Blog: Zowel één landelijk als lokale steunpunten gewenst!*

14 maart 2022

Voorkom dat mensen van het kastje naar de muur worden gestuurd.

Jan Mans – burgemeester van Enschede ten tijde van de vuurwerkramp – werd in 2000 overvallen toen opeens een legertje ambtenaren van VWS op de stoep stond in het gemeentehuis van Enschede en hem aangaf dat een informatie- en adviescentrum zou worden opgestart.

Dit onverwachte activisme vanuit het ministerie was een rechtstreeks gevolg van de parlementaire enquêtecommissie Bijlmerramp (rapport verscheen in 1999) die vaststelde dat indertijd in 1992 een goede gecoördineerde informatievoorziening ontbrak. De toenmalige minister (mevrouw Borst) moest bijna aftreden en had in 2000 haar lesje geleerd.

De kern van een IAC is dat het uitgaat van de één loketfunctie. Een slachtoffer van een calamiteit of andere directe betrokkene dient niet steeds van het kastje naar de muur te worden gestuurd. Er wordt fysiek dan wel virtueel één plaats gecreëerd waar deze persoon terecht kan. Achter dat ene loket zijn dat verschillende hulp- en ondersteuningsfuncties (over onderdak en wonen, over werk en uitkering, over medische en psychosociale zorg, e.v.) verenigd. Het zal duidelijk zijn dat bij een ’klassieke’ ramp die zich op één plaats voltrekt, het organiseren van een IAC nog betrekkelijk eenvoudig is. De nabestaanden van MH-17 woonden door het gehele land en toen is dan er ook voor gekozen een digitaal centrum in te richten.

Bij de coronacrisis zagen wij wel vele plekken waar mensen informatie konden verkrijgen (Infoportalen) maar lang niet iedereen was op de hoogte van al deze – veelal gescheiden – informatie- en adviespunten.

In deze Oekraïne-situatie is het zeker ook ingewikkeld hoe je dat het beste kan organiseren; we zien al vele initiatieven en coördinatiepunten. Op landelijk niveau lijkt met het Knooppunt Coördinatie en Informatie Oekraïne (KCIO) een centrale actor in de maak die zowel de professionals als de burgers kan ondersteunen. Daarvoor is het nodig dat dit punt (of een ander) wel het landelijk aangewezen centrale punt wordt met een duidelijk budget, mandaat en bevoegdheden.

Al zal dit de duidelijkheid en communicatie landelijk aanmerkelijk kunnen bevorderen, hiermee zijn we er zeker nog niet. In een fors aantal steden (naar schatting zo’n 50-75, maar ook denkbaar is dat alle gemeenten een apart herkenbaar loket inrichten) zal ook een fysiek IAC ingericht moeten worden. Een plek waar Oekraïners (en mogelijk straks ook Russen) maar ook de eigen inwoners in de regio terecht kunnen voor informatie en advies.

Menno van Duin, lector Crisisbeheersing



* Michel Duckers, Marleen Kraaij, IJle Stelstra, Maaike van Dam en Vina Wijkhuijs dank voor het meelezen

Lees ook

07-10-2025
Aankondiging Release LCMS 2025 Q4 

De Release LCMS 2025 Q4 komt eraan. In dit bericht informeren we je over de impact en inhoud van deze release. 

07-10-2025
“Het was een veilige leeromgeving” 

“Ik keek uit naar mijn examen, ondanks dat het natuurlijk ook een spannend moment is”, zegt Ans Ploegmakers van Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost. Zij volgde de leergang Operationeel manager.

03-10-2025
Studenten minor Publieke Veiligheid op excursie naar NIPV Zoetermeer

Op locatie Chroomstraat beheert het NIPV onder andere de landelijke middelen voor veiligheidsregio’s en crisispartners.

02-10-2025
“Voor een toekomstbestendige brandveiligheid moeten we nú bewuste keuzes maken”

Op 2 oktober 2025 hield Lieuwe de Witte, lector Brandveiligheidskunde, zijn lectorale rede. Hij pleitte voor een herbezinning op de aanpak van brandveiligheid

02-10-2025
Handreiking Veilige Klimaatadaptatie krijgt vervolg met praktisch werkdocument voor adviseurs veiligheidsregio’s

De effecten van klimaatverandering vragen steeds nadrukkelijker om aandacht voor veiligheid. De veiligheidsregio’s spelen daarbij een belangrijke rol.

02-10-2025
Staat van de veiligheid 2024

Op 19 september is de ‘Staat van de Veiligheid 2024’ aangeboden aan de Tweede Kamer. Aan de jaarlijkse rapportage over de veiligheid bij Seveso-inrichtingen heeft ook het LEC IV een bijdrage geleverd.

30-09-2025
“Van 0 naar 100 in twee seconden: zo leer je als CaCo overzicht houden”

“Als er iets gebeurt, moet je in een split second van 0 naar 100 kunnen schakelen. En terwijl er van alles op je afkomt, ben jij degene die rust en structuur moet brengen”, vertelt Willem van Delft.

30-09-2025
“De puzzel valt op zijn plek: je leert processen herkennen en verbinden”

Vanuit mijn werk als ambulancechauffeur dacht ik dat ik de geneeskundige processen aardig kende, maar in de opleiding ontdek je hoeveel lagen en schakels er nog achter zitten.

30-09-2025
Onderwijsvisie: “Uitzoomen en zien wat ons bindt”

“Neem de tijd. Zie de visie niet als eindpunt, maar als vertrekpunt. Nu begint het pas”, zegt onderwijskundige Kirsten Leenaarts over de onderwijsvisie die is ontwikkeld in het programma Onderwijs Onderweg.