Blusschuimtransitie: de tijd dringt
Nieuws van het LEC Industriële Veiligheid, december 2023
Met 2024 op de kalender wordt het voor de industrie en de brandweersector zaak haast te maken met de blusschuimtransitie. De Europese verordening die het gebruik van PFAS in blusschuim verbiedt, wordt namelijk in de loop van komend jaar van kracht. Tijd om aan de slag te gaan met de vervanging van PFAS-houdende blusschuimsoorten door fluorvrije alternatieven, via een grondig MOC (Management Of Change)-traject. Voor het reinigen van blusvoertuigen en vaste blusinstallaties waarin PFAS-houdend schuimmiddel is gebruikt, is dringend behoefte aan een brancherichtlijn en een certificeringsstelsel. Zo’n brancherichtlijn is in de maak en wordt naar verwachting eind 2024 gepubliceerd.
Het LEC Industriële Veiligheid (LEC IV) vestigt, met het oog op de urgentie voor snelle actie, nogmaals de aandacht op de MOC-handreiking blusschuimtransitie, die bedrijven en brandweerorganisaties kan helpen om op gestructureerde wijze over te stappen naar PFAS-vrij blusschuim. Een simpele een-op-een-omwisseling van de ene naar de andere schuimsoort is immers niet aan de orde. Er moet grondig worden nagedacht over het afstemmen van het fluorvrije blusmiddel op de te bestrijden brandscenario’s en over alle aspecten van techniek, materieel, beheer en ook oefening en training.
Op veel plaatsen in het land hebben veiligheidsregio’s en bedrijfsbrandweerkorpsen de transitie al gemaakt of is deze in uitvoering. Er is weliswaar een overgangstermijn van tien jaar voor Seveso-bedrijven, waarin zij voor grote en complexe industriële plas- en tankbrandscenario’s onder voorwaarden nog PFAS-houdend schuim mogen blijven gebruiken, maar volgens Jan Meinster van het LEC IV hebben bedrijven in de praktijk wellicht veel minder tijd.
“We ontvangen signalen dat producenten van blusschuimconcentraat binnenkort stoppen met de productie van PFAS-houdend schuimconcentraat. Dit vanwege de aanstaande Europese restrictie. Hierdoor zullen de voorraden slinken en niet meer kunnen worden aangevuld. Mogelijk zal al in 2024 krapte ontstaan op de markt, en is het voor bedrijven die hun voorraden schuimvormend middel willen aanvullen niet of moeilijk verkrijgbaar. Voor bedrijven die nog geen actie hebben ondernomen, is er dus alle reden om op korte termijn te starten met het transitieproces. De handreiking MOC Blusschuimtransitie is daarbij een prima hulpmiddel.”
Bij die transitie gelden ook strenge regels voor het afvoeren van voorraden PFAS-houdend blusschuim en het reinigen van blusvoertuigen, materieel en installaties waarin PFAS-houdend schuim is gebruikt. Om dat op een zorgvuldige wijze te doen, vanuit het belang van gezondheid en milieuveiligheid, is in de industrie en de brandweersector behoefte aan een brancherichtlijn en een gecertificeerde methodiek voor het reinigen en spoelen van materieel en het afvoer- en verwerkingsproces. Zo’n brancherichtlijn met kwaliteitsborging is op dit moment in de maak. Het betreft een initiatief vanuit de private hoek, met steun uit onder andere het landelijke Actieprogramma PFAS. In dit project werken adviesbureaus en vertegenwoordigers van de industrie en overheden samen. Het streven is om eind 2024 een ‘Beoordelingsrichtlijn PFAS-reiniging’ te publiceren, met eenduidige eisen en kwaliteitsnormen voor het reinigings- en verwerkingsproces.
Jan Meinster: “Er vinden her en der al reinigingsactiviteiten plaats, maar er is nog geen algemeen geaccepteerde uniforme werkwijze met eenduidige kwaliteitseisen en een uniform beoordelingskader. Daarin voorziet het nu lopende project. De beoordelingsrichtlijn wordt het normenkader voor alle partijen die met blusschuim te maken hebben; de industrie, brandweerkorpsen, maar ook leveranciers en onderhoudsbedrijven voor voertuigen, materieel en installaties èn toezichthouders. Het spreekt voor zich dat gedurende de schuimtransitie inspectiediensten, zoals de Omgevingsdiensten en Rijksinspecties, erop zullen letten dat oude PFAS-voorraden en afval- en spoelwater correct worden afgevoerd en worden verwerkt volgens de door iedereen geaccepteerde normen. Ook bij de inspectiediensten moet daarvoor kennis worden opgebouwd.”
Lees ook
In de industriële energievoorziening is ammoniak de komende jaren belangrijk als drager voor waterstof en mogelijk ook als brandstof. De industrie sorteert daar al op voor, met plannen voor uitbreiding van bestaande ammoniakopslagterminals en aanvragen voor zowel ombouw van cryogene tanks als nieuwe opslagtanks.
De externe noodplannen in het kader van de Seveso III-richtlijn, beter bekend als ‘rampbestrijdingsplannen voor Brzo-bedrijven’ zijn bijna overal up to date.
Passie voor de brandweer zit bij Peter Meijer in het bloed. Hij begon 32 jaar geleden als aspirant-brandwacht bij de toenmalige Regionale Brandweer Noord-Kennemerland en werkte zich in de loop der jaren uiteindelijk op tot Hoofdofficier van Dienst.
Het LEC IV is dit jaar mediapartner op het Nationaal Seveso Congres, dat op 23 november a.s. in Utrecht wordt gehouden. Op het congres, georganiseerd door kennis- en opleidingsinstituut Outvie, worden actuele thema’s in het Seveso/Brzo-domein geadresseerd, waaronder de consequenties van invoering van de Omgevingswet, de energie- en grondstoffentransitie en de gevolgen van klimaatverandering voor de sector. Het LEC IV neemt tijdens het congres deel aan een inspiratietafel over de blusschuimtransitie.
Op 6 september jl. is bij het NIPV de nieuwe ‘adviesleerroute’ Industriële Veiligheid van start gegaan. Het is, na de leerstroom Ruimtelijke Veiligheid, de tweede leerstroom die wordt aangeboden.
Tijdens Brzo-inspecties zijn in 2022 minder overtredingen geregistreerd dan in het voorgaande jaar. Dit blijkt uit de jaarlijkse rapportage ‘Staat van de Veiligheid 2022’. De positieve trend is voor de landelijke inspectiediensten en de partners in het Netwerk Industriële Veiligheid geen reden om tevreden achterover te leunen, want slechts bij vijf procent van de bedrijven is in het geheel geen overtreding of afwijking op veiligheidsgebied geregistreerd. Bovendien deden zich vorig jaar 4282 ‘ongewone voorvallen’…
Verslag van bezoek van lector Energie- en transportveiligheid Nils Rosmuller en adviseur Energie- en transportveiligheid Tom Hessels aan de International Conference on Fires in vehicles (FIVE) in het Noorse Stavanger.
De elektronische leeromgeving (ELO, het huidige CumLaude) en MijnNIPVexamens voor de administratie van de examens worden vervangen. Hier leest u de meest actuele stand van zaken over de status en voortgang van beide projecten.
“Het is de maatschappelijke component die dit werk bijzonder maakt. Hulpverlener zijn moet in je systeem zitten: je doet iets voor een groter goed”, zegt Tanja Guyken, decaan Operationele Brandweeropleidingen bij het NIPV.