Blog: Zowel één landelijk als lokale steunpunten gewenst!*

14 maart 2022

Voorkom dat mensen van het kastje naar de muur worden gestuurd.

Jan Mans – burgemeester van Enschede ten tijde van de vuurwerkramp – werd in 2000 overvallen toen opeens een legertje ambtenaren van VWS op de stoep stond in het gemeentehuis van Enschede en hem aangaf dat een informatie- en adviescentrum zou worden opgestart.

Dit onverwachte activisme vanuit het ministerie was een rechtstreeks gevolg van de parlementaire enquêtecommissie Bijlmerramp (rapport verscheen in 1999) die vaststelde dat indertijd in 1992 een goede gecoördineerde informatievoorziening ontbrak. De toenmalige minister (mevrouw Borst) moest bijna aftreden en had in 2000 haar lesje geleerd.

De kern van een IAC is dat het uitgaat van de één loketfunctie. Een slachtoffer van een calamiteit of andere directe betrokkene dient niet steeds van het kastje naar de muur te worden gestuurd. Er wordt fysiek dan wel virtueel één plaats gecreëerd waar deze persoon terecht kan. Achter dat ene loket zijn dat verschillende hulp- en ondersteuningsfuncties (over onderdak en wonen, over werk en uitkering, over medische en psychosociale zorg, e.v.) verenigd. Het zal duidelijk zijn dat bij een ’klassieke’ ramp die zich op één plaats voltrekt, het organiseren van een IAC nog betrekkelijk eenvoudig is. De nabestaanden van MH-17 woonden door het gehele land en toen is dan er ook voor gekozen een digitaal centrum in te richten.

Bij de coronacrisis zagen wij wel vele plekken waar mensen informatie konden verkrijgen (Infoportalen) maar lang niet iedereen was op de hoogte van al deze – veelal gescheiden – informatie- en adviespunten.

In deze Oekraïne-situatie is het zeker ook ingewikkeld hoe je dat het beste kan organiseren; we zien al vele initiatieven en coördinatiepunten. Op landelijk niveau lijkt met het Knooppunt Coördinatie en Informatie Oekraïne (KCIO) een centrale actor in de maak die zowel de professionals als de burgers kan ondersteunen. Daarvoor is het nodig dat dit punt (of een ander) wel het landelijk aangewezen centrale punt wordt met een duidelijk budget, mandaat en bevoegdheden.

Al zal dit de duidelijkheid en communicatie landelijk aanmerkelijk kunnen bevorderen, hiermee zijn we er zeker nog niet. In een fors aantal steden (naar schatting zo’n 50-75, maar ook denkbaar is dat alle gemeenten een apart herkenbaar loket inrichten) zal ook een fysiek IAC ingericht moeten worden. Een plek waar Oekraïners (en mogelijk straks ook Russen) maar ook de eigen inwoners in de regio terecht kunnen voor informatie en advies.

Menno van Duin, lector Crisisbeheersing



* Michel Duckers, Marleen Kraaij, IJle Stelstra, Maaike van Dam en Vina Wijkhuijs dank voor het meelezen

Lees ook

31-07-2024
“Onze taak als WVA is de kwaliteit en continuïteit van het onderwijs te borgen”

“Ik vind het mooi om samen met een groep enthousiaste collega’s het verschil te kunnen maken voor de toekomst van het onderwijs”, aldus Dennis van Zanten, voorzitter van de Werkveldadviescommissie (WVA).

29-07-2024
Cijfers over incidenten brandweer nu ook op Waarstaatjegemeente.nl 

De website Waarstaatjegemeente.nl is uitgebreid met data over aantallen en typen gemelde incidenten bij de brandweer. De cijfers zijn afkomstig van het NIPV.  

28-07-2024
“Wil graag mijn bijdrage leveren aan brandweeronderwijs” 

De verbinding met het werkveld, het maatschappelijke belang van de brandweer en de veranderopgave binnen het brandweeronderwijs zijn ingrediënten die mijn hart sneller doen kloppen en waar ik graag mijn bijdrage aan wil leveren.

26-07-2024
Blog: burgerparticipatie bij energietransitieprojecten: omgevingsveiligheid is geen sinecure

Gaat het bij energietransitieprojecten om de kans op een incident of om het effect ervan? Onderzoeker Margreet Spoelstra blogt.

25-07-2024
Eerste uitgave in serie over doelgerichte aanpak brandveiligheid

Om een doelgerichte aanpak van brandveiligheid te stimuleren, stelde het NIPV het ‘Introductiedocument doelgerichte brandveiligheid’ op.

24-07-2024
De veranderende wereld laat van zich horen

In hoog tempo verandert de wereld: de druk op het veiligheidsdomein en de verwachting vanuit de samenleving neemt zienderogen toe.

22-07-2024
Ontwikkelfonds Brandweer 2024: stand van zaken onderwijsproducten  

Via de ontwikkelsporen 1, 2 en 3 van het Ontwikkelfonds Brandweer wordt ook dit jaar weer hard aan de landelijke onderwijsproducten voor het vakbekwaam worden en de blijvende vakbekwaamheid van brandweermensen. We doen dit samen met het brandweerveld.

18-07-2024
Institutionele inbedding van veiligheid in ammoniakketens

Om veiligheid (ook) bij groeiende ammoniakactiviteiten te borgen, komt het NIPV met een aantal aanbevelingen voor beleidsmakers, handhavers en de industrie.

17-07-2024
Stappenplan om omgevingsveiligheid te borgen in omgevingsplan

Met de komst van de Omgevingswet hebben gemeenten meer mogelijkheden om omgevingsveiligheid op lokaal niveau, in een omgevingsplan, te regelen. Het NIPV stelde hiervoor een handreiking op.