Blog: Een watertekort kan er ook nog wel bij …
5 augustus 2022
“Uiteraard zijn de waterschappen en Rijkswaterstaat waakzaam voor de mogelijke gevolgen, maar ervaringen uit het verleden leren dat ook gemeenten en veiligheidsregio’s verhoogd waakzaam zouden mogen zijn”, bloggen Menno van Duin, Frank Cools en Vina Wijkhuijs.

Het is al eerder gezegd, we rollen van de ene crisis in de andere crisis. Terecht kan de vraag worden gesteld wat nu werkelijk een crisis is en wat niet, maar feit is dat het sinds begin 2020 niet meer rustig is geweest in ons land (en daarbuiten). Natuurlijk heeft het geen zin om alles een crisis te noemen – of in de heldere woorden van professor Arjen Boin: “Als we alles een crisis noemen, is niets een crisis meer” ‒ en heeft het tv-programma EenVandaag in een op zich aardige animatie geprobeerd uit te leggen wat dan wel een crisis is. [1] Nu is dat filmpje enigszins beperkt, omdat daarin een crisis een-op-een gerelateerd wordt aan de nationale crisisstructuur, alsof gemeenten en veiligheidsregio’s bij een crisis geen rol zouden hebben. Ook zonder opschaling naar een Ministeriële Commissie Crisisbeheersing (MCCb) ‒ en een serieus kijkende premier Rutte ‒ kan er sprake zijn van een crisis.
Met het staartje van de coronacrisis (wat gaat er nog komen?), een mogelijk toch wat snel verspreidend apenpokkenvirus en natuurlijk de vluchtelingencrisis is er sinds 3 augustus officieel een nieuwe crisis bijgekomen, namelijk de watercrisis. Er is officieel sprake van waterschaarste en dat betekent dat het landelijke managementteam watertekorten (afgekort MTW) vanaf nu gerechtigd is de verdeling van (mogelijk schaars wordend) water te bepalen. De langdurige droogte (als gevolg van de hitte en het gebrek aan neerslag) eist zijn tol. De waterstanden van de grote rivieren zijn extreem laag. Dat heeft gevolgen voor de scheepvaart, maar ook voor de hoeveelheid drinkwater; een fors deel van ons drinkwater komt immers uit de Maas en de Rijn. En dan te bedenken dat net iets meer dan een jaar geleden Valkenburg en andere gemeenten fors getroffen werden door extreme wateroverlast. Het MTW, waarin onder andere Rijkswaterstaat, de waterschappen en drinkwaterbedrijven participeren, coördineert de verdeling van het (schaarse) water. Er is inmiddels opgeschaald naar niveau 2 (feitelijk watertekort) en bij opschaling naar niveau 3 is er sprake van een (dreigende) nationale crisis.
Uiteraard zijn de waterschappen en Rijkswaterstaat waakzaam voor de mogelijke gevolgen, maar ervaringen uit het verleden leren dat ook gemeenten en veiligheidsregio’s verhoogd waakzaam zouden mogen zijn. Zo was er in 2003 een dijkverschuiving bij Wilnis waardoor de achterliggende woonwijk onder water liep. De langdurige droogte en de lage waterstand hadden de veenkade verzwakt. Hoewel de directe gevolgen beperkt bleven, zag de gemeente De Ronde Venen zich geconfronteerd met een enorme som aan herstelkosten en diende ze bij het Rijk een verzoek in voor een rijksbijdrage. Over deze casus heeft menig jurist zich indertijd gebogen. De afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State hanteerde het toen geldende criterium van een ramp en ging ervan uit dat onder meer een gecoördineerde inzet van diensten en organisaties vereist is. De rechter kwam daarbij tot de conclusie dat alleen bij GRIP-2 (of hoger) er sprake is van een dergelijke gecoördineerde inzet. De gemeente kwam niet in aanmerking voor de kosten die waren gemaakt nadat er was afgeschaald naar GRIP-1 of lager, waardoor de gemeente die kosten uiteindelijk zelf diende te dragen. [2] Het advies aan veiligheidsregio’s is daarom: houd eventueel straks (net iets langer) een ROT (regionaal operationeel team) in de lucht – je weet maar nooit!
Menno van Duin, Frank Cools, Vina Wijkhuijs
lectoraat Crisisbeheersing
[1] Wat er moet gebeuren om iets een crisis te noemen (YouTube)
Lees ook
Tijdens de landelijke coördinatorendag van de Jeugdbrandweer in mei is de nieuwe leergang Jeugdbrandweer Junioren gepresenteerd. Het NIPV heeft bijgedragen aan het samenstellen van het onderwijsmateriaal samen met jeugdleiders uit de veiligheidsregio’s.
Kortere lijnen en open communiceren in vertrouwen. Dat staat sinds kort aan de basis van samenwerking tussen het brandweeronderwijs van het NIPV en het werkveld.
Via dit liveblog houden we je op de hoogte van eventuele verstoringen van het LCMS.
Een week je diploma van de leergang HOvD op zak en dan de vuurdoop: de grote natuurbrand in Ede die uiteindelijk 65 hectare Ginkelse heide veranderde in een zwartgeblakerd veld. Peter Schut, taakcommandant Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden (VGGM) vertelt over zijn ervaringen van 3 april 2025.
Veel Nederlanders onderschatten de risico’s van klimaatverandering, terwijl ze wel behoefte hebben aan meer informatie – en dat het liefst op een andere manier dan nu gebeurt.
Na gebleken succes geprolongeerd: op 1 september 2026 start een tweede traineeship omgevingsveiligheid voor afgestudeerden op HBO- en universitair niveau.
Tweehonderd experts in externe veiligheid bezochten op 11 juni het Jaarcongres Relevant in Utrecht. Het LEC IV was dit jaar partner van het congres. Naast een inhoudelijke bijdrage met een deelsessie over de rol van de veiligheidsregio’s in de advisering op het gebied van externe veiligheid, benutte het LEC het congres ook als contactmoment om het eigen netwerk uit te breiden en de samenwerking met andere EV-partners te verstevigen.
Luister de nieuwste podcast ‘Innovatie’ over de spanningen tussen innovatie, veiligheid en bestuurlijke verantwoordelijkheid binnen de energietransitie.
Het is een mooie klus voor trainees omgevingsveiligheid Klaudia Palka en Eva Wouters (VRR); samen met Antoon Kleijne hebben zij zich gestort op het actualiseren van de LOD-werkwijzer (Lines of defense), in opdracht van het LEC IV. De werkwijzer beschrijft organisatorische, bouwkundige en repressieve maatregelen voor brandbeheersing en –bestrijding in de industriële omgeving. De bestaande LOD-werkwijzer dateert van 2013 en was daarom toe aan herziening en actualisering. “Het is goed voor de kwaliteit van het document dat jonge mensen met een frisse blik de werkwijzer onder handen nemen”, vindt projectleider Antoon Kleijne.
- Pagina1
- Pagina2
- …
- Pagina50
- Volgende pagina