Bevoegdheden van burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) digitale incidenten onderzocht

16 januari 2023

Wat kunnen (en mogen) burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij digitale incidenten van het Rijk verwachten en andersom?

Het Veiligheidsberaad heeft het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) verzocht een verkenning uit te voeren naar bestuur­lijke bevoegdheden bij (dreigende) digitale incidenten. Daarbij gaat het om juridische bevoegdheden en andere interventies van burgemeesters en/of voorzitters van veiligheidsregio’s.

Digitale ontwrichting als crisisscenario

De digitalisering van de samenleving blijft één van de grote ontwikkelingen van deze tijd. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in een onverminderd tempo op. Dit brengt vele kansen voor de samenleving met zich mee. Maar zorgt, vanwege onze toenemende afhankelijkheid van digitale systemen, ook voor kwetsbaarheden. De vervlechting van digitale systemen en maatschappelijke processen zorgt ervoor, dat we als samenleving rekening moeten houden met digitale ontwrichting als crisisscenario.

Wat zijn de bevoegdheden van burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) cyberincidenten?

Burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s hebben géén specifieke bevoegdheden waarmee zij bij cyberincidenten in kunnen grijpen. Wel staan hen, zo blijkt uit deze studie, in de ‘koude/ lauwe fase’ andere interventies ter beschikking op het gebied van cyberwaakzaamheid en cyberweerbaarheid. Denk hierbij aan interventies op het gebied van vergunningen, risicodialoog en stakeholdermobilisatie. Deze interventies bieden burgemeesters (vanuit hun rol als bestuurder, aanjager en bemiddelaar) aangrijpingspunten voor het bevorderen van cyberwaakzaamheid en -weerbaarheid. Deze interventies worden in praktijk niet of nauwelijks gebruikt.

Net zoals in de ‘koude/lauwe fase van een (dreigende) crisis’, beschikt een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio’s in de ‘warme fase’ over reguliere bevoegdheden ten aanzien van openbare orde en veiligheid. Een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio beschikt niet over specifieke bevoegdheden die hij/zij kan inzetten bij digitale incidenten. Net als bij andere bovenregionale crises spelen er bij digitale incidenten, waarbij meerdere regio’s betrokken zijn, wel een aantal terugkerende vragen en onduidelijkheden. Onder meer op het gebied van informatievoorziening, bestuurlijke afstemming en wederzijdse verwachtingen: wat kan (en mag) een burgemeester/voorzitter veiligheidsregio bij digitale incidenten van het Rijk (NCTV, NCSC) verwachten en andersom?

Lees ook

01-10-2023
Het eerste landelijke traineeship omgevingsveiligheid is een feit

Van 13 jonge mensen gaat daadwerkelijk het hart sneller kloppen bij termen als crisismanagement, ruimtelijke ordening, (fysieke) veiligheid, procesindustrie en chemie. Zij nemen deel aan het traineeship omgevingsveiligheid van de veiligheidsregio’s en worden opgeleid tot specialist ruimtelijke veiligheid of specialist industriële veiligheid van de toekomst.

01-10-2023
SIV’er in de praktijk: Maureen Radstok

Maureen Radstok werd al in haar studietijd geboeid door de industrie en koos voor de opleiding chemische technologie. Eenmaal werkzaam in de chemie, ontdekte zij dat in die wereld alles staat of valt met veiligheid.

01-10-2023
Save the date: Netwerkdag 14 november

Het programma van de netwerkdag van het LEC Industriële Veiligheid is vrijwel rond. Het staat deze keer in het teken van ‘transities’.

01-10-2023
IMPEL-seminar: lessons learned van incidenten

Op 3 september vond in Den Haag een seminar plaats van IMPEL, een Europese netwerkorganisatie voor overheidsdiensten belast met uitvoering en handhaving van milieuwetgeving.

01-10-2023
Grotere batterijopslag, grotere risico’s!

Het LEC Industriële Veiligheid ziet de ontwikkelingen rond grotere opslagvoorzieningen voor lithium-ion batterijen met zorg tegemoet.

01-10-2023
LEC Industriële Veiligheid ‘netwerkt’ tijdens Brandweerevent

Tijdens het jaarlijkse Brandweerevent van Brandweer Nederland op 16 en 17 oktober is het LEC Industriële Veiligheid, net als vorig jaar, vertegenwoordigd als partner en sponsor.

29-09-2023
Factsheet treinincident Voorschoten gepubliceerd

Evaluatie van de inzet van Slachtofferinformatiesystematiek (SIS) bij het treinincident bij Voorschoten in april dit jaar.

26-09-2023
Blog: Bonsaiboompjes kweken

Het Congres Fire Safety & Science was voor lector Ricardo Weewer een wake-upcall. “Het is vijf over twaalf. Maar nog niet helemaal te laat om in actie te komen.”

20-09-2023
Waterstofincidenten in besloten ruimtes

Onderzoek naar de effecten die kunnen optreden als waterstof vrijkomt in een parkeergarage. Dit is vergeleken met de effecten van het vrijkomen van lpg.