Blog: Zowel één landelijk als lokale steunpunten gewenst!*
14 maart 2022
Voorkom dat mensen van het kastje naar de muur worden gestuurd.
Jan Mans – burgemeester van Enschede ten tijde van de vuurwerkramp – werd in 2000 overvallen toen opeens een legertje ambtenaren van VWS op de stoep stond in het gemeentehuis van Enschede en hem aangaf dat een informatie- en adviescentrum zou worden opgestart.
Dit onverwachte activisme vanuit het ministerie was een rechtstreeks gevolg van de parlementaire enquêtecommissie Bijlmerramp (rapport verscheen in 1999) die vaststelde dat indertijd in 1992 een goede gecoördineerde informatievoorziening ontbrak. De toenmalige minister (mevrouw Borst) moest bijna aftreden en had in 2000 haar lesje geleerd.
De kern van een IAC is dat het uitgaat van de één loketfunctie. Een slachtoffer van een calamiteit of andere directe betrokkene dient niet steeds van het kastje naar de muur te worden gestuurd. Er wordt fysiek dan wel virtueel één plaats gecreëerd waar deze persoon terecht kan. Achter dat ene loket zijn dat verschillende hulp- en ondersteuningsfuncties (over onderdak en wonen, over werk en uitkering, over medische en psychosociale zorg, e.v.) verenigd. Het zal duidelijk zijn dat bij een ’klassieke’ ramp die zich op één plaats voltrekt, het organiseren van een IAC nog betrekkelijk eenvoudig is. De nabestaanden van MH-17 woonden door het gehele land en toen is dan er ook voor gekozen een digitaal centrum in te richten.
Bij de coronacrisis zagen wij wel vele plekken waar mensen informatie konden verkrijgen (Infoportalen) maar lang niet iedereen was op de hoogte van al deze – veelal gescheiden – informatie- en adviespunten.
In deze Oekraïne-situatie is het zeker ook ingewikkeld hoe je dat het beste kan organiseren; we zien al vele initiatieven en coördinatiepunten. Op landelijk niveau lijkt met het Knooppunt Coördinatie en Informatie Oekraïne (KCIO) een centrale actor in de maak die zowel de professionals als de burgers kan ondersteunen. Daarvoor is het nodig dat dit punt (of een ander) wel het landelijk aangewezen centrale punt wordt met een duidelijk budget, mandaat en bevoegdheden.
Al zal dit de duidelijkheid en communicatie landelijk aanmerkelijk kunnen bevorderen, hiermee zijn we er zeker nog niet. In een fors aantal steden (naar schatting zo’n 50-75, maar ook denkbaar is dat alle gemeenten een apart herkenbaar loket inrichten) zal ook een fysiek IAC ingericht moeten worden. Een plek waar Oekraïners (en mogelijk straks ook Russen) maar ook de eigen inwoners in de regio terecht kunnen voor informatie en advies.
Menno van Duin, lector Crisisbeheersing
* Michel Duckers, Marleen Kraaij, IJle Stelstra, Maaike van Dam en Vina Wijkhuijs dank voor het meelezen
Lees ook
Ruim 20 crisisprofessionals, werkzaam bij de overheid, het bedrijfsleven en de politie beginnen aan de tweejarige opleiding die door zowel het NIPV als de Politieacademie wordt verzorgd.
Deze keuze volgt op het besluit van beide kanalen om te stoppen met de inzet van factcheckers en moderators.
Als risico’s in een gebied zich opstapelen, zie je dat vanaf nu in één oogopslag. De ORM is beschikbaar als kaartlaag van DATA4OOV.
Het is alweer maart, de eerste twee maanden van 2025 zijn voorbij gevlogen. Ik vroeg me af waarom, totdat ik deze update schreef. Dit jaar is met vliegende vaart van start gegaan en er belooft nog veel meer moois aan te komen!
Moeten we het hitteplan aanpassen om ook beter voorbereid te zijn in een veranderend klimaat waarbij hoge extreme temperaturen vaker voorkomen? Moeten we doelgroepspecifieker gaan communiceren?
Hoe kunnen we vrijwilligheid binnen de brandweer beter ondersteunen? Onderzoekers van het NIPV verzorgden in 10 veiligheidsregio’s een workshop.
Wij zijn het jaar voortvarend begonnen met het plannen van de netwerkbijeenkomsten in maart en november én een groot klimaatveiligheid congres op 25 september – heel leuk!
Het NIPV heeft geïnventariseerd hoe de overheid en crisispartners risicocommunicatie inzetten. Hieruit blijkt dat er over het algemeen onvoldoende zicht is op de behoeften van de specifieke doelgroepen voor de inzet van effectieve doelgroepgerichte communicatie.
Het NIPV heeft geïnventariseerd hoe de overheid en crisispartners risicocommunicatie inzetten. Hieruit blijkt dat er over het algemeen onvoldoende zicht is op de behoeften van de specifieke doelgroepen voor de inzet van effectieve doelgroepgerichte communicatie.