Blog: Dilemma’s rond de USAR-teams

9 februari 2023

De waarde van het hulpteam ter plaatse is aanmerkelijk groter dan alleen het redden van slachtoffers, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.

Hulpverleners bij aardbeving Turkije

Na iedere aardbeving of andere situatie met instortingen komen vanuit de gehele wereld USAR-teams naar de plaats des onheils om reddingswerkzaamheden te verrichten. Als het aantal uitzendingen van deze teams wordt afgezet tegen het aantal succesvolle reddingen zou hier beter gestopt kunnen worden. Het aantal reddingen is vrijwel altijd zeer gering en veelvuldig wordt er niemand levend uit het puin gehaald.

Cru gezegd zou dat geld dus beter uitgegeven kunnen worden door het totaal van alle kosten gewoon over te maken naar het betreffende land c.q. betrokken NGO’s. Daarbij moet niet vergeten worden dat (sommige van) deze teams ter plaatse ook weer gebruik maken van schaarse middelen (bijvoorbeeld auto’s en voedsel).

Toch is deze redenering veel te eenzijdig en zijn er zeker diverse redenen te noemen waarom het sturen van deze – veel aandachttrekkende – hulpteams ook nuttig kan zijn. Het is soms een waardevol politiek gebaar dat ook weer kan aanzetten de banden met het betreffende land te versterken. Het helpt soms mee om het thuisland van dat team bewust te maken van de ernst van de situatie (hetgeen de giften soms doet toenemen).

Verder is de waarde van de teams ter plaatse altijd beduidend groter dan alleen het redden van personen. Ook het onder het puin vandaan halen van overledenen heeft voor de nabestaanden grote waarde. Duidelijkheid is over het algemeen beter dan lange onzekerheid. Daarnaast brengen deze teams vaak enige structuur ter plaatse in de hulpverlening en de reddingswerkzaamheden. Bij elkaar wordt over het algemeen de inzet van deze teams ter plaatse zeer gewaardeerd en ook dat is het nodige waard.

Dat er deze keer daadwerkelijk mensen (al zo’n 10) zijn gered is zeer uitzonderlijk en geeft ook aan dat dit keer men ook echt snel ter plaatse was. In het verleden ging er soms erg veel tijd overheen alvorens toestemming e.d. was verleend om naar het gebied te vertrekken en werd bij aankomst ook nog veel tijd verloren.

Ten slotte is ons Nederlandse USAR-team inmiddels zo ervaren en getraind dat het ook in eigen land prima inzetbaar is – ook voor andere klussen dan de primaire werkzaamheden. Ook hiervoor zijn soms nog net te veel drempels.

Menno van Duin
lector Crisisbeheersing

Lees ook

04-08-2025
“Continu bewust zijn van je omgeving”

De bijstandsmissie in Spanje is in volle gang. NIPV’er Jelmer Dam: “Ik hoop dat de deelnemers anders gaan kijken naar het bestrijden van natuurbranden.”

31-07-2025
Blog: Zonder bewustwording en actie rond de Wildland Urban Interface zet Nederland zichzelf in brand

Het is cruciaal dat we nu investeren in een Nederlandse aanpak van de Wildlife Urban Interface (WUI)”, blogt onderzoeker Hugo Lambrechts.

29-07-2025
Blog: Ammonia Avenue: van popalbum naar veiligheidsvraagstuk

Wat heeft het album Ammonia Avenue van The Alan Parsons Project te maken met de energietransitie? Lees het blog van onderzoeker-adviseur Margreet Spoelstra.

28-07-2025
“Altijd voorbereid op het onbekende”

5 vragen aan Jan Jacobs, landelijk coördinator Incidentbestrijding gevaarlijke stoffen (IBGS), die in 2026 met pensioen gaat.

24-07-2025
Evaluatie leergangen Gaspakdrager en Verkenner 

Om leergangen up-to-date te houden, houdt het NIPV ze regelmatig tegen het licht. Dit jaar zijn de leergangen Gaspakdrager en Verkenner aan de beurt.

24-07-2025
Werkwijzer toezicht bedrijfsbrandweer beschikbaar

Voor de veiligheidsregio’s is een nieuwe werkwijzer beschikbaar waarmee zij het toezicht op bedrijfsbrandweerorganisaties op een uniforme manier kunnen organiseren.

21-07-2025
“Binnen 30 minuten beeldvorming met dronebeelden”

Sinds kort ondersteunt Bram Seen het landelijk specialisme Team digitale verkenning (TDV) als landelijk coördinator. Wat zijn de plannen?

17-07-2025
NIPV en WVSV bundelen krachten voor efficiëntere personeelsdata-uitvraag

Om veiligheidsregio’s te ontlasten bij de jaarlijkse uitvragen van personeelsgegevens, hebben het NIPV en de Werkgeversvereniging Samenwerkende Veiligheidsregio’s (WVSV) de handen ineengeslagen.

16-07-2025
Veiligheidsregio’s en NIPV versterken landelijke incidentinzichten

Om beter voorbereid te zijn op de toenemende complexiteit van incidenten en crises bundelen zeven veiligheidsregio’s en het NIPV hun krachten in een vernieuwend dataproject.