Bevoegdheden van burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) digitale incidenten onderzocht

16 januari 2023

Wat kunnen (en mogen) burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij digitale incidenten van het Rijk verwachten en andersom?

Het Veiligheidsberaad heeft het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) verzocht een verkenning uit te voeren naar bestuur­lijke bevoegdheden bij (dreigende) digitale incidenten. Daarbij gaat het om juridische bevoegdheden en andere interventies van burgemeesters en/of voorzitters van veiligheidsregio’s.

Digitale ontwrichting als crisisscenario

De digitalisering van de samenleving blijft één van de grote ontwikkelingen van deze tijd. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in een onverminderd tempo op. Dit brengt vele kansen voor de samenleving met zich mee. Maar zorgt, vanwege onze toenemende afhankelijkheid van digitale systemen, ook voor kwetsbaarheden. De vervlechting van digitale systemen en maatschappelijke processen zorgt ervoor, dat we als samenleving rekening moeten houden met digitale ontwrichting als crisisscenario.

Wat zijn de bevoegdheden van burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) cyberincidenten?

Burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s hebben géén specifieke bevoegdheden waarmee zij bij cyberincidenten in kunnen grijpen. Wel staan hen, zo blijkt uit deze studie, in de ‘koude/ lauwe fase’ andere interventies ter beschikking op het gebied van cyberwaakzaamheid en cyberweerbaarheid. Denk hierbij aan interventies op het gebied van vergunningen, risicodialoog en stakeholdermobilisatie. Deze interventies bieden burgemeesters (vanuit hun rol als bestuurder, aanjager en bemiddelaar) aangrijpingspunten voor het bevorderen van cyberwaakzaamheid en -weerbaarheid. Deze interventies worden in praktijk niet of nauwelijks gebruikt.

Net zoals in de ‘koude/lauwe fase van een (dreigende) crisis’, beschikt een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio’s in de ‘warme fase’ over reguliere bevoegdheden ten aanzien van openbare orde en veiligheid. Een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio beschikt niet over specifieke bevoegdheden die hij/zij kan inzetten bij digitale incidenten. Net als bij andere bovenregionale crises spelen er bij digitale incidenten, waarbij meerdere regio’s betrokken zijn, wel een aantal terugkerende vragen en onduidelijkheden. Onder meer op het gebied van informatievoorziening, bestuurlijke afstemming en wederzijdse verwachtingen: wat kan (en mag) een burgemeester/voorzitter veiligheidsregio bij digitale incidenten van het Rijk (NCTV, NCSC) verwachten en andersom?

Lees ook

02-06-2025
Liveblog release LCMS 2025 Q2-TGV

Via dit liveblog informeren we je op 3 juni vanaf 09.00 uur over uitrol van de release LCMS 2025 Q2-TGV.

28-05-2025
Maatwerkopleiding Ploegchef voor vrijwillige postcommandanten in Amsterdam en Rotterdam

Veiligheidsregio’s Rotterdam-Rijnmond en Amsterdam-Amstelland hebben de handen ineengeslagen voor een gezamenlijk opleidingstraject op maat, verzorgd door het NIPV.

27-05-2025
Van incident tot inzicht: 3 jaar slimme samenwerking tussen NIPV en Stichting Salvage

Kim de Valk van het NIPV en Johan van den Berg van Stichting Salvage kijken terug op drie jaar samenwerking.

26-05-2025
Achter de schermen bij NL-Alert

In de podcastserie ‘Achter de schermen bij NL-Alert’ nemen de gasten u mee in de wereld achter één van de bekendste crisiscommunicatiemiddelen van Nederland.

22-05-2025
Koninklijke onderscheiding voor Frans Schippers

Frans Schippers is tijdens de afsluiting van het congres Crisisbeheersing benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

21-05-2025
1710 diploma’s uitgegeven in 2024

Het dashboard Kerncijfers Diploma’s is bijgewerkt met de cijfers over 2024 voor verschillende repressieve brandweerfuncties. In het dashboard staan data vanaf 2017.

21-05-2025
Samen bouwen aan beter onderwijs: ervaringen uit de Manschap-bijeenkomsten 

Welke vaardigheden moet een beginnende brandweerman of -vrouw hebben? Dat wordt onderzocht in het project ‘Verkenning beroepspraktijk Manschap’, onderdeel van het programma Onderwijs Onderweg.

19-05-2025
Actualisatie bestuurlijke netwerkkaarten: essentiële kennis voor crisisbeheersing

De bestuurlijke netwerkkaarten zijn recent geactualiseerd. Deze netwerkkaarten vormen een essentieel naslagwerk voor bestuurders en hun adviseurs tijdens crisissituaties.

19-05-2025
Onderzoek naar ‘best practices’ voor berging elektrische voertuigen uit parkeergarages

Op basis van de gestelde criteria blijkt de bergingsrobot de meest geschikte optie.