Leerblok Werken met de Omgevingswet en (de-)centrale regels

Sinds 1 januari 2024 is de Omgevingswet van kracht. Deze wet introduceert een aantal nieuwe beleidsinstrumenten, zoals de omgevingsvisie, het omgevingsprogramma en het omgevingsplan. Dit biedt mogelijkheden voor maatwerk en eigen beleid. Voor medewerkers van de veiligheidsregio betekent dit dat zij toegevoegde waarde kunnen leveren aan het bevoegd gezag voor de invulling van het beleid op het gebied van fysieke veiligheid.

De Omgevingswet zorgt voor meer afwegingsruimte om doelen voor bijvoorbeeld de fysieke veilige en gezonde leefomgeving te bereiken, o.a. door versterking van de positie van decentrale overheden. Dit houdt in dat gemeenten straks meer ruimte hebben om regels op te stellen (de decentrale regels), tenzij er een overkoepelend belang is (de centrale regels en programma’s). De centrale regels zijn vastgelegd in vier Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s) en de Regeling Omgevingswet.

In het leerblok Werken met de Omgevingswet en (de)centrale regels wordt nader ingegaan op de instrumenten omgevingsvisie, omgevingsprogramma en omgevingsplan en op de inbreng van de adviseur van de veiligheidsregio in deze instrumenten. Daarnaast maakt u kennis met de vier AMvB’s: Omgevingsbesluit, Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl), Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). U leert wat de doelen van de AMvB’s zijn, hoe de AMvB’s globaal werken, het verband tussen de AMvB’s en hoe u deze toepast in samenhang met het regionaal risicoprofiel en beleidsplan.

Voor wie is deze opleiding bedoeld?

Dit leerblok is bedoeld voor medewerkers en specialisten bij veiligheidsregio’s die zich bezighouden met adviseren over een veilige leefomgeving en/of vergunningen op het gebied van omgevings- en gebouwveiligheid. Het leerblok is ook toegankelijk en waardevol voor alle partners binnen de Omgevingswet die veiligheid en/of gezondheid in hun portefeuille hebben. Denk bijvoorbeeld aan adviseurs (externe) veiligheid bij het Rijk, provincies, gemeenten en omgevingsdiensten, adviseurs waterveiligheid bij waterschappen of gezondheidskundig adviseurs van de GGD.

Wat leert u?

Na het volgen van dit leerblok:

• heeft u kennis van de grote lijnen van de Omgevingswet:
  • Aanleiding
  • Maatschappelijke doelen
  • Verbeterdoelen
• heeft u kennis van de verschillende instrumenten van de Omgevingswet
• weet u wat er met deze instrumenten geregeld kan worden op het gebied van veiligheid
• heeft u inzicht in de wettelijke en niet-wettelijke adviesmogelijkheden in relatie tot deze instrumenten
• weet u wat de relatie is tussen het regionaal risicoprofiel en het regionaal beleidsplan enerzijds en de omgevingsvisie en het omgevingsplan anderzijds.
• kent u de lokale afwegingsruimte binnen de Omgevingswet
• heeft u inzicht in het perspectief vanuit gemeenten, zoals:
  • Beleids- en besluitvormingsprocessen binnen de gemeente
  • Verschillende sturingsstijlen die gemeenten kunnen hanteren
  • Belangrijke thema’s voor gemeenten
• beschikt u over inhoudelijke en procesmatige bouwstenen voor uw advisering en kunt u die in uw advisering toepassen, zoals:
  • De kernwaarden veiligheidsregio’s
  • Het acht stappenplan van de VNG
  • Informatieblad energietransitie voor veiligheidsregio’s
• heeft u voorbeelden van de manier waarop veiligheid in een omgevingsvisie of omgevingsplan kan worden geborgd.
• kunt u beargumenteren welke beïnvloedingsmogelijkheden u zou inzetten om de doelen vanuit de omgevingsvisie te bereiken.
• weet u wat de AMvB’s globaal inhouden en wat de doelstellingen van de AMvB’s zijn
• kunt u beoordelen in hoeverre de AMvB’s voldoende input geven om in samenhang met het regionaal risicoprofiel en het regionaal beleidsplan een veilige leefomgeving te creëren of dat decentrale regels nodig zijn
• kunt u op hoofdlijnen een plan uitwerken om te adviseren of tot toezichthoudende activiteiten te komen over vraagstukken op het gebied van (het creëren van) een veilige leefomgeving
• weet u de interactie tussen gebouw en omgeving zowel op inhoud als qua adviesproces te duiden
• kunt u omgevingsrisico’s en brandveiligheidsrisico’s in gebouwen op hoofdlijnen duiden en beoordelen voor vraagstukken op het gebied van het creëren van een veilige leefomgeving en (brand)veilige gebouwen
• kunt u inschatten welke centrale regels van toepassing zijn op vraagstukken over een veilige leefomgeving met brandveilige gebouwen
• kunt u een vraagstuk op het gebied van het creëren van een veilige leefomgeving integraal, vanuit de verschillende crisistypes, benaderen
• weet u hoe de inwerkingtreding van de AMvB’s het werk en de rol van een medewerker of specialist op het gebied van risicobeheersing of –management gaat beïnvloeden.

Programma

Dit leerblok bestaat uit:

• een e-module (2 uur)
• voorbereidingsopdrachten (8 uur)
• drie interactieve klassikale lesdagen (6 uur per lesdag).

E-module

Het leerblok start met zelfstudie aan de hand van een e-module. Hierin zit de les- en leerstof waar de lesdagen op voortborduren. In de e-module komen de volgende thema’s aan bod:

• introductie leerblok
• doelen van de Omgevingswet
• instrumenten van de Omgevingswet (omgevingsvisie, omgevingsprogramma, omgevingsplan en omgevingsvergunning)
• centrale regels: AMvB’s (Omgevingsbesluit, Bkl, Bal en Bbl) en Regeling Omgevingswet
• verwijzing naar bronnen (naslagwerk).

Voorbereidingsopdrachten

Voorafgaand aan de lesdagen maakt u een aantal voorbereidingsopdrachten. Het gaat hierbij zowel om het bestuderen van bronnen als om het uitwerken van opdrachten, zoals het voorbereiden van een presentatie over de omgevingsvisie en het omgevingsplan, het uitwerken van een advies aan de gemeente over het omgevingsplan en het beschrijven van de relatie tussen de thema’s van het regionaal risicoprofiel en het regionaal beleidsplan en omgevingsplan.

Interactieve klassikale lesdagen

Tijdens de eerste lesdag worden de instrumenten van de Omgevingswet en de inbreng van de adviseur van de veiligheidsregio behandeld. Tijdens de laatste twee lesdagen werkt u aan een praktijkopdracht op basis van casuïstiek. U leert hoe u moet werken met de Omgevingswet en de AMvB’s. Hierbij is ook aandacht voor het praktisch leren toepassen van planregels.

Studiebelasting

De totale studielast bedraagt naar schatting 28 uur, waarvan 18 contacturen.

Wat ontvangt u bij afronding?

Na afloop van het leerblok ontvangt u een bewijs van deelname.

Contact

Decanaat Risicomanagement