Blog: Zowel één landelijk als lokale steunpunten gewenst!*

14 maart 2022

Voorkom dat mensen van het kastje naar de muur worden gestuurd.

Jan Mans – burgemeester van Enschede ten tijde van de vuurwerkramp – werd in 2000 overvallen toen opeens een legertje ambtenaren van VWS op de stoep stond in het gemeentehuis van Enschede en hem aangaf dat een informatie- en adviescentrum zou worden opgestart.

Dit onverwachte activisme vanuit het ministerie was een rechtstreeks gevolg van de parlementaire enquêtecommissie Bijlmerramp (rapport verscheen in 1999) die vaststelde dat indertijd in 1992 een goede gecoördineerde informatievoorziening ontbrak. De toenmalige minister (mevrouw Borst) moest bijna aftreden en had in 2000 haar lesje geleerd.

De kern van een IAC is dat het uitgaat van de één loketfunctie. Een slachtoffer van een calamiteit of andere directe betrokkene dient niet steeds van het kastje naar de muur te worden gestuurd. Er wordt fysiek dan wel virtueel één plaats gecreëerd waar deze persoon terecht kan. Achter dat ene loket zijn dat verschillende hulp- en ondersteuningsfuncties (over onderdak en wonen, over werk en uitkering, over medische en psychosociale zorg, e.v.) verenigd. Het zal duidelijk zijn dat bij een ’klassieke’ ramp die zich op één plaats voltrekt, het organiseren van een IAC nog betrekkelijk eenvoudig is. De nabestaanden van MH-17 woonden door het gehele land en toen is dan er ook voor gekozen een digitaal centrum in te richten.

Bij de coronacrisis zagen wij wel vele plekken waar mensen informatie konden verkrijgen (Infoportalen) maar lang niet iedereen was op de hoogte van al deze – veelal gescheiden – informatie- en adviespunten.

In deze Oekraïne-situatie is het zeker ook ingewikkeld hoe je dat het beste kan organiseren; we zien al vele initiatieven en coördinatiepunten. Op landelijk niveau lijkt met het Knooppunt Coördinatie en Informatie Oekraïne (KCIO) een centrale actor in de maak die zowel de professionals als de burgers kan ondersteunen. Daarvoor is het nodig dat dit punt (of een ander) wel het landelijk aangewezen centrale punt wordt met een duidelijk budget, mandaat en bevoegdheden.

Al zal dit de duidelijkheid en communicatie landelijk aanmerkelijk kunnen bevorderen, hiermee zijn we er zeker nog niet. In een fors aantal steden (naar schatting zo’n 50-75, maar ook denkbaar is dat alle gemeenten een apart herkenbaar loket inrichten) zal ook een fysiek IAC ingericht moeten worden. Een plek waar Oekraïners (en mogelijk straks ook Russen) maar ook de eigen inwoners in de regio terecht kunnen voor informatie en advies.

Menno van Duin, lector Crisisbeheersing



* Michel Duckers, Marleen Kraaij, IJle Stelstra, Maaike van Dam en Vina Wijkhuijs dank voor het meelezen

Lees ook

21-02-2023
Blog: Batterijveiligheid: laten we de kou uit de lucht halen

Waarnemen is belangrijk, maar snappen wat je wel en niet ziet is nog veel belangrijker, bloggen lector Energie- en transportveiligheid Nils Rosmuller en onderzoeker Henk Brans.

21-02-2023
Wat veroorzaakt schade aan li-ion batterijen?

NIPV geeft met literatuuronderzoek inzicht in factoren die schade laten optreden.

16-02-2023
Onderzoek naar gebruik dompelcontainer geactualiseerd

Het aantal alternatief aangedreven voertuigen groeit en daarmee ook het aantal incidenten. Zijn dompelcontainers nog steeds de meest geschikte blusmethode voor elektrische voertuigen?

09-02-2023
Blog: Dilemma’s rond de USAR-teams

De waarde van het hulpteam ter plaatse is aanmerkelijk groter dan alleen het redden van slachtoffers, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.

07-02-2023
Inzet USAR.NL bij zware aardbeving in Turkije

Turkije en Syrië zijn getroffen door zware aardbevingen. USAR.NL is gevraagd om bijstand te leveren in Turkije. NIPV ondersteunt de uitzending, zowel in de voorbereidingsfase als tijdens de inzet.

25-01-2023
Actualisatie handreiking Voorbereiding spoorincidentbestrijding

Handreiking biedt ondersteuning aan de multidisciplinaire operationele voorbereiding op spoorincidenten in de veiligheidsregio’s.

23-01-2023
Protocol Verdachte Objecten herzien

Het herziene Protocol Verdachte Objecten (PVO) versie 2 wordt op 1 april 2023 van kracht en vervangt voorgaande versies.

23-01-2023
Natuurbrandsignaal ’23: meer onbeheersbare natuurbranden met grotere impact op samenleving

In de toekomst krijgt Nederland te maken met meer natuurbranden die een grotere impact op de samenleving hebben.

16-01-2023
Bevoegdheden van burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) digitale incidenten onderzocht

Wat kunnen (en mogen) burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij digitale incidenten van het Rijk verwachten en andersom?