Bevoegdheden van burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) digitale incidenten onderzocht

16 januari 2023

Wat kunnen (en mogen) burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij digitale incidenten van het Rijk verwachten en andersom?

Het Veiligheidsberaad heeft het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) verzocht een verkenning uit te voeren naar bestuur­lijke bevoegdheden bij (dreigende) digitale incidenten. Daarbij gaat het om juridische bevoegdheden en andere interventies van burgemeesters en/of voorzitters van veiligheidsregio’s.

Digitale ontwrichting als crisisscenario

De digitalisering van de samenleving blijft één van de grote ontwikkelingen van deze tijd. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in een onverminderd tempo op. Dit brengt vele kansen voor de samenleving met zich mee. Maar zorgt, vanwege onze toenemende afhankelijkheid van digitale systemen, ook voor kwetsbaarheden. De vervlechting van digitale systemen en maatschappelijke processen zorgt ervoor, dat we als samenleving rekening moeten houden met digitale ontwrichting als crisisscenario.

Wat zijn de bevoegdheden van burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) cyberincidenten?

Burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s hebben géén specifieke bevoegdheden waarmee zij bij cyberincidenten in kunnen grijpen. Wel staan hen, zo blijkt uit deze studie, in de ‘koude/ lauwe fase’ andere interventies ter beschikking op het gebied van cyberwaakzaamheid en cyberweerbaarheid. Denk hierbij aan interventies op het gebied van vergunningen, risicodialoog en stakeholdermobilisatie. Deze interventies bieden burgemeesters (vanuit hun rol als bestuurder, aanjager en bemiddelaar) aangrijpingspunten voor het bevorderen van cyberwaakzaamheid en -weerbaarheid. Deze interventies worden in praktijk niet of nauwelijks gebruikt.

Net zoals in de ‘koude/lauwe fase van een (dreigende) crisis’, beschikt een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio’s in de ‘warme fase’ over reguliere bevoegdheden ten aanzien van openbare orde en veiligheid. Een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio beschikt niet over specifieke bevoegdheden die hij/zij kan inzetten bij digitale incidenten. Net als bij andere bovenregionale crises spelen er bij digitale incidenten, waarbij meerdere regio’s betrokken zijn, wel een aantal terugkerende vragen en onduidelijkheden. Onder meer op het gebied van informatievoorziening, bestuurlijke afstemming en wederzijdse verwachtingen: wat kan (en mag) een burgemeester/voorzitter veiligheidsregio bij digitale incidenten van het Rijk (NCTV, NCSC) verwachten en andersom?

Lees ook

05-12-2024
Winst te behalen op klimaatveiligheid door veiligheidsregio’s

De Handreiking Veilige Klimaatadaptatie geeft concrete handvatten en tips op het gebied van beleid, in te zetten instrumenten en concrete maatregelen.

05-12-2024
Winst te behalen op klimaatveiligheid door veiligheidsregio’s

De Handreiking Veilige Klimaatadaptatie geeft concrete handvatten en tips op het gebied van beleid, in te zetten instrumenten en concrete maatregelen.

04-12-2024
Zo beperk je explosierisico’s bij lithium-ion energieopslagsystemen

Het NIPV heeft onderzoek gedaan naar de explosiemaatregelen bij energieopslagsystemen (EOS’en) die lithium-ion batterijen bevatten.

03-12-2024
Geactualiseerde Handreiking multidisciplinaire afstemming incidentbestrijding in wegtunnels

De aangepaste handreiking toont aan dat afstemming van wezenlijk belang is bij incidentbestrijding in tunnels.

28-11-2024
225 ongevallen met voorrangsvoertuigen in 2022 en 2023

De politie was bij 153 ongevallen betrokken, de ambulance bij 52 ongevallen en de brandweer bij 14 ongevallen. Deze cijfers komen uit het tweejaarlijkse onderzoek dat vandaag is gepubliceerd.

27-11-2024
Gebouwbranden met zonnepanelen voor het eerst in kaart gebracht

Het NIPV, TNO en NEN hebben voor het eerst in kaart gebracht bij hoeveel gebouwbranden er tussen 2022 en 2023 een zonne-energiesysteem betrokken was.

26-11-2024
Uhd-blussysteem onder voorwaarden geschikt om batterijen van elektrische voertuigen te blussen

Dit blijkt uit een brandexperiment met 2 elektrische auto’s en aanvullend onderzoek door het NIPV.

25-11-2024
Werkbeleving (oud-)brandweerofficieren: schakelen tussen warm, koud en privé

Brandweerofficieren zijn over het algemeen tevreden over hun werk. Er zijn verschillen in beleving die verband houden met gender, aanstelling, de mate van werkervaring en de gevolgde opleiding.

22-11-2024
Ondertekening samenwerkingsakkoord leergang Leiderschap in Veiligheid 

Donderdag 21 november ondertekenden vertegenwoordigers van de Academie Nationale Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), de Nederlandse Defensie Academie, het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) en de Politieacademie een samenwerkingsakkoord Leiderschap in Veiligheid (LNV).