Bevoegdheden van burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) digitale incidenten onderzocht

16 januari 2023

Wat kunnen (en mogen) burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij digitale incidenten van het Rijk verwachten en andersom?

Het Veiligheidsberaad heeft het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) verzocht een verkenning uit te voeren naar bestuur­lijke bevoegdheden bij (dreigende) digitale incidenten. Daarbij gaat het om juridische bevoegdheden en andere interventies van burgemeesters en/of voorzitters van veiligheidsregio’s.

Digitale ontwrichting als crisisscenario

De digitalisering van de samenleving blijft één van de grote ontwikkelingen van deze tijd. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in een onverminderd tempo op. Dit brengt vele kansen voor de samenleving met zich mee. Maar zorgt, vanwege onze toenemende afhankelijkheid van digitale systemen, ook voor kwetsbaarheden. De vervlechting van digitale systemen en maatschappelijke processen zorgt ervoor, dat we als samenleving rekening moeten houden met digitale ontwrichting als crisisscenario.

Wat zijn de bevoegdheden van burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) cyberincidenten?

Burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s hebben géén specifieke bevoegdheden waarmee zij bij cyberincidenten in kunnen grijpen. Wel staan hen, zo blijkt uit deze studie, in de ‘koude/ lauwe fase’ andere interventies ter beschikking op het gebied van cyberwaakzaamheid en cyberweerbaarheid. Denk hierbij aan interventies op het gebied van vergunningen, risicodialoog en stakeholdermobilisatie. Deze interventies bieden burgemeesters (vanuit hun rol als bestuurder, aanjager en bemiddelaar) aangrijpingspunten voor het bevorderen van cyberwaakzaamheid en -weerbaarheid. Deze interventies worden in praktijk niet of nauwelijks gebruikt.

Net zoals in de ‘koude/lauwe fase van een (dreigende) crisis’, beschikt een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio’s in de ‘warme fase’ over reguliere bevoegdheden ten aanzien van openbare orde en veiligheid. Een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio beschikt niet over specifieke bevoegdheden die hij/zij kan inzetten bij digitale incidenten. Net als bij andere bovenregionale crises spelen er bij digitale incidenten, waarbij meerdere regio’s betrokken zijn, wel een aantal terugkerende vragen en onduidelijkheden. Onder meer op het gebied van informatievoorziening, bestuurlijke afstemming en wederzijdse verwachtingen: wat kan (en mag) een burgemeester/voorzitter veiligheidsregio bij digitale incidenten van het Rijk (NCTV, NCSC) verwachten en andersom?

Lees ook

02-10-2023
Nederland telt 949 brandweerkazernes

Eind 2022 waren er 949 kazernes, waarvan 843 vrijwillige kazernes en 106 beroepskazernes.

29-09-2023
Factsheet treinincident Voorschoten gepubliceerd

Evaluatie van de inzet van Slachtofferinformatiesystematiek (SIS) bij het treinincident bij Voorschoten in april dit jaar.

26-09-2023
Blog: Bonsaiboompjes kweken

Het Congres Fire Safety & Science was voor lector Ricardo Weewer een wake-upcall. “Het is vijf over twaalf. Maar nog niet helemaal te laat om in actie te komen.”

22-09-2023
Werving voorzitter en leden Adviesraad onderzoek van start

Het dagelijks bestuur van het NIPV stelt een Adviesraad onderzoek in om de onafhankelijkheid en de kwaliteit van de onderzoeksfunctie van het instituut te borgen en te bewaken.

20-09-2023
Waterstofincidenten in besloten ruimtes

Onderzoek naar de effecten die kunnen optreden als waterstof vrijkomt in een parkeergarage. Dit is vergeleken met de effecten van het vrijkomen van lpg.

18-09-2023
Nieuw: leidraad voor brandveilig beheer van woongebouwen

Met de leidraad en andere hulpmiddelen kunnen gebouweigenaren en -beheerders een beheersplan opstellen om een woongebouw brandveilig te gebruiken.

13-09-2023
Onderwijsjaar 2023–2024 succesvol geopend

De crisis van de toekomst, en de vraag of we voldoende zijn voorbereid op wat komen gaat, stond centraal tijdens de opening.

07-09-2023
34 studenten starten met unieke minor Publieke veiligheid: brandweerzorg en crisisbeheersing

De minor biedt de hbo-studenten verdiepende kennis over het voorkomen, beheersen en leren van (brand)incidenten en crises.

06-09-2023
Tweede inventarisatie inzet NL-Alert 2018-2022

Bij welke incidententypen is NL-Alert ingezet en wat is de kwaliteit van deze berichtgeving?