Bevoegdheden van burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) digitale incidenten onderzocht

16 januari 2023

Wat kunnen (en mogen) burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij digitale incidenten van het Rijk verwachten en andersom?

Het Veiligheidsberaad heeft het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) verzocht een verkenning uit te voeren naar bestuur­lijke bevoegdheden bij (dreigende) digitale incidenten. Daarbij gaat het om juridische bevoegdheden en andere interventies van burgemeesters en/of voorzitters van veiligheidsregio’s.

Digitale ontwrichting als crisisscenario

De digitalisering van de samenleving blijft één van de grote ontwikkelingen van deze tijd. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in een onverminderd tempo op. Dit brengt vele kansen voor de samenleving met zich mee. Maar zorgt, vanwege onze toenemende afhankelijkheid van digitale systemen, ook voor kwetsbaarheden. De vervlechting van digitale systemen en maatschappelijke processen zorgt ervoor, dat we als samenleving rekening moeten houden met digitale ontwrichting als crisisscenario.

Wat zijn de bevoegdheden van burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) cyberincidenten?

Burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s hebben géén specifieke bevoegdheden waarmee zij bij cyberincidenten in kunnen grijpen. Wel staan hen, zo blijkt uit deze studie, in de ‘koude/ lauwe fase’ andere interventies ter beschikking op het gebied van cyberwaakzaamheid en cyberweerbaarheid. Denk hierbij aan interventies op het gebied van vergunningen, risicodialoog en stakeholdermobilisatie. Deze interventies bieden burgemeesters (vanuit hun rol als bestuurder, aanjager en bemiddelaar) aangrijpingspunten voor het bevorderen van cyberwaakzaamheid en -weerbaarheid. Deze interventies worden in praktijk niet of nauwelijks gebruikt.

Net zoals in de ‘koude/lauwe fase van een (dreigende) crisis’, beschikt een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio’s in de ‘warme fase’ over reguliere bevoegdheden ten aanzien van openbare orde en veiligheid. Een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio beschikt niet over specifieke bevoegdheden die hij/zij kan inzetten bij digitale incidenten. Net als bij andere bovenregionale crises spelen er bij digitale incidenten, waarbij meerdere regio’s betrokken zijn, wel een aantal terugkerende vragen en onduidelijkheden. Onder meer op het gebied van informatievoorziening, bestuurlijke afstemming en wederzijdse verwachtingen: wat kan (en mag) een burgemeester/voorzitter veiligheidsregio bij digitale incidenten van het Rijk (NCTV, NCSC) verwachten en andersom?

Lees ook

07-05-2024
316 incidenten met alternatief aangedreven voertuigen in 2023

Het aantal ongevallen met alternatief aangedreven voertuigen daalde licht: van 189 in 2022 naar 164 in 2023. Het aantal branden nam juist toe: van 117 naar 152.

07-05-2024
314 natuurbranden in 2023

Naast de 314 natuurbranden waren er 21 akkerbranden en 70 branden op militair terrein. Deze en meer cijfers staan in de Jaarrapportage natuurbranden 2023.

03-05-2024
“Docent zijn houdt me scherp” 

Docent Duncan van de Laar komt net terug van een oefenweek in Weeze. Als docent aan de leergang Officier van dienst heeft hij deelnemers begeleid en voorbereid op hun examen. Hoe ervaart hij zijn werk als docent bij het NIPV? 

02-05-2024
Toolbox Waterstof biedt handvatten voor incidentbestrijders en instructeurs van de brandweer

De toolbox kan worden gebruikt door incidentbestrijders en instructeurs van de brandweer.

01-05-2024
Ploegchefs (postcommandanten) gezocht!

Werk jij als ploegchef of postcommandant bij de brandweer? Het NIPV is een onderzoek gestart naar beheersmatig ‘koud’ leiderschap binnen de Nederlandse brandweer. Daarvoor hebben wij jou nodig!

30-04-2024
Helpen optische en geluidssignalen om sneller ter plaatse te komen?

Hulpdiensten zijn bij gebruik van OGS sneller ter plaatse dan gewone weggebruikers. Het risico op een ongeval met een hulpverleningsvoertuig is echter groter dan het risico op een ongeval met een regulier voertuig.

28-04-2024
Leren van branden in de gebouwschil van woningen

Bij verduurzaamde en snel gerealiseerde woningen blijkt er een risico te zijn op een snelle en onvoorspelbare branduitbreiding via de brandbare en niet-gecompartimenteerde gebouwschil.

26-04-2024
Hoe ervaar jij je vak als HOvD, OvD of AGS? 

Werk jij als (hoofd)officier van dienst (HOvD/OvD) of adviseur gevaarlijke stoffen (AGS) bij de brandweer? Hoe ervaar jij je vak? Het NIPV doet de komende tijd onderzoek naar de werkbeleving van brandweerofficieren! Wij zijn benieuwd naar jouw beleving! 

25-04-2024
Onderzoek naar brandeffecten lithiumionbatterijen

Het NIPV heeft onderzocht wat de fysische effecten van een lithiumionbatterijbrand zijn, en wat de brandkenmerken en de gevolgen daarvan zijn.