Blog: Dilemma’s rond de USAR-teams

9 februari 2023

De waarde van het hulpteam ter plaatse is aanmerkelijk groter dan alleen het redden van slachtoffers, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.

Hulpverleners bij aardbeving Turkije

Na iedere aardbeving of andere situatie met instortingen komen vanuit de gehele wereld USAR-teams naar de plaats des onheils om reddingswerkzaamheden te verrichten. Als het aantal uitzendingen van deze teams wordt afgezet tegen het aantal succesvolle reddingen zou hier beter gestopt kunnen worden. Het aantal reddingen is vrijwel altijd zeer gering en veelvuldig wordt er niemand levend uit het puin gehaald.

Cru gezegd zou dat geld dus beter uitgegeven kunnen worden door het totaal van alle kosten gewoon over te maken naar het betreffende land c.q. betrokken NGO’s. Daarbij moet niet vergeten worden dat (sommige van) deze teams ter plaatse ook weer gebruik maken van schaarse middelen (bijvoorbeeld auto’s en voedsel).

Toch is deze redenering veel te eenzijdig en zijn er zeker diverse redenen te noemen waarom het sturen van deze – veel aandachttrekkende – hulpteams ook nuttig kan zijn. Het is soms een waardevol politiek gebaar dat ook weer kan aanzetten de banden met het betreffende land te versterken. Het helpt soms mee om het thuisland van dat team bewust te maken van de ernst van de situatie (hetgeen de giften soms doet toenemen).

Verder is de waarde van de teams ter plaatse altijd beduidend groter dan alleen het redden van personen. Ook het onder het puin vandaan halen van overledenen heeft voor de nabestaanden grote waarde. Duidelijkheid is over het algemeen beter dan lange onzekerheid. Daarnaast brengen deze teams vaak enige structuur ter plaatse in de hulpverlening en de reddingswerkzaamheden. Bij elkaar wordt over het algemeen de inzet van deze teams ter plaatse zeer gewaardeerd en ook dat is het nodige waard.

Dat er deze keer daadwerkelijk mensen (al zo’n 10) zijn gered is zeer uitzonderlijk en geeft ook aan dat dit keer men ook echt snel ter plaatse was. In het verleden ging er soms erg veel tijd overheen alvorens toestemming e.d. was verleend om naar het gebied te vertrekken en werd bij aankomst ook nog veel tijd verloren.

Ten slotte is ons Nederlandse USAR-team inmiddels zo ervaren en getraind dat het ook in eigen land prima inzetbaar is – ook voor andere klussen dan de primaire werkzaamheden. Ook hiervoor zijn soms nog net te veel drempels.

Menno van Duin
lector Crisisbeheersing

Lees ook

21-07-2025
Binnen 30 minuten beeldvorming met dronebeelden

Sinds kort ondersteunt Bram Seen het landelijke specialisme Team digitale verkenning (TDV) als landelijk coördinator. Wat zijn de plannen?

17-07-2025
NIPV en WVSV bundelen krachten voor efficiëntere personeelsdata-uitvraag

Om veiligheidsregio’s te ontlasten bij de jaarlijkse uitvragen van personeelsgegevens, hebben het NIPV en de Werkgeversvereniging Samenwerkende Veiligheidsregio’s (WVSV) de handen ineengeslagen.

16-07-2025
Veiligheidsregio’s en NIPV versterken landelijke incidentinzichten

Om beter voorbereid te zijn op de toenemende complexiteit van incidenten en crises bundelen zeven veiligheidsregio’s en het NIPV hun krachten in een vernieuwend dataproject.

16-07-2025
Veiligheid van schone mobiele energieopweksystemen in kaart gebracht

Het NIPV heeft in opdracht van Bryntell, een organisatie die zich op flexibiliteit in energielevering richt, de veiligheidsaspecten van schone mobiele energieopweksystemen (SMEOS) onderzocht.

14-07-2025
Logistiek & ondersteuning haakt aan op ontwikkelingen landelijke ondersteuning

Effectiever samenwerken tussen regio’s op logistiek gebied: lees welke impuls het landelijk specialisme Logistiek & ondersteuning krijgt.

11-07-2025
Verkenning: bijdrage Rode Kruis bij grootschalige stroomuitval

In opdracht van het Rode Kruis heeft het NIPV onderzocht welke rol de verbindingsdienst en de Humanitaire Servicepunten (HSP’s) van het Rode Kruis kunnen spelen bij langdurige en grootschalige stroomuitval.

10-07-2025
Pilot projectwerkplaats: inventarisatie gevolgen hitte en droogte afgerond

Voor een betere voorbereiding op extreme hitte en extreme droogte zijn de mogelijke gevolgen voor publieke veiligheid en mogelijke betrokken partners in kaart gebracht.

10-07-2025
Nieuwe leergang Jeugdbrandweer Junioren gelanceerd 

Tijdens de landelijke coördinatorendag van de Jeugdbrandweer in mei is de nieuwe leergang Jeugdbrandweer Junioren gepresenteerd. Het NIPV heeft bijgedragen aan het samenstellen van het onderwijsmateriaal samen met jeugdleiders uit de veiligheidsregio’s.

10-07-2025
Lage risicoperceptie, maar wel informatiebehoefte: burgers willen anders geïnformeerd worden over klimaatrisico’s

Veel Nederlanders onderschatten de risico’s van klimaatverandering, terwijl ze wel behoefte hebben aan meer informatie – en dat het liefst op een andere manier dan nu gebeurt.