Europees project ASSISTANCE afgerond: leerpunten voor verder gebruik virtual reality

30 september 2022

Hoe kan het omgevingsbewustzijn van hulpverleners (first responders) bij complexe incidenten worden verbeterd? Deze vraag stond centraal bij het Europese project ASSISTANCE. Het project is eind september afgesloten in een reviewmeeting met de Europese Commissie. Uit de evaluatie komen verschillende punten waarmee in de toekomst verder kan worden gewerkt aan het gebruik van virtual reality om het omgevingsbewustzijn te vergroten.

Praktijkoefening in Spanje

De naam ASSISTANCE komt voort uit Adapted Situation AwareneSS tools and taIlored training scenarios for increaSing capabiliTies and enhANcing the proteCtion of First RespondErs. In het driejarige project werkten 19 partners uit 8 landen samen. Het project had twee hoofddoelen:

  • het helpen en beschermen van verschillende soorten hulpdiensten die samenwerken bij de bestrijding van grote rampen (door de natuur of de mens veroorzaakt)
  • het vergroten van de capaciteiten en vaardigheden van de ambulance-, brandweer- en politiemedewerkers om het hoofd te kunnen bieden aan complexe situaties.

Hulpmiddelen en technologieën

Om de bescherming en de efficiëntie van first responders te verbeteren, zijn in het project hulpmiddelen en technologieën ontwikkeld. Voorbeelden hiervan zijn drones en robots uitgerust met een reeks sensoren en draagbare sensoren zoals camera’s, vitale functies en GPS. Drie virtual reality (VR)-platforms zijn ingezet om de vaardigheden en vermogens van de first responders te vergroten. Het idee achter het gebruik van de platforms was tweeledig. Ten eerste dat de drie VR-platforms door alle deelnemende landen gebruikt kunnen worden. Ten tweede dat zelfs gezamenlijke opleidingsoefeningen tussen verschillende hulpdiensten uit verschillende landen kunnen worden uitgevoerd. De ontwikkelde instrumenten, technologieën en VR-systemen zijn online en in live pilotsessies getest.

Trainingssessies VR-systemen

Medisch personeel, brandweerlieden en politieagenten uit Nederland, Polen, Spanje, Zweden en Turkije namen deel aan de trainingen van drie verschillende VR-platformen. Vanuit Nederland is gewerkt met het platform ADMS. NIPV ontwikkelde de virtuele oefenscenario’s. De virtuele trainingsoefeningen werden eerst online getest. Daarna in de praktijk. Eric Didderen, projectleider van ASSISTANCE namens NIPV vertelt hierover. “Tijdens drie praktijkoefeningen in Turkije, Nederland en Spanje konden de first responders live deelnemen aan oefeningen met verschillende VR-scenario’s. Er was een grote variatie van scenario’s zoals een incident met gevaarlijke stoffen met slachtoffers, een schietpartij in een middelbare school en een gekantelde bus op een luchthaven.” Na iedere praktijkoefening werd er geëvalueerd. “Hieruit bleek dat first responders de scenario’s interessant en de training effectief, waardevol en motiverend vonden. Als verbetermogelijkheden voor de drie systemen noemden zij o.a. meer scenario’s met toenemende moeilijkheidsgraad, meer natuurlijke interactie en andere omgevingen (bijv. bosbranden). De VR-training werd beoordeeld als tijd- en kosteneffectief en een veilige omgeving om in te oefenen. Er werd wel opgemerkt dat een vituele oefening geen vervanging moet zijn voor andere belangrijke praktijktrainingen en dat de implementatie ervan aan moet sluiten bij de behoeften”, vertelt Didderen.

Situational Awareness (SA)-platform

De gegevens van de drones, robots, sensoren en ingevoerde informatie door first responders werden via een tablet gedeeld op een SA-platform. Uit de evaluatie blijkt dat dit in de huidige vorm nog niet als bevredigend wordt ervaren. Didderen: “De first responders gaven in de pilots aan onvoldoende informatie te krijgen. Het schakelen tussen repressieve taken en de informatie op de tablet bekijken bleek lastig te zijn. Ook werd het platform niet gebruiksvriendelijk genoeg ervaren. De toegevoegde waarde van het platform wordt wel gezien. Voorwaarden hiervoor zijn wel dat de problemen worden opgelost, first responders goed worden opgeleid in het gebruik en dat de hulpverleners er tijd mee winnen tijdens hun optreden.“

Warme contacten voor de toekomst

Aan het nevendoel om de ASSISTANCE-netwerkcontacten voort te zetten en elkaar te inspireren, wordt ook gewerkt. Vertegenwoordigers van NIPV en de Gezamenlijke Brandweer/Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond gaan in oktober naar Zweden om de ervaringen uit te wisselen op het gebied van VR, gebruikte technologieën en digitale verkenning. Daarnaast heeft ASSISTANCE-partner ETRA NIPV benaderd om mee te doen in een ander Europees project.

Ontwikkelingen VR-toepassingen binnen Nederlandse brandweer

De afgelopen jaren zijn er binnen de Nederlandse brandweer ook veel ontwikkelingen geweest op het gebied van VR-toepassingen. Zo is er een VR-simulatie voor chauffeur-pompbediener in de ELO beschikbaar en is de VR-simulatie buurtbatterijen opgeleverd. Inmiddels is er zelfs een heel virtueel energiedorp opgezet waarin verschillenden incidenten kunnen worden geoefend. Voorbeelden van scenario’s zijn een woningbrand met zonnepanelen en een brand in een zonnepanelenpark. Op dit moment wordt gewerkt aan een scenario van een brand in thuisopslagbatterijen met een aangesloten e-voertuig. Daarnaast is het Landelijk netwerk Digitale simulaties brandweer bezig met een ontwerpplan en programma van eisen voor een VR-applicatie om de basisprincipes van brandbestrijding te oefenen. Tot slot is er een VR-applicatie voor straalpijpvoering in de maak.

Meer informatie

Bekijk voor meer informatie over het ASSISTANCE-project de filmpjes van de pilots, de ASSISTANCE-website of de pagina over het project. Neem voor meer informatie over VR-simulaties contact op via onderstaande contactgegevens.

Lees ook

16-02-2024
Eerste diploma uitgereikt binnen flexibel leerlandschap: “Ik heb leerblokken gekozen die ik dagelijks nodig heb”

“Ik wilde graag vakbekwaam worden op het gebied van omgevingsveiligheid”, aldus Van der Donk. “Het flexibele leren was een goede uitkomst voor mij. Ik heb de leerblokken gekozen waarvan ik dacht: deze heb ik nodig!”

12-02-2024
Waterstof in de gebouwde omgeving: handreiking en geleerde lessen

Hulpverleners zullen in de toekomst in de gebouwde omgeving vaker waterstof tegenkomen. Waterstofaggregaten zijn hier een voorbeeld van: ze worden op bouwterreinen en festivals gebruikt om op een duurzame manier stroom te leveren. Maar dit brengt ook risico’s met zich mee.

07-02-2024
“De mensen in het veld werden tijdens het klaren van een klus doorlopend gebeld en moesten steeds maar weer vertellen wat er aan de hand was”

Martijn Korpel is als adviseur Netcentrisch werken werkzaam bij het NIPV. Vanaf het moment dat hij zijn carrière binnen het veiligheidsdomein begon in 2001, ervaarde hij zelf hoe moeizaam de informatieoverdracht verliep tussen crisispartners. Nu, 23 jaar later, blikt hij terug op de grote en belangrijke stappen die met het Landelijk Crisis Management Systeem (LCMS) gemaakt zijn.

06-02-2024
Drones en robots van Team Digitale Verkenning afgelopen jaar 330 keer gealarmeerd 

In 2023 ondersteunde Team Digitale Verkenning (TDV) maar liefst 330 keer bij een incident. Dit landelijk brandweerspecialisme levert onbemande systemen, zodat brandweermensen effectiever, efficiënter en veiliger hun werk kunnen doen. Het gaat om bijvoorbeeld drones, maar ook om blusrobots en om vierpotige robots.

31-01-2024
Brandveiligheid bestaande stallen in veehouderij verbeteren

Het uitvoeren van een technische ruimte als apart brandcompartiment blijkt geen realistische optie te zijn. Dat blijkt uit onderzoek van Wageningen Livestock Research, waaraan het NIPV heeft meegewerkt.

23-01-2024
Universiteit Antwerpen en NIPV gaan samenwerken op gebied van crisismanagement

Doel van de samenwerking is om kennisuitwisseling in brede zin rondom crisismanagement te bevorderen.

18-01-2024
Defensie breidt contract met NIPV uit: alle krijgsmachtdelen sluiten aan op de LVCb

Defensie en het NIPV hebben een intentieverklaring getekend voor verdere samenwerking binnen de Landelijke Voorziening Crisisbeheersing (LVCb). De samenwerking maakt beter geïnformeerde ondersteuning van Defensie mogelijk.

09-01-2024
Geo4OOV groeit door: nieuwe kaartlaag energie-onderbrekingen 

Geo4OOV is de landelijke geodatavoorziening voor de veiligheidsregio’s en crisispartners. Onlangs ging een nieuwe versie van de kaartlaag ‘energie-onderbrekingen’ live.

20-12-2023
Blog: Onzichtbare (brand)veiligheid

Vanuit het NIPV hebben we een Community of Practice Brandveilig Meubilair en Matrassen opgericht, blogt lector Lieuwe de Witte.