Netcentrisch werken in de praktijk: Sail Amsterdam 2025

28 augustus 2025

Meer dan tienduizend schepen en ruim twee miljoen bezoekers trokken vorige week naar onze hoofdstad. Amsterdam stond in het teken van Sail 2025, en dat betekende vijf dagen feest op en rondom het water: wapperende zeilen, blije gezichten en een blauwe lucht. Vanuit het thema ‘United by waves’, verbond Sail werelden. Wat niet iedereen weet is dat achter de feestvreugde een andere wereld schuilging, namelijk die van de risico- en crisisbeheersing. Diverse crisispartners werkten intensief samen om tijdens Sail de veiligheid van bezoekers en inwoners te waarborgen.

Martijn van Wijlen, landelijk adviseur en ambassadeur Netcentrisch werken, werkte tijdens Sail Amsterdam 2025 als informatiemanager. Hij vertelt over het mensenwerk dat nodig is om zo’n grootschalig evenement soepel te laten verlopen.

Het Fieldlab IGV van Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland, met rechts op de foto Martijn van Wijlen

Informatie ondersteunt de besluitvorming

“Voorafgaand aan en tijdens Sail werkten 21 crisispartners netcentrisch samen; zij wisselden doorlopend informatie over het evenement met elkaar uit. Onder deze partners bevonden zich de politie en diverse veiligheidsregio’s, maar ook het KNMI en de Port of Amsterdam. Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland regisseerde deze samenwerking, met het Fieldlab Informatiegestuurde Veiligheid, het Operationeel Centrum Sail en het Interregionaal Veiligheids Informatie Knooppunt (IVIK). Verdeeld over twee shifts zorgden 12 informatiemanagers dagelijks voor een goede duiding en verwerking van alle binnenkomende informatie. Met als resultaat een actueel, multidisciplinair situatiebeeld dat goed zicht gaf op het evenement en alles eromheen. Daarmee ondersteunde het de besluitvorming.”

Multidisciplinair situatiebeeld 2025 in het LCMS

De grootschaligheid van Sail is uitzonderlijk

“Wat Sail zo bijzonder maakt, is de grootschaligheid die zich manifesteerde in meerdere opzichten. Want vergeleken met de vorige editie in 2015 zijn zowel het aantal partners als de mogelijkheden qua tooling gegroeid. In 2015 gaven partners hun informatie telefonisch door, waarna wij als informatiemanagers deze in het Landelijk Crisis Management Systeem (LCMS) invoerden. Nu werken de meeste partners volgens de netcentrische werkwijze en verwerken zij hun informatie zelf, op een uniforme manier, in het LCMS. Daarnaast hebben we dankzij tools als druktemeters, dronedetectie en crowdsimulatie veel meer databronnen tot onze beschikking. Hiermee kunnen we monitoren en zelfs voorspellen.”

3D-simulatie van het evenemententerrein met druktemeters

Pas op voor informatie-obesitas

“Het blijft een ambacht om regie te houden op informatie. Want het risico van ontwikkelingen als meer tooling en grotere netwerken is ‘informatie-obesitas’. Mensenwerk is noodzakelijk om je niet te laten overspoelen door informatie. Pas als we de juiste verbindingen leggen tussen stukjes informatie en we de juiste mensen vragen om een toelichting, kunnen we de informatie duiden. Daarom moet je jezelf altijd weer de vraag stellen: ‘wie moet wat weten op welk moment?’. Elke crisispartner heeft deze verantwoordelijkheid.”

Passerend konvooi binnenvaartschepen

“De vorming van het netwerk van crisispartners startte al voorafgaand aan het evenement. Dit zorgde ervoor dat de verschillende partijen elkaar gemakkelijk wisten te vinden toen dat tijdens Sail nodig was. Bijvoorbeeld bij de hervatting van het beroepsmatige binnenvaartverkeer op woensdagavond, nadat dit een halve dag stilgelegen had. Een scenario hiervoor was op voorhand al wel vastgesteld, maar toch vraagt het acute afstemming omdat je de actuele situatie nooit kunt voorspellen. Op zo’n moment haal je de juiste mensen bij elkaar, bijvoorbeeld de Sail-organisatie, de waterpolitie, de havenmeester, en GVB. Samen bespreek je de mogelijke actuele risico’s: pontjes kunnen langere tijd niet meer varen, met als gevolg een opstopping van mensen. Hulpdiensten die er mogelijk niet meer doorheen kunnen. Of een aanvaring van recreatiebootjes door binnenvaartschepen. En wat betekent dit dan voor de diverse betrokken partijen? Welke besluiten neem je? Bijvoorbeeld het konvooi splitsen, of op de borden zetten dat de ponten tijdelijk niet varen. Na besluitvorming zijn de afspraken gedeeld in het LCMS, zodat elke partner met zijn eigen gedeelte aan de slag kon gaan. En zo draag je als netwerk bij aan een veilig verloop van het evenement.”

Samenwerken via de Landelijke Voorziening Crisisbeheersing (LVCb)

Het LCMS en de doctrine Netcentrisch werken zijn onderdeel van de Landelijke Voorziening Crisisbeheersing (LVCb). De LVCb ondersteunt alle fases van crisisbeheersing op het vlak van samenwerking en informatie-uitwisseling. Meer dan 1000 organisaties zijn aangesloten op de LVCb.