Bevoegdheden van burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) digitale incidenten onderzocht

16 januari 2023

Wat kunnen (en mogen) burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij digitale incidenten van het Rijk verwachten en andersom?

Het Veiligheidsberaad heeft het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) verzocht een verkenning uit te voeren naar bestuur­lijke bevoegdheden bij (dreigende) digitale incidenten. Daarbij gaat het om juridische bevoegdheden en andere interventies van burgemeesters en/of voorzitters van veiligheidsregio’s.

Digitale ontwrichting als crisisscenario

De digitalisering van de samenleving blijft één van de grote ontwikkelingen van deze tijd. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in een onverminderd tempo op. Dit brengt vele kansen voor de samenleving met zich mee. Maar zorgt, vanwege onze toenemende afhankelijkheid van digitale systemen, ook voor kwetsbaarheden. De vervlechting van digitale systemen en maatschappelijke processen zorgt ervoor, dat we als samenleving rekening moeten houden met digitale ontwrichting als crisisscenario.

Wat zijn de bevoegdheden van burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) cyberincidenten?

Burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s hebben géén specifieke bevoegdheden waarmee zij bij cyberincidenten in kunnen grijpen. Wel staan hen, zo blijkt uit deze studie, in de ‘koude/ lauwe fase’ andere interventies ter beschikking op het gebied van cyberwaakzaamheid en cyberweerbaarheid. Denk hierbij aan interventies op het gebied van vergunningen, risicodialoog en stakeholdermobilisatie. Deze interventies bieden burgemeesters (vanuit hun rol als bestuurder, aanjager en bemiddelaar) aangrijpingspunten voor het bevorderen van cyberwaakzaamheid en -weerbaarheid. Deze interventies worden in praktijk niet of nauwelijks gebruikt.

Net zoals in de ‘koude/lauwe fase van een (dreigende) crisis’, beschikt een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio’s in de ‘warme fase’ over reguliere bevoegdheden ten aanzien van openbare orde en veiligheid. Een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio beschikt niet over specifieke bevoegdheden die hij/zij kan inzetten bij digitale incidenten. Net als bij andere bovenregionale crises spelen er bij digitale incidenten, waarbij meerdere regio’s betrokken zijn, wel een aantal terugkerende vragen en onduidelijkheden. Onder meer op het gebied van informatievoorziening, bestuurlijke afstemming en wederzijdse verwachtingen: wat kan (en mag) een burgemeester/voorzitter veiligheidsregio bij digitale incidenten van het Rijk (NCTV, NCSC) verwachten en andersom?

Lees ook

20-04-2022
Oplevering VR-simulatie buurtbatterijen

Veiligheidsregio’s Haaglanden, Midden-West Brabant, Gelderland-Zuid en het NIPV ontwikkelden samen een virtual reality simulatie voor de Brandweer om te oefenen met brand met buurtbatterijen.

11-04-2022
NIPV en Stichting Salvage bundelen data krachten

Data verrijking levert meer inzicht op voor brandveiligheid en brandpreventie.

31-03-2022
Werken aan een toekomstbestendige brandweer in Europa met het Officer Development Program (ODP)

Het doel van ODP is om leiders van de brandweer zich te laten buigen over strategische vraagstukken die van belang zijn voor de brandweer in Europa, nu en in de toekomst.

31-03-2022
LEC IV uit de startblokken

De onthulling van het nieuwe logo en de nieuwe huisstijl markeerde tijdens de netwerkdag op donderdag 17 maart de start van het LEC Industriële Veiligheid, kortweg LEC IV.

30-03-2022
NIPV tijdelijk geassocieerd lid Vereniging Hogescholen

Op dinsdag 29 maart is het memorandum van overeenstemming getekend tussen de Vereniging Hogescholen (VH) en Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV).

22-03-2022
Blog: Loftrompet voor het Rode Kruis

Van nuffig imago naar professionele organisatie: Rode Kruis speelt na jaren weer een rol van betekenis.

14-03-2022
Blog: Zowel één landelijk als lokale steunpunten gewenst

Voorkom dat mensen van het kastje naar de muur worden gestuurd.

10-03-2022
Blog: Haal niet je eigen Oekraïner(s)…

De eerste fase na een ramp wordt wel de ‘honeymoon phase’ genoemd. Er is een roze wolk waarin velen goed willen doen. Maar doen we dan wel het goede?

07-03-2022
Blog: Opvang in plaats van noodopvang!

“Een andere mindset is noodzakelijk, leren van het verleden”, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.