Blog: De boerenprotesten onder de loep
9 september 2022
“Terwijl de omgekeerde vlaggen wat uit het (landelijke) straatbeeld gaan verdwijnen, neemt de kans op een ‘heet najaar’ alleen maar toe”, stelt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.
Het lectoraat Crisisbeheersing is aan het begin van de coronacrisis gestart met kleine snelle onderzoeksprojecten: ‘snelle kennismobilisaties’ (SKM). Tussen start van onderzoek en rapport lag meestal zo’n vier tot zes weken. Een vijftal van dergelijke onderzoeken volgden; steeds gebaseerd op de informatie van dat moment gecombineerd met tussen de 15 en 25 gesprekken met betrokken bestuurders en anderen. Vervolgens werden enkele van dergelijke rapporten over de vluchtelingencrisis gemaakt. Het doel van deze rapporten? Actueel zijn en polsen wat er NU speelt: vinger aan de pols houden van de crisis van vandaag ten behoeve van het leren voor morgen.
Vandaag verschijnt een eerste SKM over de boerenprotesten. In al deze rapporten proberen wij kort en bondig – op basis van de gesprekken en observaties over de situatie, de wijze van aanpak van de besluitvorming en de signaleerde problemen (en soms de daarbij bedachte oplossingsrichtingen) op een rijtje te zetten.
Vertekend beeld
Ook deze ‘crisis’ levert weer interessante inzichten op. In tegenstelling tot de andere rapporten hebben wij deze rapportage net wat uitgebreider gemaakt: een vrij uitgebreid feitenrelaas is opgenomen. Alleen dan al valt op hoeveel acties, blokkades en andere vormen van protest er de afgelopen maanden zijn geweest en, zo constateren wij, hoe weinig dat écht tot problemen leidde. De ruime media-aandacht voor enkele gebeurtenissen (en de vele herhalingen daarvan) vertekenen gemakkelijk het beeld.
Een valse start werkt als een rode lap
De onderzoekers hebben voor dit rapport een aantal dilemma’s centraal gesteld:
- Kun je, bijvoorbeeld als burgemeester, begrip hebben voor de situatie en toch streng zijn?
- Hoe handelt een vrijwilliger bij de brandweer die ook boer is?).
Eén ding is duidelijk. Een valse start, het beruchte kaartje!, van minister Van der Wal heeft gewerkt als de bekende rode lap. Het leek daarmee of alleen boeren verantwoordelijk zijn voor het stikstofprobleem en ook alsof die boeren (vooral de veehouders) nog niets deden op dat vlak.
De ‘crisis’ is zeker nog niet ten einde. Het rapport van de Raad van State (de investeringen van de boeren in stikstofarme stallen levert bij lange na niet die reductie op die werd verwacht!) en nieuw onderzoek dat aangeeft dat de gevolgen voor het milieu nog ingrijpender zijn dan gedacht maken de situatie alleen maar complexer. Remkes heeft waarschijnlijk een ‘impossible job’ om ook nog wat positiefs richting de boeren te kunnen zeggen, terwijl heel politiek Den Haag al maanden nauwelijks iets doet op het dossier vanwege het lange wachten op Remkes.
Een onvoorspelbaar kruitvat
Terwijl de omgekeerde vlaggen wat uit het (landelijke) straatbeeld gaan verdwijnen, neemt de kans op een ‘heet najaar’ alleen maar toe. Het feit dat dat steeds meer de boerenprotesten worden ondersteund door groepen die vooral vanuit een anti-overheidsgedachte participeren en ook verschillende vormen van onheil en andere ‘crisis’ (de vluchtelingencrisis; de koopkrachtcrisis; de extreme energieprijzen e.a.) aanleiding tot grote onrust (kunnen) geven, maakt een onvoorspelbaar kruitvat. Ik geloof bijvoorbeeld niet in een rustige jaarwisseling.
Menno van Duin
Lector Crisisbeheersing
Lees ook
Er zijn tal van aspecten aan second life fietsaccu’s die ons aanleiding geven voor het hoogste alarmniveau voor wat betreft veiligheid, aldus Nils Rosmuller en Tom Hessels van het lectoraat Energie- en transportveiligheid.
Zomer 2022 was kurkdroog maar vorig jaar was extreem nat met vele doden als gevolg van het hoge water. Onderzoeker Crisisbeheersing Jana Domrose blikt terug: hoe heeft het toen zo ver kunnen komen?
Lector Ricardo Weewer roept de veiligheidsregio’s op om te onderzoeken wat zij van het Belevingsonderzoek en van elkaar kunnen leren.
Lector Energie- en Transportveiligheid Nils Rosmuller gebruikt zijn blog voor een kleurrijke bloemlezing omtrent de veiligheidsaspecten van de energietransitie.
Uiteraard zijn de waterschappen en Rijkswaterstaat waakzaam voor de mogelijke gevolgen, maar ervaringen uit het verleden leren dat ook gemeenten en veiligheidsregio’s verhoogd waakzaam zouden mogen zijn”, bloggen Menno van Duin, Frank Cools en Vina Wijkhuijs.
“Om ons land voor de toekomst veilig te houden is het van groot belang dat we meer weten over de effecten van het klimaat en hoe we natuurbranden het meest effectief kunnen beheersen gegeven de bijzondere situatie in Nederland”, blogt senior onderzoeker Hans Hazebroek.
In opdracht van de chemische industrie en Safety Delta Nederland doet NIPV onderzoek naar de veiligheidsrisico’s van het gebruik van alternatief aangedreven voertuigen op chemische bedrijfslocaties.
Kiwa en NIPV slaan de handen ineen met de gezamenlijke ontwikkeling van de Leerlijn Energietransitie voor brandweerinstructeurs. De eerste cursus van deze leerlijn gaat over waterstof.
Bij het bestrijden van een brand kan drukluchtschuim (DLS) worden ingezet. Voor manschappen die met DLS gaan werken is er een e-module ontwikkeld. Deze bevat alle basiskennis die nodig is om met DLS in de oefenpraktijk aan de slag te gaan. De e-module is nu beschikbaar in de ELO.