Loftrompet voor het Rode Kruis

22 maart 2022

Van nuffig imago naar professionele organisatie: Rode Kruis speelt na jaren weer een rol van betekenis.

Ik zit nu al ruim 35 jaar in het vak van de rampenbestrijding en crisisbeheersing. In die jaren heb ik regelmatig direct of indirect te maken gehad met het Rode Kruis (RK). En… de eerste dertig jaar was dat vaak niet alleen maar positief. Vele jaren lang had het Rode Kruis in het kader van de Nederlandse rampenbestrijding een nuffig imago. Overwegend oude mannen waren vooral bezig met het behartigen van het Rode Kruis belang maar feitelijk was het Rode Kruis van bijzonder weinig waarde voor die rampenbestrijding.

Men kon geneeskundige colonnes ophoesten en speelde een rol bij een eventuele opvang van slachtoffers (dat dan weer met oude breidende dames) maar in de praktijk had je daar weinig aan gedurende de eerste uren. Kortom – de lezer begrijpt het – ik kleur het wat extra in, maar feitelijk speelde het Rode Kruis bij rampen en crisis in het eigen land (let op: over de rol van het Rode Kruis ver weg gaat dit stukje niet!) geen enkele rol van betekenis. Regio’s waren ook steeds minder bereid een cent aan die rol van het Rode Kruis uit te geven.

Hoe anders is dat de laatste jaren. Waarschijnlijk hebben nieuw binnengekomen directieleden en andere jonge enthousiaste medewerkers een ‘boost’ gegeven aan de organisatie. Daarbij zal zeker de komst en het initiatief van Ready2Help en recente crises een fors vliegwieleffect hebben gesorteerd.

Een aantal jaren geleden startte het RK met het idee (onder andere geïnspireerd door het Oostenrijkse RK) om een nieuw type vrijwilligers te werven – burgerhulpverleners –  en die bij rampen en crisis dan flexibel in te kunnen zetten, op oproepbasis, zonder verplichte tijdsinvestering of trainingen. Zelf betwijfelde ik of het zou gaan werken in een land dat gelukkig zo schaars rampspoed kende. Snel waren er enkele duizenden Ready2Helpers en tijdens de vluchtelingencrisis van 2015-2016 steeg dat naar enkele tienduizenden. In de jaren daarna was er minder te doen, op enkele initiatieven na, zoals bijvoorbeeld de samenwerking met de politie om te ondersteunen bij het zoeken naar urgent vermiste personen en het ondersteunen van waterschappen met het leggen van zandzakken. 

De echte vlucht naar voren kwam natuurlijk met de coronacrisis. Bij deze crisis bleek het systeem van Ready2Help van grote waarde en nam het aantal Ready2Helpers ook toe van 43.000 naar ruim 90.000. Op veel manieren verleenden deze vrijwilligers van het RK hand en spandiensten, zoals het inpakken en uitdelen van voedselpakketten, begeleiden van patiënten in zorginstellingen, ondersteuning in test- en vaccinatiestraten van de GGD, inrichten van opvanglocaties voor dak- en thuisloze personen en het doen van boodschappen voor kwetsbare mensen in thuisisolatie.

Inmiddels zijn er bijna 100.000 vrijwilligers bij Ready2Help en is het Rode Kruis soepel van de coronacrisis overgestapt naar de Oekraïnecrisis en speelt het inmiddels al een cruciale rol bij de opvang. Daarbij is het RK niet alleen een organisatie met een groot leger aan vrijwilligers maar ook inmiddels met een goede professionele organisatie geworden die heel goed weet dat ze met vele andere partners – en een stevig netwerk –  een betekenisvolle rol kan spelen. Hulde dus.

Menno van Duin, lector Crisisbeheersing

Lees ook

28-03-2024
Diploma-uitreiking 53e voltijdopleiding Brandweerofficier: ‘De brandweer past echt bij mij’ 

Negentien studenten hebben succesvol de 53e voltijdopleiding Brandweerofficier afgerond. Zij ontvingen tijdens een feestelijke uitreiking hun diploma. Maaike Wittink is een van hen en vertelt hoe zij de opleiding heeft ervaren.  

26-03-2024
Nieuwe release maakt samenwerken in het LCMS gemakkelijker

In Nederland maken zo’n 200 crisispartners gebruik van het Landelijk Crisis Management Systeem (LCMS). Via het LCMS wisselen zij voor, tijdens en na een crisis informatie met elkaar uit. Zoals tekst, documenten en geografische dat.

22-03-2024
Nieuwe opleiding Medewerker vakbekwaamheid 

Deze nieuwe opleiding sluit aan op de behoefte van het werkveld aan breed opgeleide medewerkers. Ook is er steeds meer vraag naar modules die aansluiten bij individuele leerbehoeften.

21-03-2024
“Op het moment dat je ernaartoe gaat, ben je er zo intensief mee bezig”

Job Kramer vertelt over zijn ervaringen als teamleider tijdens de USAR-inzet in Turkije.

19-03-2024
Bouwregelgeving voor de brandveiligheid op Bonaire, Sint Eustatius en Saba

Het NIPV onderzocht de brandveiligheidssituatie in gebouwen op de BES-eilanden. En adviseert een aantal verbeteringen.

18-03-2024
“Je krijgt out of the box ideeën en oplossingen aangereikt”

De nieuwe startdatum van de minor Publieke veiligheid: brandweerzorg en crisisbeheersing is bekend: 2 september 2024. Kelly van Ruler vertelt waarom zij de minor is gaan volgen. En hoe ze erop terugkijkt.

15-03-2024
Verwantencontact.nl wordt ikzoekmijnnaaste.nl

De communicatie naar burgers over SIS, slachtofferinformatiesystematiek, wordt vanaf 15 maart 2024 ‘ikzoekmijnnaaste’. SIS is een landelijk afgesproken werkwijze om naasten te informeren bij een grootschalig incident. Als SIS is geactiveerd dan dienen burgers een zoekvraag in via ‘ikzoekmijnnaaste’.

14-03-2024
Effectiviteit waterschermen bij gas- of dampwolken van veel factoren afhankelijk 

De inzet van waterschermen of waterstralen om gas- of dampwolken te beïnvloeden, heeft vaak maar een beperkt effect. Dit effect hangt af van veel factoren: bijvoorbeeld het soort gas/damp, de uitstroomsnelheid, de windrichting en de manier waarop een waterscherm wordt ingezet.

12-03-2024
Onderzoek naar de noodzaak van aandachtsgebieden langs tunnels

Bij incidenten met gevaarlijke stoffen in tunnels bieden tunnels in Nederland voldoende bescherming voor de omgeving. Dit blijkt uit het onderzoek dat het NIPV heeft gedaan in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.