Loftrompet voor het Rode Kruis
22 maart 2022
Van nuffig imago naar professionele organisatie: Rode Kruis speelt na jaren weer een rol van betekenis.
Ik zit nu al ruim 35 jaar in het vak van de rampenbestrijding en crisisbeheersing. In die jaren heb ik regelmatig direct of indirect te maken gehad met het Rode Kruis (RK). En… de eerste dertig jaar was dat vaak niet alleen maar positief. Vele jaren lang had het Rode Kruis in het kader van de Nederlandse rampenbestrijding een nuffig imago. Overwegend oude mannen waren vooral bezig met het behartigen van het Rode Kruis belang maar feitelijk was het Rode Kruis van bijzonder weinig waarde voor die rampenbestrijding.
Men kon geneeskundige colonnes ophoesten en speelde een rol bij een eventuele opvang van slachtoffers (dat dan weer met oude breidende dames) maar in de praktijk had je daar weinig aan gedurende de eerste uren. Kortom – de lezer begrijpt het – ik kleur het wat extra in, maar feitelijk speelde het Rode Kruis bij rampen en crisis in het eigen land (let op: over de rol van het Rode Kruis ver weg gaat dit stukje niet!) geen enkele rol van betekenis. Regio’s waren ook steeds minder bereid een cent aan die rol van het Rode Kruis uit te geven.
Hoe anders is dat de laatste jaren. Waarschijnlijk hebben nieuw binnengekomen directieleden en andere jonge enthousiaste medewerkers een ‘boost’ gegeven aan de organisatie. Daarbij zal zeker de komst en het initiatief van Ready2Help en recente crises een fors vliegwieleffect hebben gesorteerd.
Een aantal jaren geleden startte het RK met het idee (onder andere geïnspireerd door het Oostenrijkse RK) om een nieuw type vrijwilligers te werven – burgerhulpverleners – en die bij rampen en crisis dan flexibel in te kunnen zetten, op oproepbasis, zonder verplichte tijdsinvestering of trainingen. Zelf betwijfelde ik of het zou gaan werken in een land dat gelukkig zo schaars rampspoed kende. Snel waren er enkele duizenden Ready2Helpers en tijdens de vluchtelingencrisis van 2015-2016 steeg dat naar enkele tienduizenden. In de jaren daarna was er minder te doen, op enkele initiatieven na, zoals bijvoorbeeld de samenwerking met de politie om te ondersteunen bij het zoeken naar urgent vermiste personen en het ondersteunen van waterschappen met het leggen van zandzakken.
De echte vlucht naar voren kwam natuurlijk met de coronacrisis. Bij deze crisis bleek het systeem van Ready2Help van grote waarde en nam het aantal Ready2Helpers ook toe van 43.000 naar ruim 90.000. Op veel manieren verleenden deze vrijwilligers van het RK hand en spandiensten, zoals het inpakken en uitdelen van voedselpakketten, begeleiden van patiënten in zorginstellingen, ondersteuning in test- en vaccinatiestraten van de GGD, inrichten van opvanglocaties voor dak- en thuisloze personen en het doen van boodschappen voor kwetsbare mensen in thuisisolatie.
Inmiddels zijn er bijna 100.000 vrijwilligers bij Ready2Help en is het Rode Kruis soepel van de coronacrisis overgestapt naar de Oekraïnecrisis en speelt het inmiddels al een cruciale rol bij de opvang. Daarbij is het RK niet alleen een organisatie met een groot leger aan vrijwilligers maar ook inmiddels met een goede professionele organisatie geworden die heel goed weet dat ze met vele andere partners – en een stevig netwerk – een betekenisvolle rol kan spelen. Hulde dus.
Menno van Duin, lector Crisisbeheersing
Lees ook
Lector Crisisbeheersing Menno van Duin kijkt in een drieluik terug op de Bijlmerramp, 30 jaar geleden. In deze tweede blog beschrijft hij zijn ervaringen als onderzoeker: de eerste dagen na de ramp.
Lector Crisisbeheersing Menno van Duin kijkt in een drieluik terug op de Bijlmerramp, 30 jaar geleden. In zijn eerste blog staat hij stil bij de complotverhalen rondom deze ramp.
Welke invloed hebben nieuwe bouwmethoden en bouwmaterialen op de bouwkundige brandveiligheid van gebouwen? De laatste inzichten zijn samengebracht in een nieuwe publicatie.
Hoe kan het omgevingsbewustzijn van hulpverleners (first responders) bij complexe incidenten worden verbeterd? Uit de evaluatie komen verschillende punten waarmee in de toekomst verder kan worden gewerkt aan het gebruik van virtual reality om het omgevingsbewustzijn te vergroten.
Negentien studenten worden de komende anderhalf jaar breed opgeleid tot brandweerofficier. Twee studenten vertellen over waarom ze brandweerofficier willen worden en over hun ambities en ervaringen toe nu toe.
Digitale weerbaarheid staat hoog op de agenda bij het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid.
Jip Nauta werkt als implementatiebegeleider van Canvas namens de Veiligheidsregio Utrecht. Binnen het NIPV zorgt hij voor een goed implementatietraject voor de nieuwe Elektronische Leeromgeving (ELO). Hij vertelt over de belangrijkste verbeteringen van deze leeromgeving.
“Terwijl de omgekeerde vlaggen wat uit het (landelijke) straatbeeld gaan verdwijnen, neemt de kans op een ‘heet najaar’ alleen maar toe”, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.
Terwijl sommige boeren hun omgekeerde vlaggen verwijderen (uit respect voor degenen die zich erdoor gekwetst voelen), haalde de Raad van State deze week een streep door de vergunningverlening aan emissiearme veestallen.