleef altijd trekken en het LEC IV heeft volop nieuwe uitdagingen door de veranderingen in het industriële landschap, door andere veiligheidsrisico’s en de bredere taakopvatting die zich ook uitstrekt tot niet-Brzo bedrijven. En daarvan zijn er heel veel in Nederland. Kortom, het was tijd om deze stap te zetten.”
Ron is zich aan het inwerken en trekt de komende maanden het land en de regio in, om kennis te maken met zijn collega’s in het Netwerk IV. Veel mensen kent hij nog, want het is een ‘klein wereldje’. Maar hij ziet ook uit naar nieuwe kennismakingen en nieuwe gezichten. Hij hoopt dat hij, naast zijn drukke werkschema bij de VRR en het LEC IV, ook nog wat uurtjes overhoudt voor een van zijn hobbies: ambachtelijke alcoholdistillatie. Een liefhebberij die hem terugbrengt naar zijn roots als technoloog. “In de industrie draait het primair om techniek en technologie Dat leidthema verbindt voor mij werk en hobby, want ook distilleren draait om juist gebruik van techniek en beheersing van processen. Leuk om te doen, want als manager zit je toch vooral in meetings en bedrijfskundige zaken. Zo blijf ik ook in mijn hobbymatige interesse toch altijd verbonden met de basis van waar het in de industrie om draait.”
Lees ook
De eerste kandidaten voor het Traineeship Omgevingsveiligheid hebben zich gemeld. Op 5 maart ging de wervingscampagne online op de website van Brandweer Nederland en al binnen vier uur was de eerste reactie binnen.
Risicobeheersing en repressie zijn in het brandweerdomein de twee uitersten links en rechts in de veiligheidsketen. Maar verenigd in één persoon vormen ze een sterke combinatie. Mario Struik, specialist risicobeheersing bij Veiligheidsregio Utrecht, is één van de SIV’ers die kennis en kunde van beide taakvelden combineert in zijn brandweerloopbaan.
Joram Gielbert heeft op 1 februari zijn werkzaamheden voor de Veiligheidsregio Gelderland-Midden (VGGM) en het LEC IV beëindigd. Maar hij laat de industriële veiligheid beslist niet los, want als zelfstandig adviseur blijft hij in grote lijnen hetzelfde werk doen.
De inzet van waterschermen of waterstralen om bij chemische incidenten gas- of dampwolken te beïnvloeden, heeft vaak maar een beperkt effect.
Het afgelopen jaar stond voor het LEC IV vooral in het teken van het verstevigen van zijn positie en relaties in het netwerk van veiligheidspartners.
Directeur Risico- en Crisisbeheersing Edith van der Reijden geeft inzicht in samenwerking en veilige energietransitie.
Het Joint Research Centre van de Europese Commissie heeft een leidraad gepubliceerd voor het beheersen van risico’s van ‘Natech’ calamiteiten; industriële incidenten veroorzaakt door natuurgeweld, zoals aardbevingen, overstromingen of extreme temperaturen.
De Landelijke Handhavingsstrategie Brzo is aangepast aan de Omgevingswet en heet nu Landelijke Handhavingsstrategie Seveso-inrichtingen. Het betreft een wetstechnische en tekstuele wijziging. Inhoudelijk zijn er geen wijzigingen.
Johan Braker, veiligheidsconsultant Industriële Veiligheid bij Veiligheidsregio Groningen, vertelt over zijn boeiende werk.