Blog: Dilemma’s rond de USAR-teams

9 februari 2023

De waarde van het hulpteam ter plaatse is aanmerkelijk groter dan alleen het redden van slachtoffers, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.

Hulpverleners bij aardbeving Turkije

Na iedere aardbeving of andere situatie met instortingen komen vanuit de gehele wereld USAR-teams naar de plaats des onheils om reddingswerkzaamheden te verrichten. Als het aantal uitzendingen van deze teams wordt afgezet tegen het aantal succesvolle reddingen zou hier beter gestopt kunnen worden. Het aantal reddingen is vrijwel altijd zeer gering en veelvuldig wordt er niemand levend uit het puin gehaald.

Cru gezegd zou dat geld dus beter uitgegeven kunnen worden door het totaal van alle kosten gewoon over te maken naar het betreffende land c.q. betrokken NGO’s. Daarbij moet niet vergeten worden dat (sommige van) deze teams ter plaatse ook weer gebruik maken van schaarse middelen (bijvoorbeeld auto’s en voedsel).

Toch is deze redenering veel te eenzijdig en zijn er zeker diverse redenen te noemen waarom het sturen van deze – veel aandachttrekkende – hulpteams ook nuttig kan zijn. Het is soms een waardevol politiek gebaar dat ook weer kan aanzetten de banden met het betreffende land te versterken. Het helpt soms mee om het thuisland van dat team bewust te maken van de ernst van de situatie (hetgeen de giften soms doet toenemen).

Verder is de waarde van de teams ter plaatse altijd beduidend groter dan alleen het redden van personen. Ook het onder het puin vandaan halen van overledenen heeft voor de nabestaanden grote waarde. Duidelijkheid is over het algemeen beter dan lange onzekerheid. Daarnaast brengen deze teams vaak enige structuur ter plaatse in de hulpverlening en de reddingswerkzaamheden. Bij elkaar wordt over het algemeen de inzet van deze teams ter plaatse zeer gewaardeerd en ook dat is het nodige waard.

Dat er deze keer daadwerkelijk mensen (al zo’n 10) zijn gered is zeer uitzonderlijk en geeft ook aan dat dit keer men ook echt snel ter plaatse was. In het verleden ging er soms erg veel tijd overheen alvorens toestemming e.d. was verleend om naar het gebied te vertrekken en werd bij aankomst ook nog veel tijd verloren.

Ten slotte is ons Nederlandse USAR-team inmiddels zo ervaren en getraind dat het ook in eigen land prima inzetbaar is – ook voor andere klussen dan de primaire werkzaamheden. Ook hiervoor zijn soms nog net te veel drempels.

Menno van Duin
lector Crisisbeheersing

Lees ook

06-11-2025
Nieuwe instructeurscursus veilig werken met de kettingzaag van start 

Samen met bosbouwers van opleidingsinstituut IPC Groene Ruimte is de cursus ontwikkeld om manschappen en bevelvoerders in het land bij te scholen. 

06-11-2025
Verwachte toename van opslag en transport van ammoniak vereist nieuwe inzetstrategieën en -technieken brandweer

Door de opkomst van ammoniak als waterstofdrager in de energietransitie neemt de kans op grootschalige ammoniakincidenten toe.

05-11-2025
ILT gaat inspecteren op PFAS-houdend blusschuim

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) gaat vanaf december bedrijven controleren op naleving van het verbod op PFAS-houdend blusschuim.

05-11-2025
Netwerken en kennis delen op het Brandweerevent 2025

Het Brandweerevent in Maastricht was voor het LEC Industriële Veiligheid een ideale gelegenheid om zich binnen het Nederlandse brandweernetwerk te laten zien, bestaande contacten te verdiepen en nieuwe contacten te leggen.

05-11-2025
Inschrijving leerblokken Industriële veiligheid 2025-2026 geopend

Het NIPV heeft de start van de adviesleerroute Industriële veiligheid uitgesteld. Voor wie toch aan de slag wil, zijn er diverse leerblokken binnen het leerlandschap risicomanagement die te volgen zijn.

05-11-2025
Methoden om gezondheid en blootstelling van brandweermensen te monitoren

Welke methoden zijn er om de gezondheid van brandweermensen te monitoren en blootstelling tijdens het werk te registreren.? Dat heeft het NIPV onderzocht.

04-11-2025
Grootste stroomstoring in Europa in jaren: lessen uit Spanje en Portugal

In april werden Spanje en Portugal getroffen door een grote stroomstoring. Het NIPV en Veiligheidsregio Kennemerland deden onderzoek naar de maatschappelijke gevolgen en het gedrag van burgers en organisaties tijdens deze crisis.

31-10-2025
Virtuele assistent beschikbaar voor elke veiligheidsregio

Laatste fase pilot: de geografische omgevingsanalyse van de Virtuele assistent (VA) is beschikbaar via de eigen geo-viewers en in LCMS.

29-10-2025
Leren van inzet Brandweer Haaglanden na explosie Tarwekamp

Het NIPV heeft het operationeel optreden van Brandweer Haaglanden onderzocht bij de explosie aan de Tarwekamp in Den Haag.