Blog: Onzichtbare (brand)veiligheid
20 december 2023
Al jaren staat het thema brandveilig meubilair en matrassen hoog op de agenda van het lectoraat Brandveiligheidskunde. Vanuit het NIPV hebben we een Community of Practice Brandveilig Meubilair en Matrassen opgericht, blogt lector Brandveiligheidskunde Lieuwe de Witte.
Verkleurende en vallende bladeren. De herfst heeft voor mij altijd iets treurigs en dit wordt versterkt door wat er bij het schrijven van deze column in de wereld gebeurt. Het maakt me verdrietig. Waar zijn de menslievendheid en het begrip voor elkaar gebleven?
Brandveilig meubilair en matrassen: belangrijk speerpunt
Deze dagen lijkt elk aan te roeren onderwerp over brandveiligheid onzinnig en onbelangrijk. En toch probeer ik het, omdat dit onderwerp – op een heel andere en niet te vergelijken manier – ook gaat over begrip voor elkaar. Al jaren staat het thema brandveilig meubilair en matrassen hoog op de agenda van het lectoraat. Mijn voorganger René Hagen besteedde er met veel passie meer dan 15 jaar aandacht aan en ook voor mij is het een belangrijk speerpunt. Nog steeds blijkt uit data van fatale woningbranden dat meer dan een derde van deze branden ontstaat in meubilair of matrassen. En dat zo’n brand niet alleen in, maar ook buiten de woning, tot gevaarlijke situaties kan leiden. Dat is wel gebleken uit ons onderzoek naar rookverspreiding en bij de flatbrand in Arnhem.
7 uitgangspunten voor normen en testmethoden brandveiligheid meubilair en matrassen
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wil daarom eisen voor meubilair en matrassen opnemen in het Warenwetbesluit. Dit is echter niet eenvoudig en er spelen nogal wat belangen. Om kennisdeling hierover te bevorderen en deze kennis in te zetten bij de voorbereiding van wetgeving hebben we vanuit het NIPV een Community of Practice (CoP) Brandveilig Meubilair en Matrassen opgericht. Hierin zitten vertegenwoordigers van producenten en retailers van meubilair en matrassen. Eén van de eerste opbrengsten van de CoP is een uitgangspuntendocument: 7 uitgangspunten waaraan volgens de CoP normen en testmethoden voor het bepalen van de brandveiligheid van meubilair en matrassen moeten voldoen .
Begrip voor elkaars standpunten
Ik behandel deze uitgangspunten hier niet, maar de onderliggende boodschap is: begrip voor elkaars standpunten. Brandveilig meubilair en matrassen is een gepolariseerd onderwerp. Tegenstellingen gaan vaak niet over het verbeteren van de daadwerkelijke brandveiligheid. Maar bijvoorbeeld over het gebruik van specifieke materialen en additieven (zoals vlamvertragers) of over de context waarin meubilair en matrassen zich bevinden. “Meubilair en matrassen branden niet vanzelf, dus brandveilig is niet nodig” of “Brandveilig meubilair kan alleen door toepassing van schadelijke vlamvertragers en kan (daardoor) niet duurzaam en circulair zijn” zijn veelgehoorde argumenten. Argumenten die te weerleggen zijn met tegenargumenten. Er zijn bijvoorbeeld steeds meer duurzame en circulaire mogelijkheden om materialen toe te passen die van zichzelf brandvertragend werken, maar ook veilig te gebruiken additieven.
Vanuit kennisdeling samen werken aan het verbeteren van de brandveiligheid in de woonomgeving
Het blijkt dus best moeilijk te zijn om de aandacht bij het doel te houden. Daarom ben ik trots op de CoP. Vanuit kennisdeling werken aan het verbeteren van de brandveiligheid in de woonomgeving met elkaar in plaats van tegenover elkaar. Uiteindelijk moet dit leiden tot een soort onzichtbare veiligheid in onze leefomgeving, waar we hopelijk geen beroep op hoeven te doen. Maar als er onverhoopt toch iets gebeurt, geeft dit ons in combinatie met andere maatregelen wel de tijd om te handelen en (al dan niet met hulp) te vluchten. Zoals ik vaker benadruk: brandveiligheid is niet een kwestie van óf maar van én. Een goede balans tussen voorkomen, beperken, bestrijden en veerkracht zorgt voor de gewenste brandveiligheid. Brandveilig meubilair en matrassen kan daarin een belangrijke schakel zijn.
Lieuwe de Witte
Lector Brandveiligheidskunde
Deze column is eerder verschenen in Brandveilig.com nr. 4, 2023.