Blog: Dilemma’s rond de USAR-teams

9 februari 2023

De waarde van het hulpteam ter plaatse is aanmerkelijk groter dan alleen het redden van slachtoffers, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.

Hulpverleners bij aardbeving Turkije

Na iedere aardbeving of andere situatie met instortingen komen vanuit de gehele wereld USAR-teams naar de plaats des onheils om reddingswerkzaamheden te verrichten. Als het aantal uitzendingen van deze teams wordt afgezet tegen het aantal succesvolle reddingen zou hier beter gestopt kunnen worden. Het aantal reddingen is vrijwel altijd zeer gering en veelvuldig wordt er niemand levend uit het puin gehaald.

Cru gezegd zou dat geld dus beter uitgegeven kunnen worden door het totaal van alle kosten gewoon over te maken naar het betreffende land c.q. betrokken NGO’s. Daarbij moet niet vergeten worden dat (sommige van) deze teams ter plaatse ook weer gebruik maken van schaarse middelen (bijvoorbeeld auto’s en voedsel).

Toch is deze redenering veel te eenzijdig en zijn er zeker diverse redenen te noemen waarom het sturen van deze – veel aandachttrekkende – hulpteams ook nuttig kan zijn. Het is soms een waardevol politiek gebaar dat ook weer kan aanzetten de banden met het betreffende land te versterken. Het helpt soms mee om het thuisland van dat team bewust te maken van de ernst van de situatie (hetgeen de giften soms doet toenemen).

Verder is de waarde van de teams ter plaatse altijd beduidend groter dan alleen het redden van personen. Ook het onder het puin vandaan halen van overledenen heeft voor de nabestaanden grote waarde. Duidelijkheid is over het algemeen beter dan lange onzekerheid. Daarnaast brengen deze teams vaak enige structuur ter plaatse in de hulpverlening en de reddingswerkzaamheden. Bij elkaar wordt over het algemeen de inzet van deze teams ter plaatse zeer gewaardeerd en ook dat is het nodige waard.

Dat er deze keer daadwerkelijk mensen (al zo’n 10) zijn gered is zeer uitzonderlijk en geeft ook aan dat dit keer men ook echt snel ter plaatse was. In het verleden ging er soms erg veel tijd overheen alvorens toestemming e.d. was verleend om naar het gebied te vertrekken en werd bij aankomst ook nog veel tijd verloren.

Ten slotte is ons Nederlandse USAR-team inmiddels zo ervaren en getraind dat het ook in eigen land prima inzetbaar is – ook voor andere klussen dan de primaire werkzaamheden. Ook hiervoor zijn soms nog net te veel drempels.

Menno van Duin
lector Crisisbeheersing

Lees ook

06-05-2025
Release LCMS 2025 Q2 – TGV

Op dit moment zijn we bezig met de uitrol van de release LCMS Q2 2025 – TGV.

06-05-2025
Steeds vaker inzet van drones en robots tijdens incidenten

Drones en robots zijn niet meer weg te denken tijdens een inzet, dankzij het landelijk brandweerspecialisme Team digitale verkenning (TDV).

06-05-2025
Situationele commandovoering centraal bij kennisuitwisseling in Finland 

Het NIPV was in april vertegenwoordigd op het congres van de Finse Vereniging van Brandweerofficieren. Op dit congres wordt veel internationale kennis gedeeld.

06-05-2025
Samenwerken aan een klimaatbestendig Limburg

Sinds 2018 werken allerlei partijen in Limburg samen aan klimaatadaptatie via de Klimaatadaptatietafel Limburg. Jeroen Hendrikx van Veiligheidsregio Limburg-Noord vertelt.

06-05-2025
“Veranderingen zijn niet altijd makkelijk, maar ik zie vooral kansen” 

Jitske Tensen startte in februari als teammanager Ondersteuning Onderwijs bij het NIPV. Ze kreeg zoals ze het zelf noemt “een vliegende start.” 

01-05-2025
Klimaatveiligheid: denk mee over prioriteiten van crisisorganisaties

In opdracht van het programma Klimaatveiligheid van het NIPV heeft kennisinstituut Deltares 10 knelpunten en 10 aanbevelingen geïdentificeerd in de (bovenregionale) samenwerking van crisisorganisaties. Denkt u mee over de implementatie van de aanbevelingen?

30-04-2025
Samenwerken aan een datagedreven aanpak van brand(weer)risico’s

Hoe kun je brand(weer)risico’s zo in beeld hebben dat je gerichte preventie en een adequate incidentbestrijding kunt organiseren?

30-04-2025
Langdurige crisis of langdurige inzet? Nieuwe inzichten in crisisbeheersing

Hoe kunnen we langdurige, complexe situaties duiden en welke gevolgen heeft dit voor de inrichting van de Nederlandse crisisbeheersing, met name binnen de veiligheidsregio’s?

30-04-2025
Geslaagde praktijkexperimenten rookgaskoeling

Deze week voeren onderzoekers van het NIPV, samen met brandweermensen uit de veilgheidsregio’s, praktijkexperimenten uit met met verschillende manieren van rookgaskoeling.