Catalaanse aanpak van natuurbrandbeheersing biedt lessen voor Nederland
24 september 2025
De Spaanse regio Catalonië loopt voorop als het gaat om natuurbrandbeheersing. Dit is in Catalonië zeer professioneel georganiseerd en op wetenschappelijke leest geschoeid. Om die reden liep onderzoeker Brian Verhoeven een tijd mee met de Catalaanse brandweer. In een rapport deelt hij zijn bevindingen en ervaringen: “De Catalaanse aanpak kan Nederland helpen bij de verdere ontwikkeling van ‘slimme repressie’: meer kennis en meer verschillende methoden inzetten om slimmer natuurbranden te bestrijden.”
Bombers GRAF: natuurbrandspecialisten binnen de brandweer
Verhoeven vertelt: “De Catalaanse brandweer, de Bombers, beschikt met de Grup de Recolzament d’Actuacions Forestals (GRAF) over een eenheid die zich specifiek richt op natuurbranden. De eenheid onderscheidt zich door haar strategische en tactische benadering: teams worden intensief getraind op natuurbrandgedrag in relatie tot het weer, de vegetatie en het terrein.”
Van incidentbestrijding tot risicobeheersing: het een kan niet zonder het ander
De onderzoeker laat aan de hand van praktijkvoorbeelden zien hoe de Catalaanse brandweer omgaat met natuurbranden: van bestrijdingsmethoden die focussen op het weghalen van brandstof, het gebruik van luchtsteun tot hoe natuurbrandanalyses aan de basis staan van een veilige en effectieve inzet.
Maar een effectieve inzet moet uiteraard wel mogelijk zijn. Verhoeven: “Daarom staan in het rapport ook voorbeelden van hoe de brandweer door middel van risicobeheersing kansen creëert in het landschap. Bijvoorbeeld door beheerbranden uit te voeren. Hierbij is het essentieel om samen te werken met belangrijke partners, zoals terreinbeheerders.”
Relevantie voor Nederland
Ook in Nederland neemt de kans op (grootschalige) natuurbranden toe, onder andere door de klimaatverandering. Verhoeven: “We merken steeds meer dat landen zoals Nederland naar Zuid-Europa kijken om van ze te leren. Catalonië komt daarin met regelmaat terug. Door in het rapport veel praktijkvoorbeelden uit te werken, hopen we dat het kan bijdragen aan de ontwikkelingen die in ons land spelen op het gebied van natuurbrandbeheersing. Het rapport is er dus vooral om inspiratie mee op te doen.”
Volgens de onderzoeker zijn er concrete vergelijkingen te maken tussen het Catalaanse systeem en de Nederlandse situatie: “Denk aan het opzetten van kleine, specialistische teams met expertise in natuurbrandbestrijding, het versterken van de samenwerking tussen partijen, het investeren in kennis van natuurbrandgedrag en het borgen van een veilige en effectieve inzet. Ik hoop dat we door deze kijk in de Catalaanse keuken de ontwikkelingen in Nederland kunnen versnellen en op sommige vlakken het wiel niet opnieuw hoeven uit te vinden.”
