Livetest toont gebreken in de betrouwbaarheid van stationaire brandblussystemen aan

Nieuws van het LEC Industriële Veiligheid, juni 2024

Het ‘live’ testen van stationaire brandblussystemen in hun bedrijfsomgeving is belangrijk om aan te tonen dat die systemen effectief en betrouwbaar zijn voor het bestrijden van de brandscenario’s waarvoor ze zijn bedoeld. Tot die conclusie komt Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant na een praktijkcasus bij een bedrijf waar twee stationaire blusmonitoren op een verlaadplatform voor brandbare bulkproducten niet naar behoren bleken te functioneren. Dankzij de uitgevoerde livetest door het bedrijf, in samenwerking met het onderhoudsbedrijf van het systeem en de veiligheidsregio, konden de tekortkomingen worden hersteld.

Historie

De casus, die speelde bij een bedrijf dat handelt in vloeibare gevaarlijke stoffen, heeft al enige voorgeschiedenis. Tijdens de beoordeling van het bedrijfsbrandweerrapport van de inrichting, medio 2012, werd geconstateerd dat de verlaadplaats voor (brand)gevaarlijke bulkgoederen niet was voorzien van een effectieve stationaire brandbeveiligingsinstallatie. Daarop heeft het bedrijf twee stationaire blusmonitoren met schuimbijmenging aangebracht, die handmatig geactiveerd moeten worden. De uitgangspunten voor dit systeem (aanleg, onderhoud en inspectie), zijn geborgd in een uitgangspuntendocument op basis van de destijds geldende normen, zoals NFPA 11 en 15 (NFPA =National Fire Protection Association).

Gewijzigde uitgangspunten

De normen in het UPD (= uitgangspuntendocument) zijn in de loop der tijd gewijzigd. Bij een vijfjaarlijkse validatie gaf de inspectie-instelling aan dat actualisatie niet noodzakelijk was. Hierover is echter tot op heden nog geen eenheid van opvatting tussen verschillende partijen. Daarnaast blijkt dat de onderhoudsnorm, die is opgenomen in het UPD, niet is overgenomen in het onderhoudscontract met de onderhoudsfirma. Hierdoor worden het onderhoud en testen niet volledig uitgevoerd zoals bedoeld in de vastgestelde normen in het UPD.

Overtreding en afwijking

Tijdens een Seveso-inspectie in december 2023 is het bedrijf geïnspecteerd op de stand der techniek van de repressieve maatregelen, waaronder de twee stationaire blusmonitoren. Hierbij zijn één afwijking (maatregel niet gerealiseerd volgens ontwerp) en één overtreding (goede werking, geschiktheid en betrouwbaarheid maatregelen onvoldoende conform stand der techniek) geconstateerd.

Het bedrijf kreeg hierop het voorstel om met een livetest aan te tonen dat de twee stationaire blusmonitoren een goede werking hebben, geschikt zijn voor het maatgevende brandscenario en betrouwbaar zijn. Na dit voorstel is, zowel door het bedrijf als door het onderhoudsbedrijf en de inspectie-instelling, gediscussieerd over nut en noodzaak van een livetest. Het bedrijf wilde die test niet uitvoeren, maar ging na stevig overleg toch overstag.

Constateringen

Na de nodige voorbereidingen is begin april dit jaar de livetest uitgevoerd, waarbij ook de veiligheidsregio aanwezig was. De livetest is alleen uitgevoerd met water.

 Tijdens de eerste livetest werd het volgende geconstateerd:

• Beide blusmonitoren stonden verkeerd ingesteld, waardoor het water over de verlaadplaats werd gespoten. De verticale instelling van blusmonitoren bleek niet correct.
• Het sproeibeeld van beide blusmonitoren was niet correct ingesteld, waardoor er sprake was van een gebonden straal.
• Eén blusmonitor oscilleerde helemaal niet en bij de andere blusmonitor was de oscillerende werking uiterst beperkt.

Uit de eerste livetest bleek dus dat beide stationaire blusmonitoren niet correct waren onderhouden en ingesteld. In geval van een calamiteit zouden beide stationaire blusmonitoren niet effectief zijn geweest. Het bedrijf gaf na de eerste inspectie aan dat er in 2021 of 2022 ook een livetest was uitgevoerd en dat daaruit bleek dat de blusmonitoren wel goed waren afgesteld en correct functioneerden. Het onderhoudsbedrijf gaf dit ook aan en er zouden destijds ook videobeelden zijn gemaakt waaruit dit blijkt. Na de test in april jongstleden zijn door het onderhoudsbedrijf verschillende checks uitgevoerd en zijn beide stationaire blusmonitoren bijgesteld. Na zes livetesten functioneerden beide stationaire blusmonitoren in voldoende mate effectief.

Leermomenten

Uit de casus kunnen belangrijke lessen worden getrokken, voor inspectie bij soortgelijke bedrijfssituaties met stationaire blusinstallaties, namelijk:

• Zorg voor borging en periodieke validatie van de juiste normen in UPD’s (de basis).
• Borg dat normen in het UPD ook worden opgenomen in het onderhoudscontract.
• Borg dat na onderhoud de systemen in de juiste stand worden gezet en houd hier als bedrijf toezicht op.
• Een livetest toont daadwerkelijk aan of het systeem effectief en betrouwbaar is. Borg het uitvoeren van zo’n livetest in bijvoorbeeld het UPD.

Foto’s: Gert Castelijn