Blog: Dilemma’s rond de USAR-teams

9 februari 2023

De waarde van het hulpteam ter plaatse is aanmerkelijk groter dan alleen het redden van slachtoffers, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.

Hulpverleners bij aardbeving Turkije

Na iedere aardbeving of andere situatie met instortingen komen vanuit de gehele wereld USAR-teams naar de plaats des onheils om reddingswerkzaamheden te verrichten. Als het aantal uitzendingen van deze teams wordt afgezet tegen het aantal succesvolle reddingen zou hier beter gestopt kunnen worden. Het aantal reddingen is vrijwel altijd zeer gering en veelvuldig wordt er niemand levend uit het puin gehaald.

Cru gezegd zou dat geld dus beter uitgegeven kunnen worden door het totaal van alle kosten gewoon over te maken naar het betreffende land c.q. betrokken NGO’s. Daarbij moet niet vergeten worden dat (sommige van) deze teams ter plaatse ook weer gebruik maken van schaarse middelen (bijvoorbeeld auto’s en voedsel).

Toch is deze redenering veel te eenzijdig en zijn er zeker diverse redenen te noemen waarom het sturen van deze – veel aandachttrekkende – hulpteams ook nuttig kan zijn. Het is soms een waardevol politiek gebaar dat ook weer kan aanzetten de banden met het betreffende land te versterken. Het helpt soms mee om het thuisland van dat team bewust te maken van de ernst van de situatie (hetgeen de giften soms doet toenemen).

Verder is de waarde van de teams ter plaatse altijd beduidend groter dan alleen het redden van personen. Ook het onder het puin vandaan halen van overledenen heeft voor de nabestaanden grote waarde. Duidelijkheid is over het algemeen beter dan lange onzekerheid. Daarnaast brengen deze teams vaak enige structuur ter plaatse in de hulpverlening en de reddingswerkzaamheden. Bij elkaar wordt over het algemeen de inzet van deze teams ter plaatse zeer gewaardeerd en ook dat is het nodige waard.

Dat er deze keer daadwerkelijk mensen (al zo’n 10) zijn gered is zeer uitzonderlijk en geeft ook aan dat dit keer men ook echt snel ter plaatse was. In het verleden ging er soms erg veel tijd overheen alvorens toestemming e.d. was verleend om naar het gebied te vertrekken en werd bij aankomst ook nog veel tijd verloren.

Ten slotte is ons Nederlandse USAR-team inmiddels zo ervaren en getraind dat het ook in eigen land prima inzetbaar is – ook voor andere klussen dan de primaire werkzaamheden. Ook hiervoor zijn soms nog net te veel drempels.

Menno van Duin
lector Crisisbeheersing

Lees ook

17-11-2025
Van waterland naar klimaatland: adaptief denken als tweede natuur

Jeroen Renes van het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft één heldere missie: zo goed mogelijk de veiligheidsregio’s, en daarmee Nederland, te faciliteren, zodat ze klaarstaan voor de risico’s van morgen.

17-11-2025
Meer aandacht voor actuele ontwikkelingen in herziene leergang Ploegchef 

De vernieuwde leergang sluit beter aan op landelijke wensen en actuele ontwikkelingen. Vanaf januari 2026 is de opleiding beschikbaar in Canvas en ook te volgen bij de roi’s.

17-11-2025
Vernieuwde post-hbo-opleiding Fire Safety Engineering van start in 2026

De opleiding is bedoeld voor onder meer brandveiligheidsadviseurs, preventiemedewerkers, brandonderzoekers, bouw- en woningtoezichthouders en vergunningverleners

17-11-2025
CrisisTutorial: “Betrouwbare crisisinformatie vind je niet via Google”

De app Crisis tutorial helpt crisisprofessionals om tijdens én voorafgaand aan een crisis snel en betrouwbaar informatie te vinden met AI.

17-11-2025
Herziene leergang Brandonderzoek laat brandweer en politie sámen onderzoeken

De herziene leergang Brandonderzoek levert op wat is beoogd: méér praktijk en een volwaardig examen met diploma als resultaat. Docent Joost Ebus en decaan Maarten de Groot vertellen over de opbrengsten.  

17-11-2025
Release LCMS 2025 Q4 – Oefenomgeving

Volg de voortgang van de release op de Oefenomgeving op 18 november via het liveblog.

17-11-2025
Harm Balk over de ‘wondere wereld’ van vakbekwaamheid: “Het samenspel kan beter”

“Ik zou graag zien dat het samenspel met de vakraden Incidentbestrijding en Risico- en Crisisbeheersing gaat verbeteren. Zodat de vraagstelling vanuit het werkveld beter gaat landen in wat vakbekwaamheid te doen heeft.”

12-11-2025
Video: scheepsincidenten raken ons allemaal

Schepen varen door heel Nederland en daarmee verspreiden ook de risico’s zich over het hele land. Bekijk de video over samen werken aan een veilige aanpak van nautische incidenten.

07-11-2025
Blog: “Informatiehonger tijdens crises: Waarom geruchten sneller gaan dan de waarheid”

Waar hadden mensen tijdens de grote stroomstoring in Spanje en Portugal van afgelopen voorjaar de meeste behoefte aan? Informatie. Zo blijkt uit de enquête die het lectoraat Crisisbeheersing (NIPV) uitzette onder aanwezigen tijdens de stroomstoring.