Blog: Zowel één landelijk als lokale steunpunten gewenst!*
14 maart 2022
Voorkom dat mensen van het kastje naar de muur worden gestuurd.
Jan Mans – burgemeester van Enschede ten tijde van de vuurwerkramp – werd in 2000 overvallen toen opeens een legertje ambtenaren van VWS op de stoep stond in het gemeentehuis van Enschede en hem aangaf dat een informatie- en adviescentrum zou worden opgestart.
Dit onverwachte activisme vanuit het ministerie was een rechtstreeks gevolg van de parlementaire enquêtecommissie Bijlmerramp (rapport verscheen in 1999) die vaststelde dat indertijd in 1992 een goede gecoördineerde informatievoorziening ontbrak. De toenmalige minister (mevrouw Borst) moest bijna aftreden en had in 2000 haar lesje geleerd.
De kern van een IAC is dat het uitgaat van de één loketfunctie. Een slachtoffer van een calamiteit of andere directe betrokkene dient niet steeds van het kastje naar de muur te worden gestuurd. Er wordt fysiek dan wel virtueel één plaats gecreëerd waar deze persoon terecht kan. Achter dat ene loket zijn dat verschillende hulp- en ondersteuningsfuncties (over onderdak en wonen, over werk en uitkering, over medische en psychosociale zorg, e.v.) verenigd. Het zal duidelijk zijn dat bij een ’klassieke’ ramp die zich op één plaats voltrekt, het organiseren van een IAC nog betrekkelijk eenvoudig is. De nabestaanden van MH-17 woonden door het gehele land en toen is dan er ook voor gekozen een digitaal centrum in te richten.
Bij de coronacrisis zagen wij wel vele plekken waar mensen informatie konden verkrijgen (Infoportalen) maar lang niet iedereen was op de hoogte van al deze – veelal gescheiden – informatie- en adviespunten.
In deze Oekraïne-situatie is het zeker ook ingewikkeld hoe je dat het beste kan organiseren; we zien al vele initiatieven en coördinatiepunten. Op landelijk niveau lijkt met het Knooppunt Coördinatie en Informatie Oekraïne (KCIO) een centrale actor in de maak die zowel de professionals als de burgers kan ondersteunen. Daarvoor is het nodig dat dit punt (of een ander) wel het landelijk aangewezen centrale punt wordt met een duidelijk budget, mandaat en bevoegdheden.
Al zal dit de duidelijkheid en communicatie landelijk aanmerkelijk kunnen bevorderen, hiermee zijn we er zeker nog niet. In een fors aantal steden (naar schatting zo’n 50-75, maar ook denkbaar is dat alle gemeenten een apart herkenbaar loket inrichten) zal ook een fysiek IAC ingericht moeten worden. Een plek waar Oekraïners (en mogelijk straks ook Russen) maar ook de eigen inwoners in de regio terecht kunnen voor informatie en advies.
Menno van Duin, lector Crisisbeheersing
* Michel Duckers, Marleen Kraaij, IJle Stelstra, Maaike van Dam en Vina Wijkhuijs dank voor het meelezen
Lees ook
Data verrijking levert meer inzicht op voor brandveiligheid en brandpreventie.
Het doel van ODP is om leiders van de brandweer zich te laten buigen over strategische vraagstukken die van belang zijn voor de brandweer in Europa, nu en in de toekomst.
De onthulling van het nieuwe logo en de nieuwe huisstijl markeerde tijdens de netwerkdag op donderdag 17 maart de start van het LEC Industriële Veiligheid, kortweg LEC IV.
Op dinsdag 29 maart is het memorandum van overeenstemming getekend tussen de Vereniging Hogescholen (VH) en Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV).
Van nuffig imago naar professionele organisatie: Rode Kruis speelt na jaren weer een rol van betekenis.
Voorkom dat mensen van het kastje naar de muur worden gestuurd.
De eerste fase na een ramp wordt wel de ‘honeymoon phase’ genoemd. Er is een roze wolk waarin velen goed willen doen. Maar doen we dan wel het goede?
“Een andere mindset is noodzakelijk, leren van het verleden”, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.
“Je moet er even op wachten, maar dan heb je ook wat. De Onderzoeksraad voor Veiligheid kwam met het rapport over de eerste golf van de coronacrisis inclusief de aanloop naar de pandemie”, schrijft lector Menno van Duin.
Blog: Haal niet je eigen Oekraïner(s)…
10 maart 2022
De eerste fase na een ramp wordt wel de ‘honeymoon phase’ genoemd. Er is een roze wolk waarin velen goed willen doen. Maar doen we dan wel het goede?
Er is massale solidariteit die zich vaak uit in het organiseren van vele vormen van informele hulp. Bij de coronacrisis zagen wij dat vooral het eerste half jaar. In alle gemeenten ontstonden prachtige initiatieven (muziekgroepjes bij verzorgingscentra; restaurants die maaltijden gingen leveren; nieuwe netwerken die zich ontwikkelden).
Inmiddels zitten wij in de Oekraïense crisis en zien wij ook weer allerlei vormen van deze massale solidariteit en mensen die staan te popelen om een steentje bij te dragen. Duizenden knuffels zijn inmiddels verzameld en zoals gebruikelijk is er al ongelooflijk veel goedbedoelde rotzooi (informele hulpbronnen) richting de Oekraïne gestuurd. Ongetwijfeld zijn daar ook nuttige zaken bij. Een voorbeeld van maar één van de lessen uit internationaal ramponderzoek is wel dat na afloop van rampen er nog hele hangars, sporthallen en distributiecentra vol liggen met spullen waar niets meegedaan wordt. Gelukkig is de inzameling middels Giro 555 ook succesvol, maar die massale toestroom van informele goederen is niet de oplossing.
Wat zeker ook niet de oplossing is, is de trek naar met name de Poolse-Oekraïense grens om zelf daar personen (moeder met één of enkele gezinnen) te gaan ophalen. Natuurlijk is het nobel en zullen er ongetwijfeld goede voorbeelden zijn waar op zo’n manier een prachtige match ontstaat. Tegelijkertijd roept dit zowel aan die kant (de ‘beauty contest’: dat oudere echtpaar van 85 plus wordt niet snel meegenomen en blijft dan lang achter!) als aan onze kant (in Nederland) allerlei vragen op. Die kleine gemeenschap is helemaal niet in staat die 30 weeskinderen op te vangen die door een particulier zijn meegenomen uit Polen. Die particulier kent vaak ook niet al die wegen die hier dan weer bewandeld moeten worden (school, gemeente e.d.). Tenslotte is er op zo’n manier nooit zicht op de intenties die niet per definitie altijd goed zullen zijn.
Inmiddels worden in Nederland door professionele organisaties als Vluchtelingenwerk Nederland, het Rode Kruis, het Leger des Heils e.a. allerlei maatregelen genomen en worden overlegstructuren opgebouwd om hier die opvang goed te organiseren. Zowel grootschalig in hotels, recreatieparken, bedrijfspanden (via gemeenten en veiligheidsregio’s) als bij mensen thuis, maar dan wel door echt te kijken waar dat kan en wie dan bij die personen passend zijn.
Menno van Duin, lector Crisisbeheersing
Ga naar ons Oekraine-dossier voor alle informatie over onze inspanning rondom de oorlog en crisis in Oekraïne.
Lees ook
Data verrijking levert meer inzicht op voor brandveiligheid en brandpreventie.
Het doel van ODP is om leiders van de brandweer zich te laten buigen over strategische vraagstukken die van belang zijn voor de brandweer in Europa, nu en in de toekomst.
De onthulling van het nieuwe logo en de nieuwe huisstijl markeerde tijdens de netwerkdag op donderdag 17 maart de start van het LEC Industriële Veiligheid, kortweg LEC IV.
Op dinsdag 29 maart is het memorandum van overeenstemming getekend tussen de Vereniging Hogescholen (VH) en Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV).
Van nuffig imago naar professionele organisatie: Rode Kruis speelt na jaren weer een rol van betekenis.
Voorkom dat mensen van het kastje naar de muur worden gestuurd.
De eerste fase na een ramp wordt wel de ‘honeymoon phase’ genoemd. Er is een roze wolk waarin velen goed willen doen. Maar doen we dan wel het goede?
“Een andere mindset is noodzakelijk, leren van het verleden”, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.
“Je moet er even op wachten, maar dan heb je ook wat. De Onderzoeksraad voor Veiligheid kwam met het rapport over de eerste golf van de coronacrisis inclusief de aanloop naar de pandemie”, schrijft lector Menno van Duin.
Blog: Opvang in plaats van noodopvang!
7 maart 2022
Een andere mindset is noodzakelijk, we moeten leren van het verleden. Lees het blog van lector Crisisbeheersing Menno van Duin.
De belangrijkste les uit de laatste vluchtelingencrisis (Syrië 2015-2016) was dat bijna al deze vluchtelingen wekenlang van hot naar her werden gesleept. De meeste vluchtelingen zaten in vijf tot tien verschillende opvangplekken in enkele maanden tijd. Cru gezegd rommelden we toen maar wat aan en waren wij voortdurend bezig allerlei gaten te dichten. Soms zaten tientallen vluchtelingen een dag lang in de bus (en werden er bewust grote omwegen gereden) om te zorgen dat de nieuwe opvangplek dan gereed zou zijn.
Andere mindset noodzakelijk
Iedereen die de huidige ontwikkelingen en deze observaties tot zich door laat dringen, begrijpt dat deze les in het voorkomen van dezelfde problemen en frustraties als toen, forse consequenties heeft. We moeten dus niet in gemeenten sporthallen en andere grote accommodaties gaan inrichten waar gedurende enkele weken forse aantallen Oekraïners zouden kunnen worden ondergebracht. De huidige situatie vraagt echt vanaf het begin om een heel andere ‘mindset’. Het gaat hier niet om noodopvang. Dat is iets voor enkele dagen tot een week. Het betreft hier langdurige opvang; als het meezit blijft het beperkt tot enkele maanden maar het verblijf van Oekraïense vluchtelingen kan eenvoudig een jaar of zelfs enkele jaren duren.
Vakantieparken en geen sporthallen
Iedereen weet dat er sprake is van een enorme krapte op de woningmarkt dus dat betekent dat hier een groot probleem ligt. Vakantieparken en andere verblijfsinrichtingen (vergader- en conferentiecentra) maar ook leegstaande huizen, kamers en woningen van particulieren zullen een deel van de oplossing moeten geven. Dit vraagt om veel, heel veel uitleggen – vooral ook richting degenen die langer zullen moeten wachten op hun eigen huisje. Ook dit zal een beroep doen op veel overheidsgeld en rijksregelingen. Gemeenten moeten vol aan de bak; nieuwe inwoners inschrijven, bijstandsaanvragen regelen, e.v. Scholen krijgen nieuwe leerlingen. Het feit dat nu de veiligheidsregio’s naar voren worden geschoven voor deze taak – hetgeen niet onlogisch is – betekent echter niet dat er sprake is van noodopvang.
Menno van Duin
lector Crisisbeheersing
Ga naar ons Oekraine-dossier voor alle informatie over onze inspanning rondom de oorlog en crisis in Oekraïne.
Lees ook
Data verrijking levert meer inzicht op voor brandveiligheid en brandpreventie.
Het doel van ODP is om leiders van de brandweer zich te laten buigen over strategische vraagstukken die van belang zijn voor de brandweer in Europa, nu en in de toekomst.
De onthulling van het nieuwe logo en de nieuwe huisstijl markeerde tijdens de netwerkdag op donderdag 17 maart de start van het LEC Industriële Veiligheid, kortweg LEC IV.
Op dinsdag 29 maart is het memorandum van overeenstemming getekend tussen de Vereniging Hogescholen (VH) en Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV).
Van nuffig imago naar professionele organisatie: Rode Kruis speelt na jaren weer een rol van betekenis.
Voorkom dat mensen van het kastje naar de muur worden gestuurd.
De eerste fase na een ramp wordt wel de ‘honeymoon phase’ genoemd. Er is een roze wolk waarin velen goed willen doen. Maar doen we dan wel het goede?
“Een andere mindset is noodzakelijk, leren van het verleden”, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.
“Je moet er even op wachten, maar dan heb je ook wat. De Onderzoeksraad voor Veiligheid kwam met het rapport over de eerste golf van de coronacrisis inclusief de aanloop naar de pandemie”, schrijft lector Menno van Duin.