Blog: Dilemma’s rond de USAR-teams

9 februari 2023

De waarde van het hulpteam ter plaatse is aanmerkelijk groter dan alleen het redden van slachtoffers, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.

Hulpverleners bij aardbeving Turkije

Na iedere aardbeving of andere situatie met instortingen komen vanuit de gehele wereld USAR-teams naar de plaats des onheils om reddingswerkzaamheden te verrichten. Als het aantal uitzendingen van deze teams wordt afgezet tegen het aantal succesvolle reddingen zou hier beter gestopt kunnen worden. Het aantal reddingen is vrijwel altijd zeer gering en veelvuldig wordt er niemand levend uit het puin gehaald.

Cru gezegd zou dat geld dus beter uitgegeven kunnen worden door het totaal van alle kosten gewoon over te maken naar het betreffende land c.q. betrokken NGO’s. Daarbij moet niet vergeten worden dat (sommige van) deze teams ter plaatse ook weer gebruik maken van schaarse middelen (bijvoorbeeld auto’s en voedsel).

Toch is deze redenering veel te eenzijdig en zijn er zeker diverse redenen te noemen waarom het sturen van deze – veel aandachttrekkende – hulpteams ook nuttig kan zijn. Het is soms een waardevol politiek gebaar dat ook weer kan aanzetten de banden met het betreffende land te versterken. Het helpt soms mee om het thuisland van dat team bewust te maken van de ernst van de situatie (hetgeen de giften soms doet toenemen).

Verder is de waarde van de teams ter plaatse altijd beduidend groter dan alleen het redden van personen. Ook het onder het puin vandaan halen van overledenen heeft voor de nabestaanden grote waarde. Duidelijkheid is over het algemeen beter dan lange onzekerheid. Daarnaast brengen deze teams vaak enige structuur ter plaatse in de hulpverlening en de reddingswerkzaamheden. Bij elkaar wordt over het algemeen de inzet van deze teams ter plaatse zeer gewaardeerd en ook dat is het nodige waard.

Dat er deze keer daadwerkelijk mensen (al zo’n 10) zijn gered is zeer uitzonderlijk en geeft ook aan dat dit keer men ook echt snel ter plaatse was. In het verleden ging er soms erg veel tijd overheen alvorens toestemming e.d. was verleend om naar het gebied te vertrekken en werd bij aankomst ook nog veel tijd verloren.

Ten slotte is ons Nederlandse USAR-team inmiddels zo ervaren en getraind dat het ook in eigen land prima inzetbaar is – ook voor andere klussen dan de primaire werkzaamheden. Ook hiervoor zijn soms nog net te veel drempels.

Menno van Duin
lector Crisisbeheersing

Lees ook

15-12-2025
Nieuwe look voor webpagina’s LEC Industriële Veiligheid

De webpagina’s van het LEC Industriële Veiligheid hebben een nieuwe ‘look’. Met de nieuwe indeling en lay-out willen we de vindbaarheid van thema’s en documentatie verbeteren.

15-12-2025
Jaarplan LEC en Netwerk Industriële Veiligheid 2026: focus op doorontwikkeling samenwerking

Versterking van samenwerking is een van de speerpunten in het Jaarplan 2026 van het LEC Industriële Veiligheid (LEC IV) en het Netwerk Industriële Veiligheid (IV). Een greep uit de highlights voor komend jaar.

15-12-2025
Training gedragsbeïnvloeding: steun voor effectieve advies- en inspectiepraktijk

Het LEC Industriële Veiligheid biedt een training gedragsbeïnvloeding voor specialisten industriële veiligheid aan. Op 15 januari start de volgende training.

15-12-2025
“Maak principiële keuzes voor veiligheid en economie”

Voor het eerst trokken het Netwerk Industriële Veiligheid en het Netwerk Omgevingsveiligheid samen op in de organisatie van de halfjaarlijkse netwerkdag van het LEC Industriële Veiligheid. Een terugblik.

15-12-2025
Eén jaar traineeship: van leren naar vaste werkplek

Het traineeship Omgevingsveiligheid pakt goed uit, zowel voor de trainees als voor de deelnemende veiligheidsregio’s. Dat blijkt ook uit dit interview met twee trainees..

15-12-2025
Werving landelijk regisseur spoorveiligheid

In de loop van komend jaar kunnen de veiligheidsregio’s beschikken over een landelijk regisseur spoorveiligheid. De regisseur wordt aangesteld en betaald door de gezamenlijke veiligheidsregio’s.

12-12-2025
“Het delen van kennis vind ik het leukste wat er is”

De rol van ploegchef en de manier van opleiden heb ik enorm zien veranderen in de afgelopen decennia”, vertelt Jos Dijkgraaf.

12-12-2025
Energiehubs en veiligheidsrisico’s: het geheel is meer dan de som der delen

Omdat energiehubs relatief nieuw zijn, is er nog weinig bekend over de mogelijke veiligheidsrisico’s. Het NIPV voerde daarom een verkennend onderzoek uit.

11-12-2025
Zowel boogmethode als 3D-pulsmethode is geschikt om effectief rookgassen te koelen

De boogmethode en de 3D-pulsmethode koelen rookgassen effectief. De continue boogmethode met lage druk geeft de meeste koeling.