Bevoegdheden van burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) digitale incidenten onderzocht

16 januari 2023

Wat kunnen (en mogen) burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij digitale incidenten van het Rijk verwachten en andersom?

Het Veiligheidsberaad heeft het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) verzocht een verkenning uit te voeren naar bestuur­lijke bevoegdheden bij (dreigende) digitale incidenten. Daarbij gaat het om juridische bevoegdheden en andere interventies van burgemeesters en/of voorzitters van veiligheidsregio’s.

Digitale ontwrichting als crisisscenario

De digitalisering van de samenleving blijft één van de grote ontwikkelingen van deze tijd. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in een onverminderd tempo op. Dit brengt vele kansen voor de samenleving met zich mee. Maar zorgt, vanwege onze toenemende afhankelijkheid van digitale systemen, ook voor kwetsbaarheden. De vervlechting van digitale systemen en maatschappelijke processen zorgt ervoor, dat we als samenleving rekening moeten houden met digitale ontwrichting als crisisscenario.

Wat zijn de bevoegdheden van burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) cyberincidenten?

Burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s hebben géén specifieke bevoegdheden waarmee zij bij cyberincidenten in kunnen grijpen. Wel staan hen, zo blijkt uit deze studie, in de ‘koude/ lauwe fase’ andere interventies ter beschikking op het gebied van cyberwaakzaamheid en cyberweerbaarheid. Denk hierbij aan interventies op het gebied van vergunningen, risicodialoog en stakeholdermobilisatie. Deze interventies bieden burgemeesters (vanuit hun rol als bestuurder, aanjager en bemiddelaar) aangrijpingspunten voor het bevorderen van cyberwaakzaamheid en -weerbaarheid. Deze interventies worden in praktijk niet of nauwelijks gebruikt.

Net zoals in de ‘koude/lauwe fase van een (dreigende) crisis’, beschikt een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio’s in de ‘warme fase’ over reguliere bevoegdheden ten aanzien van openbare orde en veiligheid. Een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio beschikt niet over specifieke bevoegdheden die hij/zij kan inzetten bij digitale incidenten. Net als bij andere bovenregionale crises spelen er bij digitale incidenten, waarbij meerdere regio’s betrokken zijn, wel een aantal terugkerende vragen en onduidelijkheden. Onder meer op het gebied van informatievoorziening, bestuurlijke afstemming en wederzijdse verwachtingen: wat kan (en mag) een burgemeester/voorzitter veiligheidsregio bij digitale incidenten van het Rijk (NCTV, NCSC) verwachten en andersom?

Lees ook

30-09-2025
“In het begin was het echt zoeken, maar gaandeweg viel alles op z’n plek”

Peter de Kruijter is verpleegkundig specialist op de meldkamer ambulancezorg in Rotterdam voor de regio Zuid-Holland-Zuid. En rondde onlangs de opleiding Algemeen commandant geneeskundige zorg (ACGZ) bij het NIPV af

29-09-2025
NEN-norm redgereedschap vernieuwd

In de nieuwe norm NEN-EN 13204 is nu ook accu-aangedreven gereedschap meegenomen. “Een papieren waarborg dat ze werken met goed gereedschap.”

28-09-2025
“We ontwikkelen de flexibele en praktijkgerichte CaCo-opleiding met het veld”

De calamiteitencoördinator (CaCo) speelt een cruciale rol in de meldkamer. Om professionals hierop optimaal voor te bereiden, werkt het NIPV continu aan een vernieuwende en flexibele CaCo-opleiding.

25-09-2025
Derde leergang OvD van start

“Het is een extra leergang die tegemoetkomt aan de vraag vanuit het werkveld”, zegt Luigi Bellu, teamleider Vakbekwaamheid Veiligheidsregio Zeeland.

24-09-2025
Catalaanse aanpak van natuurbrandbeheersing biedt lessen voor Nederland

“De Catalaanse aanpak kan Nederland helpen bij de verdere ontwikkeling van ‘slimme repressie’”, vertelt onderzoeker Brian Verhoeven.

24-09-2025
Blog: Sociale wetenschappers rukken op in de crisisaanpak: The Exceptional Eight

Bij een ramp denken we aan brandweer, politie en artsen. Maar sociale wetenschappers? Toch groeit hun rol in de crisisaanpak razendsnel, blogt Michel Dückers.

23-09-2025
Scenariodenken wint terrein in crisisbeheersing

Het nieuwe rapport ‘Scenariodenken in crisisbeheersing’ biedt inzicht in hoe scenariodenken wordt toegepast door de veiligheidsregio’s en wat de meerwaarde is in de praktijk.

23-09-2025
Handboek Brandbeveiligingsinstallaties geactualiseerd

Ontwikkelingen zoals de invoering van de Omgevingswet, de opkomst van modulair bouwen, de verduurzaming en de energietransitie waren de aanleiding om het handboek te actualiseren.

22-09-2025
Toenemend gebruik elektrische en waterstofmachines brengt nieuwe brandrisico’s met zich mee

De maatregelen om de veiligheidsrisico’s te beheersen staan in twee infographics. Twee andere infographics geven een handelingsperspectief voor de incidentbestrijding van zero-emissiematerieel in bouw en logistiek.