Blog: Dilemma’s rond de USAR-teams

9 februari 2023

De waarde van het hulpteam ter plaatse is aanmerkelijk groter dan alleen het redden van slachtoffers, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.

Hulpverleners bij aardbeving Turkije

Na iedere aardbeving of andere situatie met instortingen komen vanuit de gehele wereld USAR-teams naar de plaats des onheils om reddingswerkzaamheden te verrichten. Als het aantal uitzendingen van deze teams wordt afgezet tegen het aantal succesvolle reddingen zou hier beter gestopt kunnen worden. Het aantal reddingen is vrijwel altijd zeer gering en veelvuldig wordt er niemand levend uit het puin gehaald.

Cru gezegd zou dat geld dus beter uitgegeven kunnen worden door het totaal van alle kosten gewoon over te maken naar het betreffende land c.q. betrokken NGO’s. Daarbij moet niet vergeten worden dat (sommige van) deze teams ter plaatse ook weer gebruik maken van schaarse middelen (bijvoorbeeld auto’s en voedsel).

Toch is deze redenering veel te eenzijdig en zijn er zeker diverse redenen te noemen waarom het sturen van deze – veel aandachttrekkende – hulpteams ook nuttig kan zijn. Het is soms een waardevol politiek gebaar dat ook weer kan aanzetten de banden met het betreffende land te versterken. Het helpt soms mee om het thuisland van dat team bewust te maken van de ernst van de situatie (hetgeen de giften soms doet toenemen).

Verder is de waarde van de teams ter plaatse altijd beduidend groter dan alleen het redden van personen. Ook het onder het puin vandaan halen van overledenen heeft voor de nabestaanden grote waarde. Duidelijkheid is over het algemeen beter dan lange onzekerheid. Daarnaast brengen deze teams vaak enige structuur ter plaatse in de hulpverlening en de reddingswerkzaamheden. Bij elkaar wordt over het algemeen de inzet van deze teams ter plaatse zeer gewaardeerd en ook dat is het nodige waard.

Dat er deze keer daadwerkelijk mensen (al zo’n 10) zijn gered is zeer uitzonderlijk en geeft ook aan dat dit keer men ook echt snel ter plaatse was. In het verleden ging er soms erg veel tijd overheen alvorens toestemming e.d. was verleend om naar het gebied te vertrekken en werd bij aankomst ook nog veel tijd verloren.

Ten slotte is ons Nederlandse USAR-team inmiddels zo ervaren en getraind dat het ook in eigen land prima inzetbaar is – ook voor andere klussen dan de primaire werkzaamheden. Ook hiervoor zijn soms nog net te veel drempels.

Menno van Duin
lector Crisisbeheersing

Lees ook

22-05-2025
Koninklijke onderscheiding voor Frans Schippers

Frans Schippers is tijdens de afsluiting van het congres Crisisbeheersing benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

21-05-2025
1710 diploma’s uitgegeven in 2024

Het dashboard Kerncijfers Diploma’s is bijgewerkt met de cijfers over 2024 voor verschillende repressieve brandweerfuncties. In het dashboard staan data vanaf 2017.

21-05-2025
Samen bouwen aan beter onderwijs: ervaringen uit de Manschap-bijeenkomsten 

Welke vaardigheden moet een beginnende brandweerman of -vrouw hebben? Dat wordt onderzocht in het project ‘Verkenning beroepspraktijk Manschap’, onderdeel van het programma Onderwijs Onderweg.

19-05-2025
Actualisatie bestuurlijke netwerkkaarten: essentiële kennis voor crisisbeheersing

De bestuurlijke netwerkkaarten zijn recent geactualiseerd. Deze netwerkkaarten vormen een essentieel naslagwerk voor bestuurders en hun adviseurs tijdens crisissituaties.

19-05-2025
Onderzoek naar ‘best practices’ voor berging elektrische voertuigen uit parkeergarages

Op basis van de gestelde criteria blijkt de bergingsrobot de meest geschikte optie.

15-05-2025
Toename van 10 procent van incidenten met elektrische en hybride voertuigen in 2024

In 2024 waren er 356 incidenten met alternatief aangedreven voertuigen waarbij de brandweer ter plaatse kwam. Het ging om 221 voertuigbranden en 135 ongevallen.

15-05-2025
Branden in de isolatieschil van verduurzaamde woningen

Lector Brandveiligheidskunde Lieuwe de Witte werkte mee aan een item van RTL Nieuws naar aanleiding van de recente woningbrand in Didam.

13-05-2025
Decaan Hans Veltkamp met pensioen, maar blijft opleiden 

Decaan Hans Veltkamp heeft bijna 24 jaar bij het NIPV gewerkt. In april is hij met pensioen gegaan. Hij blikt terug.

12-05-2025
Onderzoek naar leiderschapsontwikkeling binnen de brandweer

Om inzicht te krijgen in bestaande leiderschapsactiviteiten en -ontwikkelingen in de regio’s, heeft het NIPV een inventarisatie gedaan onder HR-professionals.