“Maak principiële keuzes voor veiligheid en economie”

Nieuws van het LEC Industriële Veiligheid, december 2025

Als Nederland de veiligheid van haar burgers, leefbaarheid en economisch perspectief samen wil waarborgen, moeten principiëlere keuzes worden gemaakt inzake woningbouw, transportstromen en industrie. Een pittige stelling van burgemeester Leon Anink van Zwijndrecht, keynote spreker op de Netwerkdag Industriële Veiligheid en Omgevingsveiligheid op 13 november. De netwerkdag had een bijzonder karakter, want voor het eerst trokken het Netwerk Industriële Veiligheid en het Netwerk Omgevingsveiligheid samen op in de organisatie van het halfjaarlijkse kennisevent. Een initiatief dat voor herhaling vatbaar is, want tijdens het programma bleek hoeveel raakvlakken de twee taakvelden hebben.

Leon Anink heeft als gemeentebestuurder heel wat vraagstukken over ruimtelijke ordening, economie en veiligheid op zijn bordje. Want Zwijndrecht ligt met haar 45.000 inwoners letterlijk ingeklemd tussen industrieën en intensieve transportstromen over de weg, het water en het spoor. Niet in de laatste plaats via de roemruchte ‘Spoorzone Zwijndrecht-Dordrecht’. “Internationaal zijn er bijna geen andere plaatsen waar zoveel transport van gevaarlijke stoffen direct langs en dwars door bewoond gebied gaat en daar hebben we last van”, betoogt Anink. In zijn keynote voor 145 toehoorders plaatste hij de belangen van omgevingsveiligheid in het perspectief van economische ontwikkeling en ruimtelijke ordening. “Stuk voor stuk belangrijk om Nederland aantrekkelijk te houden; als prettige en leefbare omgeving voor burgers, maar ook als aantrekkelijk gebied voor economische investeringen.”

Economie versus leefbaarheid

De conclusies van Anink in een notendop: de chemische industrie en daarmee verbonden logistiek blijven heel belangrijke activiteiten in ons doorvoerland met zijn grote zeehavens en uitstekende infrastructuur. Tegelijk liggen er grote opgaven voor woningbouw en willen veel gemeenten hun woongebieden ‘verdichten’. En voor de kwaliteit van leven is economische verdienkracht ook van belang. Dat gaat volgens Anink niet samen, want de belangen van economische groei en leefbaarheid/veiligheid bijten elkaar. Daarom moeten we afscheid nemen van het huidige inconsistente beleid van opeenvolgende kabinetten en moeten veiligheidsrisico’s en leefbaarheid nadrukkelijker tegen elkaar worden afgewogen.

“Om de belangen van veiligheid, economie en leefbaarheid samen te dienen moeten we veel principiëlere keuzes maken over welke activiteiten we op welke plaatsen ontwikkelen. Verdichten van woongebieden in de omgeving van risicoactiviteiten zoals chemische industrie en intensieve transportstromen is niet verstandig. Deze discussie raakt ook uw werkgebieden als specialisten voor industriële veiligheid en omgevingsveiligheid. En het NIPV als kennisinstituut bij uitstek voor deze taakvelden, is in mijn ogen een van de plaatsen waar deze strategische discussie gevoerd moet worden.”

Meer samenwerking

Onderdelen van de speech van Anink kwamen terug in het netwerkgesprek met Edith van der Reijden, Hans Foekens, Léon Houben en Wilfred van Randwijk als vertegenwoordigers van hun samenwerkingsverbanden. In het gesprek klonk een gezamenlijke oproep om meer samenwerking tussen de taakgebieden industriële veiligheid en omgevingsveiligheid. Noodzakelijke samenwerking in een tijd waarin de transities zich opstapelen en risico’s en dreigingen van uiteenlopende aard toenemen, terwijl Nederland voor grote uitdagingen staat op het gebied van woningbouw, energietransitie en economische ontwikkeling. Een knelpunt is dat het beleid versnipperd is en dat er heel veel partijen over gaan. De gezamenlijke oproep: laten we elkaar meer opzoeken. Het taakveld industriële veiligheid heeft behoefte aan concrete input vanuit de omgevingsveiligheid.

Raakvlakken

“Een geslaagd experiment”, zo vat voorzitter Samira Veerbeek van het Netwerk Omgevingsveiligheid het initiatief van de gezamenlijke netwerkdag samen. “Je merkt aan de thema’s en gesprekken hoeveel raakvlakken onze werelden met elkaar hebben. Industriële activiteiten hebben effect op de veiligheid van de omgeving van bedrijven en andersom. Kenmerkend voor een land waarin industrie, transport en wonen zo dicht bij elkaar liggen. De specialisten industriële veiligheid en omgevingsveiligheid hebben elkaar dan ook nodig om samen de veiligheid van de samenleving te waarborgen.”

Zo kijkt ook Ron Bouwman als programmamanager van het LEC Industriële Veiligheid terug op de netwerkdag. “Heel zinvol en leerzaam om met de twee netwerken samen te komen en te spreken over thema’s die beide werelden raken. Ook bijzonder dat we deze keer twee dagvoorzitters hadden om het programma aan elkaar te praten; dat ging heel goed. In de evaluatie zullen we met elkaar bespreken of we in de toekomst nog eens een gezamenlijke netwerkdag organiseren. Ik zie daar zeker kansen voor, want we moeten als vakgebieden meer samenwerken op deze belangrijke thema’s.”

De keynote van Leon Anink maakte volgens Bouwman indruk en onderstreepte hoezeer vraagstukken rond economische groei, industrie, wonen en leefbaarheid met elkaar verbonden zijn. “Het was de tweede keer dat we een burgemeester met visie als hoofdspreker hadden en hij wist de vraagstukken en uitdagingen waarvoor we staan heel krachtig neer te zetten. Hij heeft, voordat hij het openbaar bestuur inging, ook een carrière als brandweerofficier gehad en dat is merkbaar in zijn benadering van zijn gespreksthema’s, met een sterke focus op veiligheid. Al met al was het een zeer nuttige netwerkdag met veel stof voor overweging en krachtige boodschappen. Een andere bijzonderheid aan deze netwerkdag was dat de workshops in de middag een wat ander karakter hadden; deze keer stonden ‘vaardigheden’ voor de specialisten IV en Omgevingsveiligheid centraal. Er werd onder andere gesproken over de skills voor adviseurs en inspecteurs. Zoals: hoe ga je om met weerstand in een adviesgesprek met bestuurders of bedrijven? En hoe kun je bij een inspectie met slimme vraagstelling beter tot de kern van de gewenste informatie komen?”

Volgende netwerkdag op 12 maart 2026

De volgende netwerkdag staat geagendeerd voor 12 maart 2026. Houd voor programma en aanmelding onze website in de gaten.